Elektr ta’minoti uzilishiga qachon barham beriladi?

A A A
Elektr ta’minoti uzilishiga qachon barham beriladi?

So‘nggi yillarda mamlakatimizda iqtisodiyotni rivojlantirish, aholi turmush tarzini yaxshilashga qaratilgan tub o‘zgarishlar amalga oshirilyapti. Jamiyat va davlat hayotining barcha sohalarida kuzatilayotgan bu kabi shiddatli rivojlanish sur’atlari, eng avvalo, elektr energiyasiga bo‘lgan ehtiyojning ham o‘sishiga olib kelmoqda. Kundan-kunga aholi soni oshib borayotgan mamlakatimizda odamlarning turmush sharoiti, yashash tarzi ham o‘zgarib, mushkulini oson qiladigan maishiy texnika mahsulotlariga bo‘lgan talab ham ortib bormoqda.

Har bir yaxshi imkoniyat ortida katta qiyinchiliklar turishini elektr energiyasi sohasida uchrab turgan uzilishlar misolida ham ko‘rishimiz mumkin. Sababi, yoz yoki qish faslida saylovchilardan kelib tushadigan murojaatlarning katta qismi uyda yoki ishda tez-tez “chiroq o‘chib qolishi” bilan bog‘liq mavzuda bo‘ladi.

Mutaxassislar ta’kidlashicha, bugungi kunda uzilishlarning asosiy sababi — tarmoqlarning haddan tashqari eskirganligi bilan bog‘liq. Ishonish qiyin, biroq yurtimizdagi mavjud elektr uskunalarining 40 foizdan ortig‘i eskirgan. Misol uchun, elektr uzatish tarmoqlarining 46 foizi, podstansiyalarning 51 foizi, transformator punktlarining esa 100 tadan 36 tasi o‘z hayotini yashab bo‘lgan. Aynan shuning uchun qattiq sovuq yoki qattiq issiq bo‘lsa, darrov qayerlardadir tok o‘chib qoladi. Bu esa odamlarning haqli e’tirozlariga sabab bo‘lyapti.

Tarmoqlarning eskirgani tufayli ishlab chiqarilgan elektr energiyasini iste’molchiga yetkazib berishda ham yo‘qotishlar ko‘p bo‘lmoqda. Agar rivojlangan davlatlarda bu miqdor 7-8 foizni tashkil qilsa, bizda 20-25 foizgacha yetadi. Bu nima degani? Aytaylik, joriy yilda 70 milliard kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqariladi. Tarmoqning eskirgani tufayli uning 14-17,5 milliard kilovatt-soat hajmdagisi iste’molchiga ham yetib bormayapti.

Yo‘qotilayotgan mazkur 14 milliard kilovatt/soat elektr energiyasi esa bir oyda o‘rtacha 200 kilovatt/soat tok yoqadigan 5 million 833 mingtadan ortiq iste’molchining 1 yillik iste’moliga tengdir.

Bundan tashqari, oxirgi yillarda juda ko‘p qurilishlar qilindi, yangi turarjoylar qurildi. Xalqimiz hayoti farovonlashib, ko‘pchilik 3-4 xonali eski uyini buzib, kimdir ikki, yana kimdir uch qavatli, kamida 10-15 ta xonali uy-joy qurib oldi. Biroq o‘sha hududlarning aksariyatida transformatorlar, elektr simlari eskiligicha qoldi. Bundan 30-40 yil oldin bitta transformator hududdagi uylarda yoqiladigan o‘rtacha 3-4 mingta lampochka, har bitta xonadon uchun bitta televizor, bitta changyutkich va bitta xolodilnik hisobga olinib o‘rnatilgan edi. Energiya resurslari va mavjud quvvatlarga tushadigan yuklamalar hisobga olinmasdan amalga oshirilgan qurilishlar tufayli bugun o‘sha transformator 10-15 mingta lampochka, aksariyat xonadonlarda 3-4 ta televizor, 2-3 ta xolodilnik, 2-3 ta kondisioner, kompyuter, mikroto‘lqinli pech, noutbuk, 10 tagacha mobil telefonlar, changyutkich, kir yuvadigan mashina, idish-tovoq yuvadigan mashina va boshqa zamonaviy elektr jihozlarini yoqish uchun elektr energiyasi yetkazib berishga majbur bo‘lyapti.

