Қуёш сўнгги ойларда энг кучли чақнашни бошдан кечирди
4 ноябрь оқшомида Тошкент вақти билан соат 23:15 да бошланган Х1.8 энг юқори қувват синфидаги қуёш чақнаши қайд этилди.
Бу ҳақда Россия Фанлар академияси Коинот тадқиқотлари институтининг Қуёш астрономияси лабораторияси ва Россия Фанлар академияси Сибир бўлимининг Қуёш-ер физикаси институти маълум қилди.
Қуёш чақнашлари рентген нурларини чиқариш қувватига кўра бешта синфга бўлинади: А, Б, C, М ва Х. Минимал синф А0,0 Ер орбитасида квадрат метрга 10 нановатт нурланиш қувватига тўғри келади. Ҳар бир ҳарф билан куч ўн баробар ортади. Оловлар қуёш плазмасининг отилиши билан бирга бўлиши мумкин, уларнинг булутлари Ерга этиб келганида магнит бўронларини қўзғатиши мумкин.
Х1.8 тоифали қуёш чақнаши деярли беш ой ичида бундай катталикдаги биринчи ҳодиса бўлди - Х1.9 чақнаши аввалроқ 2025 йил 19 июнда қайд этилган.
Ҳозирда олов манбаси аниқланган. Бу 4274 фаол минтақа - худди шу ҳудуд, тахминан икки ҳафта олдин Қуёшнинг нариги томонида жойлашганида, юлдузлараро объект 3I/ATLASни плазма булутлари билан бомбардимон қилган.
Олов тахминан 36 дақиқа давом этди ва энг юқори чўққиси Тошкент вақти билан 23:34 да содир бўлди. Кирувчи тасвирлар ва кузатувларга кўра, у плазманинг сайёралараро фазога тез отилиши билан бирга бўлган. Дастлабки ўлчовлар шуни кўрсатадики, эжексиённинг энг зич ядроси Ер ёъналишидан тахминан 55 даража бурчак остида чиқиб кетган. Сайёрага тўғридан-тўғри таъсирлар кутилмайди ва мумкин бўлган тангенсиал таъсирлар беш балли шкала бўйича 3-даражадан юқори геомагнит бўронларни келтириб чиқармайди.
Мутахассисларнинг қайд этишича, алангаланиш Қуёшдаги фаол ҳудудлар ҳозирда йирик ҳодисалар учун энергия тўплаётганини тасдиқлайди. Ундан олдин фаолиятда ғайриоддий узоқ танаффус бўлган - тахминан 15 соат - бу вақт давомида 4274-ҳудудда энергия тўпланган.
Прогнозларга кўра, яқин кунларда янги кучли эжексиёнлар эҳтимоли ортади. Қуёшнинг айланиши туфайли қуёш дискининг чап чеккасида жойлашган фаол марказлар ҳар куни Ер томон 13-15 даража силжийди ва тўрт кундан кейин тўғридан-тўғри Қуёш ва Ерга тўғри келади ва фронтал таъсирлар учун потентсиал яратади. Бу вақтгача тўпланган энергия тугайди, деб умид қилинади, аммо Х синф ҳодисаларининг такрорланиши эҳтимолини ҳали тўлиқ инкор этиб бўлмайди.
