Ер участкаларидан ўзбошимчалик билан фойдаланган ва эгаллаб олган шахслар жавобгарликка тортилди

Муқаддам оммавий ахборот воситаларида, шу йилнинг 1 февраль куни Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасида Ер майдонларидан ноқонуний фойдаланиш ва эгаллаб олишнинг олдини олиш бўйича Республика комиссиясининг кенгайтирилган йиғилиши бўлиб ўтгани ҳақида хабарлар берилган эди.

Мазкур йиғилишда қишлоқ хўжалиги, айниқса, суғориладиган экин ерларининг ажратилиши ва фойдаланилиши аҳволи ҳамда соҳада қонунийликни таъминлашга доир масалалар муҳокама қилинган.

Хусусан, йиғилишда захирага олинган ер майдонларини ажратишнинг очиқ ва шаффоф тизими ҳанузгача йўлга қўйилмагани, қишлоқ хўжалиги мақсадларида ажратилган ер майдонлари мақсадсиз ишлатиб келинаётгани, бу эса турли суиистеъмолчиликларга, экин майдонларининг эгасиз қолиб, ҳатто йўқотилишига олиб келаётганлиги аниқ мисоллар билан кўрсатиб ўтилган.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 17 июндаги “Қишлоқ хўжалигида ер ва сув ресурсларидан самарали фойдаланиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-5742-сонли қишлоқ хўжалигида ер ва сув ресурсларидан самарали фойдаланиш концепцияси тасдиқланган. Концепцияда қишлоқ хўжалиги ерларида, сув ва гидроиншоотлардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш, ерларнинг мелиоратив ҳолатини яхшилаш, қишлоқ хўжалиги экинлари селекцияси ва уруғчилигини ривожлантириш, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини чуқур қайта ишлаш ва сотиш, логистика ва маркетинг тизимларини ривожлантириш ҳамда ер ва сув ресурсларидан самарали фойдаланишда илм-фан ва амалиёт интеграциясини жадаллаштириш каби муҳим йўналишлар белгилаб олинган.

Жумладан, Концепцияда қишлоқ хўжалиги учун мўлжалланган ерлардан самарасиз фойдаланганлик учун жавобгарлик чораларини кучайтириш назарда тутилган. Концепция ижроси юзасидан қонунчиликка ўзгартириш киритилиб, бу турдаги ҳуқуқбузарлик учун жазо тизими бир қанча кучайтирилди ва судлар томонидан бу турдаги ишлар кўриб чиқилмоқда.

Тошлоқ туман маъмурий судининг раиси А.Акрамовнинг "ANIQ.UZ"га маълум қилишича, Тошлоқ туман маъмурий суди томонидан 2020 йил 28 январь куни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси Тошлоқ туман бўлими томонидан И.Абдуллаевга нисбатан Ўзбекистон Республикаси МЖтК 60-моддасининг 1-қисми билан юритилган маъмурий ҳуқуқбузарликка оид иш кўриб чиқилди.

Иш ҳолатига кўра, 2020 йил 22 январь куни Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси Тошлоқ туман бўлими ходимлари томонидан ўтказилган мониторинг текширишида, И.Абдуллаев Тошлоқ туман “Араббой Тўхтабоев саховати” ММТП ҳудудида жойлашган “Ғуломжон Машраб ўғли” фермер хўжалиги ҳисобидаги 254-сонли контуридаги ер майдонининг 0,30 гектар қисмини томорқа қилиб олиб, ўзбошимчалик билан фойдаланиб келгани аниқланган.

Суднинг қарори билан унга нисбатан Ўзбекистон Республикаси МЖтК 60-моддасининг 1-қисми билан базавий ҳисоблаш миқдорининг беш баравари миқдорида 1 115 000 сўм жарима жазоси тайинланди. Ушбу ҳолатда ўзбошимчалик билан фойдаланиб келинган ер майдонининг қонуний эгасига қайтарилиши таъминланган.

Шунингдек, туман суди томонидан 2020 йил 6 февраль куни Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси Тошлоқ туман бўлими томонидан Ғ.Мирзаевга нисбатан Ўзбекистон Республикаси МЖтКнинг 60¹-моддаси билан юритилган маъмурий ҳуқуқбузарликка оид иш кўриб чиқилди.

Иш ҳолатига кўра, 2020 йил 27 январь куни Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси Тошлоқ туман бўлими ходимлари томонидан ўтказилган мониторинг текширишида, Ғ.Мирзаев Тошлоқ туман “Ғуломжон Машраб ўғли” фермер хўжалигига раҳбарлик қилиб келиб, Ўзбекистон Республикаси Ер кодексининг 40,79,90-моддалари талабларига зид равишда, фермер хўжалиги ҳисобидаги 254-сонли контуридаги ер майдонининг 0,3 гектар қисмини бошқа фуқаролар томонидан ўзбошимчалик билан эгаллаб олишларига йўл қўймаслик чораларини кўрмагани аниқланган.

Суднинг қарори билан унга нисбатан Ўзбекистон Республикаси МЖтКнинг 60¹-моддаси билан базавий ҳисоблаш миқдорининг йигирма баравари миқдорида 4 460 000 сўм жарима жазоси тайинланди.

Бундан ташқари, туман суди томонидан 2020 йил 10 февраль куни Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси Тошлоқ туман бўлими томонидан Х.Мирзакаримовга нисбатан Ўзбекистон Республикаси МЖтК 60-моддасининг 2-қисми билан юритилган маъмурий ҳуқуқбузарликка оид иш кўриб чиқилди.

Иш ҳолатига кўра, 2020 йил 20 январь куни Агросаноат мажмуи устидан назорат қилиш инспекцияси Тошлоқ туман бўлими ходимлари томонидан ўтказилган мониторинг текширишида, Х.Мирзакаримов Ўзбекистон Республикасининг Ер кодексининг 90-моддаси талабларига зид равишда, Тошлоқ туман “SAIDBEK SARDORBEK FAYZ” фермер хўжалиги ҳисобидаги 96-сонли контурдаги ер майдонини 0.01 гектар қисмини ўзбошимчалик билан эгаллаб олиб, бино-иншоотлар қуриб олгани аниқланган.

Суд мажлиси давомида ноқонуний қуриб олинган бин-иншоотлар Х.Мирзакаримов томонидан бузиб ташланиб, ер майдони бўшатилгани ҳамда иш бўйича етказилган 354 445 сўм моддий зарарни тўлиқ тўлаб берилгани сабабли, суднинг қарори билан унга нисбатан тўпланган маъмурий иш ҳужжатлари МЖтК 271-моддаси 1-қисмининг 10-бандига асосан тугатилиб, Х.Мирзакаримов жавобгарликдан озод қилинди.

Юқорида баён этилганларни инобатга, жисмоний ва юридик шахслар ердан фойдаланишда энг аввало қонунда назарда тутилган асосларда ҳаракат қилишлари, ҳар қандай бузилган ҳуқуқларини фақатгина қонуний тартибда суд орқали тиклашга уринишлари келгусида кўнгилсиз воқеалар марказида бўлишларини олдини олади. Ваҳоланки, бу муносабатларнинг барчаси қонун билан тартибга солинган.