Elektr energiyasidagi uzilishlarga to‘liq barham berish tizimli va uzoq vaqtni talab qiladi. Xususan, 2030 yilga qadar katta kuchlanishni ko‘tara oladigan 9 ming 885 kilometr elektr simlari va umumiy quvvati 37 ming 290 megavatt-amper bo‘lgan 53 ta podstansiya qurilishi belgilangan. Bu ishlab chiqarilgan elektr energiyasining atigi 5-6 foiz yo‘qotish bilan iste’molchiga yetib borishini ta’minlaydi. Natijada bugun yo‘qotilayotgan elektr energiyasining 11-14 milliard kilovatt-soati saqlab qolinadi. Bu esa bir oyda o‘rtacha 200 kilovatt-soat elektr energiyasi iste’mol qiladigan 4 million 583 mingdan ziyod iste’molchining bir yillik elektr sarfiga tengdir.

Shuningdek, jami uzunligi 6 ming 195 kilometrdan iborat 500 kilovoltli va 3 ming 690 kilometrli 220 kVt quvvatga mo‘ljallangan elektr uzatish kabellari hamda umumiy quvvati 26 ming 640 megavatt-amper bo‘lgan 22 ta 500 kVt va umumiy quvvati 10 ming 650 megavatt-amper bo‘lgan 31 ta 220 kVt podstansiyalar, umumiy quvvati 2 ming 918 megavatt bo‘lgan energiya saqlovchi (batareya) qurilmalari quriladi. Buning natijasida esa tarmoqlardagi uzilishlarga to‘liq barham beriladi.

Shu bilan birga, 2023 — 2030 yillarda respublika hududlarida 0,4-110 kVt kuchlanishli taqsimlash elektr tarmoqlarini yangilash hamda modernizasiya qilish dasturi bo‘yicha 109 ming 858 kilometr elektr uzatish tarmoqlarini, 52 ta 35-110 kVt quvvatga ega podstansiyalarni va 34 ming 908 ta transformator punktini yangilash rejalashtirilgan. Bu ishlar yakuniga yetgach, respublikadagi 7,4 million iste’molchining 3,5 milliontadan ortig‘ida elektr ta’minoti yaxshilanadi. Boshqacha aytganda, kelgusi 40 yil mobaynida ularning elektr ta’minotida hech qanday muammo bo‘lmaydi.

Xulosa qilib aytganda, uzilishlarga barham berishning yagona yo‘li — butun eskirgan tizimni yangilash va modernizasiya qilish. Buning uchun esa sohaga qo‘shimcha mablag‘ kiritish zarur, aholini energiya resurslaridan oqilona foydalanishga o‘rgatish kerak. Elektr va gaz tariflarining o‘sishi, o‘z navbatida, bir tomondan, tizimni modernizasiya qilish uchun zarur bo‘lgan mablag‘larni jalb etishga yordam bersa, ikkinchi tomondan, aholini elektr energiyasini tejashga o‘rgatib boradi. Chunki energiyadan samarali foydalanish yo‘lga qo‘yilmas ekan, energiya manbalarini ishlab chiqarish qanchalik ko‘paytirilmasin, ortib borayotgan talabni qondirish mushkul vazifa bo‘lib qolaveradi.

Bekmirza ESHMIRZAYEV,

Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati.


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

Chechen qo‘mondonidan to‘g‘ridan-to‘g‘ri tahdid: “Ruslarni o‘ldirish uchun kelgan xorijliklar yo‘q qilinadi!”

Чеченистоннинг "Ахмат" махсус кучлари қўмондони Апти Алаудинов Украинадаги урушда қатнашаётган жангчилар ҳақида баёнот берди.

Eron jasorat ko‘rsatmoqda

"Агар бугун сионистик режим ўз адашуви туфайли аҳмоқлик қилиб тажовуз қилишга журъат этса, шубҳасиз, ўзининг заиф ва кичик ҳудудига қақшатқич ва қатъий жавоб олади".

Rossiyada yakun yasaldi: SSSR yo‘q bo‘ldi

Федерация Кенгашининг конституциявий қонунчилик ва давлат қурилиши қўмитаси раиси Андрей Клишас ҳуқуқий жиҳатдан Совет Иттифоқи энди мавжуд эмаслигини таъкидлади.

Fermer "er kovlab," o‘z maydonidan oltin topdi

Тахминий ҳисоб-китобларга кўра, унинг ерларида 150 тоннага яқин олтин мавжуд.

Lavrov "Bunday so‘zlarni aytish uchun surbet odam bo‘lish kerak”

Жумладан, ГФРнинг янги канцлери жаноб Мерцнинг Германия яна Европага раҳбарлик қилиш вақти келгани ҳақидаги нутқи.

