Тошкентга санъат қайтмоқда: шаҳарда учта ноёб мозаика юзаси тозаланди

Тошкентда 1970-йилларнинг ўрталарида рассом Николай Жарский томонидан яратилган, бироқ 2021-йилда фасад таъмирлаш ишлари сабабли ўз қиёфасини йўқотган учта мозаика яна жамоатчилик эътиборига ҳавола этилди. Уларнинг тикланиши Payme томонидан шаҳар меъморий меросини асрашга қаратилган ташаббуснинг яна бир босқичи бўлди. Лойиҳа Тошкент ҳокимлиги, Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси ҳамда Маданий мерос агентлиги кўмагида амалга оширилди.

Николай Жарский ижодига мансуб паннолар — совет модернизми бебаҳо мероси ва пойтахт фахри эди. Улар узоқ йиллар давомида пойтахт визуал қиёфасининг бир қисми бўлиб келган, сўнгги йилларда эса бўёқ остида қолган эди. Пойтахтнинг Шайхонтоҳур ва Учтепа туманларидаги турар жой бинолари фасадларида жойлашган паннолар юзасидаги бўёқ мутахассислар назорати остида ва мозаика юзасини асраш бўйича қатъий тавсияларга риоя қилган ҳолда эҳтиёткорлик билан тозаланди.

Payme мозайкаларни асраш лойиҳасини 2023-йилда бошлаб берган. Ўша йили компания ташаббуси билан 200 дан ортиқ мозайкали бино фасадларидан реклама баннерлари олиб ташланиб, 157 та мозайка маданий мерос рўйхатига киритилди.

Нодира Шерматова, Payme маркетинг бўлими директори:

“Бир куни фойдаланувчиларимизга шундай деган эдик: ‘Сиз учун муҳим бўлган нарса — биз учун ҳам муҳим’. Шу пайтдан бери биз одамлар учун муҳим бўлган қадриятларни излаб топишга, уларни қўллаб-қувватлашга ҳаракат қилиб келмоқдамиз. Тошкент аҳолиси ўз шаҳарини чиройли ва ёрқин кўришни истайди — биз эса бунга ўз ҳиссамизни қўшишга астойдил ҳаракат қилдик. Бир неча йил олдин биз мозайкалардаги рекламаларни олиб ташлаган ва бошқаларни ҳам бунга чақирган эдик. Бугун эса бўёқ остида қолганларини тозалаяпмиз, чунки бу биз учун бир марталик ташаббус эмас, балки давом этаётган тарихнинг бир қисмидир. Николай Жарскийнинг мозайкаларидан бўёқни тозалаб, биз шаҳарга унинг маданий кодининг муҳим саҳифаларини қайтардик.”

Лойиҳа кенг жамоатчилик эътиборини қозонди ва халқаро эътирофга сазовор бўлди: Payme ҳисобига TAF! (Ўзбекистон), AdBlackSea (Грузия), Jolbors (Қозоғистон) ва Baku Flames (Озарбайжон) каби реклама фестивалларида олинган 17 та мукофот ҳамда Гран-при бор.

Фотима Абдураҳмонова, “Tashkent Mosaics” лойиҳасининг илмий раҳбари:

“Бўёқ остида қолган мозайкаларни тиклаш — бу шаҳарнинг визуал тарихини, ўтган даврлар, инсонлар ва ғоялар ҳақидаги хотирасини қайтаришдир. Энг бошиданоқ бизга доимий кўмак кўрсатиб келаётган Payme’га самимий миннатдорчилик билдирамиз. Ушбу ҳамкорлик туфайли лойиҳа жадал суръат олди ва бизнес ҳамда шаҳар ташаббуслари маданий меросни биргаликда қандай сақлаши мумкинлигининг ёрқин намунаси бўлди.”

Олдинда — лойиҳанинг янги босқичи. Ҳозирча эса тозаланган мозайкаларни қуйидаги манзилларда кўриш мумкин:

• Боғкўча массиви, 1- ва 3-уйлар

• Чилонзор-12 даҳаси, 4а-уй