Ходим раҳбарнинг топшириғи билан исталган вазифани бажаришга мажбурми?

— Мактабда қоровул бўлиб ишлайман. Боғбон йўқлиги учун раҳбаримиз унинг вазифаларини ҳам менга бажартиради. Лекин ойлигимга қўшиб бермайди. Унинг айтганини қилишга мажбурманми? Бу борада қандай ҳақ-ҳуқуқим бор?
Исми сир тутилди.

Дилшод Хасанов, фуқаролик ишлари бўйича Учтепа туманлараро суди судьяси:
— Меҳнат кодексининг 16-моддаси асосан, ҳар бир ходим: ўз меҳнати учун қонунчиликда Меҳнатга ҳақ тўлаш ягона тариф сеткасининг биринчи разряди бўйича белгиланганидан оз бўлмаган миқдорда ҳақ олиш; муддатлари чегараси белгиланган иш вақтини ўрнатиш, бир қатор касблар ва ишлар учун иш кунини қисқартириш, ҳар ҳафталик дам олиш кунлари, байрам кунлари, шунингдек ҳақ тўланадиган йиллик таътиллар бериш орқали таъминланадиган дам олиш; хавфсизлик ва гигиена талабларига жавоб берадиган шароитларда меҳнат қилиш; касбга тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш; иш билан боғлиқ ҳолда соғлиғига ёки мол-мулкига етказилган зарарнинг ўрнини қоплаш; касаба уюшмаларига ҳамда ходимлар ва меҳнат жамоаларининг манфаатларини ифода этувчи бошқа ташкилотларга бирлашиш; қариганда, меҳнат қобилиятини йўқотганда, боқувчисидан маҳрум бўлганда ва қонунда назарда тутилган бошқа ҳолларда ижтимоий таъминот олиш; ўзининг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, шу жумладан суд орқали ҳимоя қилиш ва малакали юридик ёрдам олиш; жамоаларга доир меҳнат низоларида ўз манфаатларини қувватлаш ҳуқуқига эгадир.
Меҳнат кодексининг 124-моддаси талабларига кўра, ходим учун белгиланган кундалик иш (смена) муддатидан ташқари ишлаш иш вақтидан ташқари иш деб ҳисобланади.
Иш вақтидан ташқари ишлар ходимнинг розилиги билан қўлланиши мумкин.
Иш вақтидан ташқари бажарилган иш учун компенсация ва ҳақ тўлаш Меҳнат кодексининг 157-моддасига мувофиқ амалга оширилади.
Ушбу қонун нормаларидан келиб чиқиб, иш берувчидан иш вақтингиздан ташқари ишни бажарганингиз учун ҳақ талаб қилишингиз мумкин.