XXR Daniyaga Rossiya bilan hamkorlikni to‘xtatish chaqirig‘iga "shapaloq" bilan javob qaytardi

Хитой Халқ Республикаси Россия билан ҳамкорликдан воз кечиш чақириғига жавобан Данияга "дипломатик шапалоқ" туширди.

Medvedevning xayollari

Медведев Украина харитасини намойиш қилди.

Ruslar Kupyanskni yer bilan yakson qildi

Маъмурият раҳбарининг сўзларига кўра, ҳудудда тахминан 1700 нафар фуқаро қолган.

Toshkentda 49 yoshli shilqim qaynota qamaldi

Мазкур ҳолат юзасидан суд иши ЖИБ Янгиҳаёт туманида кўриб чиқилди.

Rossiya qozog‘istonliklarni kiritmayapti

Қозоғистонликлар Россияга киришда тобора кўпроқ тақиқ олмоқда. "Адолат йўли" уюшмаси ижрочи директори Дидар Смагулов шундай вазиятга дуч келди.

Go‘zallik malikasi 9 oyga qamaldi

Бу ҳақда Need To Know (NTK) нашри хабар бермоқда.

Andijon hokimi Shuhrat Abdurahmonov jinoyat sodir etgani haqida xabarlar tarqaldi

Хабарларда ҳолат вояга етмаган шахсга нисбатан қилингани айтилган.

Markaziy Osiyo xalqlari uchun Rossiya endi qiziq emas

Марказий Осиёдан Россияга келаётган меҳнат муҳожирлари сони сезиларли даражада камайди.

Hokim o‘rinbosari o‘zini yoqib yubordimi?

Ижтимоий тармоқларда Яккабоғ тумани ҳокими ўринбосари ўзини ёқиб юборгани ҳақида хабар тарқалди.

Ortiqxo‘jayev yangi lavozimda ish boshlagani aytilmoqda

Тарқалган хвбврлврга кўра, Жаҳонгир Ортиқхўжаев Ўзбекистон корпоратив спорт ассоциацияси расининг биринчи ўринбосари сифатида иш бошлаган.

Ukraina Rossiyaning muhim harbiy ob’ektlariga zarba berdi

Украина мудофаа кучлари Россия ҳарбий-саноат мажмуаси учун муҳим бўлган объектларга, хусусан, "Радуга" заводига зарба беришга муваффақ бўлди.

Tramp Rossiya va Xitoy bilan katta kelishuv tuzmoqchi – New York Times

Нашрга кўра, буларнинг барчаси янги уч қутбли дунё тизимини шакллантиришга бўлган интилишдан далолат беради.

Filipp Kirkorovning kasalxonaga yotqizilganidan keyingi ahvoli ma’lum bo‘ldi

Бу ҳақда Телеграмдаги Маш канали тиббиёт доираларидаги манбасига таяниб хабар берди. Маълумотларга кўра, хонанда соғайиб бормоқда.

Tramp Kanada hukumatini o‘ylantirib qo‘ydi

Трампнинг сўзларига кўра, Оттава бу таклифни кўриб чиқмоқда.

Narkoz ostida zo‘rlangan bolalar: jarroh 20 yilga qamaldi

Шифокор 299 нафар беморга нисбатан зўрлаш ва бошқа жинсий зўравонлик ҳаракатларини содир этган, уларнинг 256 нафари 15 ёшдан кичик болалар бўлган.

Eron uranni boyitishni to‘xtatishga tayyor

АҚШ илгари уранни бойитишни бутунлай тўхтатишни талаб қилган эди, чунки у ядро қуроли яратишда ишлатилишидан хавотирда эди. Теҳрон эса бу айбловларни бир неча бор рад этган.

Argentina prezidenti Xaver Miley AQSh vazirini oltin benzin arra bilan kutib oldi — siyosatda yangi ramz!

27 май куни кечқурун у Аргентинага ташриф буюрди. Музокара давомида Милей ва Кеннеди, жумладан, "сиёсат ва коррупциядан холи бўлган" Жаҳон Соғлиқни Сақлаш Ташкилотига муқобил ташкилот яратиш масаласини муҳокама қилди.

Germaniya to‘g‘ridan-to‘g‘ri urushga aralashmoqda

Россия Германиянинг Украина учун ракеталар учиш масофаси бўйича чекловларни бекор қилгани ҳақидаги маълумотларни текширади. Лавровнинг айтишича, Германия тўғридан-тўғри урушга аралашмоқда.

Tramp Netanyahuni ogohlantirdi

Эронга қарши ҳар қандай ҳаракат музокараларни издан чиқариши мумкин.

