Американинг “озод қилинган куни”! Трампнинг савдо уруши бошланди

2 апрель бутун жаҳон иқтисодиёти учун бурилиш нуқтаси бўлади, чунки АҚШ президенти Доналд Трампнинг Канадага нисбатан божлари кучга киради.🇨🇦 , Мексика🇲🇽 , Европа Иттифоқи🇪🇺 ва Хитой🇨🇳 . Шу куни АҚШга олиб кириладиган барча автомобилларга 25 фоизлик бож тўлови кучга киради.

Трампнинг ўзи бу кунни Американинг “озод қилинган куни” деб атайди. Бироқ экспертлар Хитой, Европа Иттифоқи ва Канаданинг жавоб чоралари глобал савдо урушига, нархларнинг ошишига ва иқтисодиётнинг секинлашишига олиб келиши мумкинлигидан огоҳлантирмоқда.

Тарифларнинг аниқ рақамлари ҳозирча маълум эмас. 10%, 20% ёки 25% бўладими - пўлат, алюминий ва автомобиллар каби? Яна бир савол - тарифлар барча мамлакатларга таъсир қиладими ёки Вашингтон музокаралар учун бўш жой қолдирадими. Трумп маъмурияти бошқа мамлакатлар Қўшма Штатларга қўядиган бож ва субсидияларга мос келадиган тарифларни ваъда қилди.

Оқ уйда нутқ сўзлаган Трамп, унинг тарифлари АҚШ ҳамкорлари қўйган тўсиқлардан кўра “меҳрибонроқ” бўлишини айтди.

"Икки кундан кейин ҳаммасини кўрасиз", деди у ва тарифлар Америкага "улкан бойлик" олиб келишини айтди. У, шунингдек, индивидуал битимлар бўйича чораларни қайта кўриб чиқишга тайёр эканлигини таъкидлади.

Аммо бозорлар ғазабланган: биржа индекслари сўнгги ойда 5% га тушиб кетди ва олтин нархи кўтарилди, бу эса инвесторларни қўзғолонлардан эҳтиёт бўлишдан далолат беради. Япониянинг Nikkei 4 фоизга, Жанубий Кореянинг Kospi биржаси 3 фоизга тушди. Европада Dax индекси 1,3 фоизга, Британиянинг FTSE 100 индекси эса 0,9 фоизга тушди. Олтиннинг нархи бир унция учун 3106 долларга кўтарилиб, рекорд даражага етди.

Мутахассисларнинг таъкидлашича, ҳозирча бу таҳдидга жавоб, аммо агар тарифлар иқтисодиётга ҳақиқий зарба берса, масалан, ишсизликнинг ошишига сабаб бўлса, бозорларнинг қулаши муқаррар бўлади.

Канада аллақачон 20,7 миллиард долларлик Америка товарларига 25 фоизлик божлар жорий қилган. Европа Иттифоқи 28 миллиард долларлик жавоб тайёрламоқда. Урсула фон дер Ляйен Трампнинг тарифларини бизнес ва истеъмолчилар учун “зарарли” деб атади.

Япония ҳам жавоб чораларига тайёрланмоқда. Хитой, эҳтимол, кўзгу тарифларини жорий қилади, аммо кўплаб давлатлар Трампни раҳм-шафқат қилишга кўндиришга ҳаракат қилади. Масалан, Франция, Англия ва Финляндия раҳбарлари шундай уринишлар қилган. Учаласи ҳам Америка етакчиси билан сўнгги бир ой давомида учрашиб, уни кўндиришга ҳаракат қилган. Бироқ, бу беҳудага ўхшайди.