Putinning Ukraina urushini to‘xtatish uchun qo‘ygan qat’iy talablari oshkor bo‘ldi!

Путин Украина урушини тўхтатиш учун Ғарбдан ёзма мажбурият талаб қилмоқда!

“Ukraina NATO sammitida bo‘lmasa, Putin yutadi”

Украина июн ойида ўтказиладиган NATO саммитида иштирок этиши керак.

Berlindan "uzoq masofali salom"

Украинада немис қуроллари ишлаб чиқарилади — Германиядан тарихий қадам.

Yaqin yillar ichida Kaliforniyada halokatli zilzila yuz berishi mumkin

USGS вакили Сара Минсоннинг сўзларига кўра, Сан-Францискода 2055 йилгача Big One деб аталаётган кучли зилзиланинг содир бўлиш эҳтимоллиги 72 фоизга етган.

Fransiyada evtanaziya haqida qonun qabul qilindi

Франция Миллий Ассамблеясининг 305 нафар аъзоси шифокорлар ёрдамида ўз жонига қасд қилишни қўллаб-қувватлаган

Rossiyada 11 nafar o‘zbekistonlik hibsga olindi

Шунингдек, воқеа юзасидан қасддан баданга ўртача оғирликдаги тан жароҳати етказиш ҳолати бўйича жиноят иши қўзғатилган

“Qamchiq” dovonida “Gentra” xandaqqa tushib ketdi

Яна бир автомобиль – “Мерседес” ҳайдовчиси бошқарувни йўқотиб, йўл ўртасидаги темир тўсиққа урилган.

SWS3 — Xitoyning dronlarga qarshi qo‘rqinchli javobi

Хитой дронларга қарши янги зенит-ракета-тўп мажмуасини яратди.

Asirlikda halok bo‘lgan 200 nafar askar: jonlar hisobidagi urush haqiqati

Уруш бошланганидан бери Россия асирлигидаги 200 дан ортиқ украиналик аскар ҳалок бўлди.

AQShning rejasi bor, ammo u hech kimga ma’qul kelmayapti

АҚШнинг Украина масалалари бўйича махсус вакили Кит Келлог Қўшма Штатлар Украинадаги можарони тинч йўл билан ҳал этиш учун 22 банддан иборат режа ишлаб чиққанини маълум қилди.

Toshkent shahrida 800 nafar fuqaro uy olaman deb 200 mlrd so‘mdan ortiq pullaridan ayrildi

Мазкур жиноят иши доирасида 800 нафар фуқаролар жабрланувчи деб топилган бўлиб, умумий 209 млрд. 263 млн. сўм зарар аниқланган.

Namanganda «So‘nggi qo‘ng‘iroq» vaqtida qizlarning sochi yonib ketdi

Қайд этилишича, мазкур ҳолат Наманган вилояти Чортоқ туманидаги 48-умумтаълим мактабида содир бўлган.

Liverpulda avtomobil odamlarni bosib ketishi oqibatida 27 kishi jarohatlandi

Маҳаллий ҳокимият расмийларининг хабар беришича, қолган жабрланганларга ҳодиса жойида тиббий ёрдам кўрсатилган.

Namanganda daraxtga urilgan Nexia-3 ichidagi 19 yoshli haydovchisi bilan yonib ketdi

Қутқарув экипажи ҳодиса жойига етиб борган, ёнғин қутқарувчилар ва фуқаролар томонидан ўчирилган.

22 yoshli qizni fohishalik uchun Rossiyaga jo‘natmoqchi bo‘lgan ayol ushlandi

Ҳозирда ушбу ҳолат юзасидан “одам савдоси” моддаси бўйича жиноят иши қўзғатилди.

Rossiyaning Voronej shahrida bir talaba xonadoshini gigiyenaga rioyasizligi sababli o‘ldirdi

Навбатдаги жанжалдан сўнг сабр-тоқат косаси тўлган йигит пичоқ олиб, Максимнинг томоғини кесган.

Россиянинг Воронеж шаҳрида бир талаба хонадошини гигиенага риоясизлиги сабабли ўлдирди

Навбатдаги жанжалдан сўнг сабр-тоқат косаси тўлган йигит пичоқ олиб, Максимнинг томоғини кесган.

Украина Patriot зенит-ракета мажмуаларининг танқислигини бошдан кечирмоқда — Тhe Washington Post

Мақолада қайд этилишича, 2023 ва 2024 йилларда Patriot тизимлари Россиянинг баллистик ракеталарини тутиб қолишда нисбатан самарали бўлган. Аммо 2025 йил май ойи охиридан бошлаб Украина бундай ракеталарни уриб туширишда қийинчиликларга дуч кела бошлаган.

"Куч ишлатилмаса, Путин ечим изламайди"

Россиянинг Украинада урушни тўхтатиш истагини билдирувчи белгилар йўқ.

Медведевнинг режаси Россияга 50 миллион аскарга тушади

Таҳлилчиларнинг ҳисоб-китобларига кўра, бу режани амалга ошириш - деярли бутун Украинани босиб олиш учун 91 йил ва Россия аҳолисининг учдан бир қисмигача талаб этилади.

"Ҳаққоний ваъда"га тайёрмиз – Эрон Исроилни огоҳлантирди

"Исроилда жиноятчилар ва аҳмоқлар ҳокимият тепасида тургани сабабли ҳар қандай хато юз бериши мумкин".

Макрон: Трамп Путиннинг унга ёлғон гапиргани англади

"АҚШ президенти Доналд Трамп Россия диктатори Владимир Путиннинг тинчликка тайёрлик ҳақидаги сўзлари ёлғон эканини тушуниб етди".

Хитой жанубида кучли ёмғир ёғди, қурбонлар бор

Метеорологларнинг маълумотларига кўра, 2025 йил бошидан бери энг кучли ёмғир 27-29 май кунлари Хитой жанубида бўлади. Табиий офатлар хавфи ортади.

Россия армияси Украинага тунги ҳужумда 350 дан ортиқ дрондан фойдаланди

Маълум қилинишича, Украина ҳаво мудофааси барча 9 та Х-101 ракетасини уриб туширган ҳамда 288 та дронни йўқ қилган.

“Қамчиқ"да хандаққа тушиб кетган юк машинаси олиб чиқилди

Хабарга асосан, қутқарув отряди айтилган манзилга етиб бориб, махсус техника ва асбоб-анжомлар ёрдамида юк автомашинаси хандақдан олиб чиқилган.

Макрон рафиқасидан тарсаки еди

Франциянинг BFM RMC нашрининг ёзишича, Елисей саройи бу видео ҳақиқий эканини тасдиқлаган.

Сирдарёда уч киши қудуқдаги газдан заҳарланиб ҳалок бўлди

Яна икки киши ҳушини йўқотган, уларга тиббий ёрдам кўрсатилиб, шифохонага ётқизилган.

Исроил Ғазо секторига барча мунтазам ҳарбий бригадаларини киритди

Аввалроқ Исроил расмийлари ХАМАС маҳбуслар масаласида келишувга эришиб, қуролсизлантирилгунига қадар ЦАХАЛ ҳужумларини давом эттиришини билдирган эди.

Исроилнинг Ғазодаги мактабга ҳужумида 20 киши ҳалок бўлди

Сўнгги маэълумотларга кўра, ЦАХАЛ барча оддий пиёда ва зирҳли бригадаларини Ғазога киритган.

Трамп Украинани иккинчи Афғонистонга айлантирмоқчими?

Бу АҚШ президентининг Украинани қўллаб-қувватлашдан бош тортиши ҳақидаги экспертларнинг фикри.

Газли ичимлик оқибати: эркакдан 35 та тош олиб ташланди!

Кунига уч литргача Coca-Cola ичадиган эркакнинг пешоб қопчасидан 35 дона тош олиб ташланди.

Медведевнинг хаёллари

Медведев Украина харитасини намойиш қилди.

Хитой Россияни қуроллантирмоқда

Украина Ташқи разведка хизмати Россиянинг 20 та заводи ҳақида ишончли маълумотларга эга. 2024-2025 йиллар мобайнида Россия ва Хитой ўртасида авиация соҳасидаги ҳамкорликнинг камида 5 та ҳолати қайд этилган.

Тошкентда кучли шамол оқибатида дарахт босиб қолган одам ҳалок бўлди

Иккинчи фуқарога бош мия жароҳати сабабли жарроҳлик амалиёти ўтказилган, у ҳозирда оғир ҳолатда реанимация бўлимида даволанмоқда.

Россия бутун Украина бўйлаб кенг кўламли комбинацияланган зарбалар берди — ОАВ

Украина Фавқулодда ҳолатлар давлат хизмати маълумотларига кўра, Хмелницкий вилоятида тўрт киши ҳалок бўлгани ва беш киши яралангани ҳақида хабар берилган.

Чилонзорда Nexia-3 ва Lacetti тўқнашди

ЙТҲ натижасида ҳар иккала транспорт воситаси ҳайдовчиси ҳамда Nexia-3 автомашина йўловчисига биринчи ёрдам кўрсатилган.