“Samarqand SHHT sammiti: o‘zaro bog‘liq dunyoda muloqot va hamkorlik” nomli maqolaga sharh

12 sentyabr kuni O‘zbekiston Respublikasi markaziy nashrlarida chop etilgan Prezident Shavkat Mirziyoyevning “Samarqand SHHT sammiti: o‘zaro bog‘liq dunyoda muloqot va hamkorlik” nomli maqolasi xalqaro hamjamiyatda katta qiziqish uyg‘otdi. Uning asosiy qoidalari xorijdagi yetakchi ommaviy axborot vositalarida tarqatilib, nafaqat ekspert-tahliliy, balki xorijiy davlatlarning ijtimoiy-siyosiy, ilmiy va akademik doiralari vakillari tomonidan ham sharhlanadi.

Qiziqish ushbu nashrning ko‘p jihatlaridan, jumladan, shakli va mazmunining o‘ziga xos xususiyatidan kelib chiqadi. Bu O‘zbekiston diplomatik amaliyotida davlat rahbarining o‘zi ishtirok etadigan bo‘lajak xalqaro sammit mavzusiga bag‘ishlangan mualliflik maqolasi bilan chiqishdagi ilk pretsedentlardan biridir. Turkiyaning Hurriyet Daily" gazetasining inglizcha nashrida 2019 yil 15 oktyabr kuni Boku shahrida bo‘lib o‘tadigan Turkiy kengash sammiti arafasida Prezident Shavkat Mirziyoyevning maqolasi e’lon qilingani bundan mustasno, boshqa bunday misollar yo‘q.

Bunday maxsus nashrning paydo bo‘lishi davlatimiz rahbarining O‘zbekistonning SHHTga raisligiga hamda Samarqandda bo‘lajak sammitga alohida e’tibor qaratayotganidan dalolatdir, bu O‘zbekistonning Yevroosiyodagi eng yirik mintaqaviy tashkilotga raisligining yakuniy nuqtasi bo‘ladi.

Maqola aniq tuzilgan va keng kitobxonlar ommasi uchun ochiq tilda yozilgani uning ijtimoiy-siyosiy ahamiyatini oshiradi. Unda O‘zbekiston rahbarining jahon va SHHT makonidagi vaziyatning bugungi holati va rivojlanish istiqbollariga oid qarashlari, mamlakatimizning ushbu tashkilotga raisligiga rahbarlik istiqboli va yondashuvlari taqdim etilgan.

Maqolaning mazmunidan ham ko‘rish mumkinki, O‘zbekiston rahbari zamonaviy tarzda keng tafakkur qiladi, ro‘y berayotgan xalqaro jarayonlarni chuqur tahlil qiladi, tinchlik va totuvlikka, barqaror taraqqiyotga erishish istiqbollari va ustuvor yo‘nalishlari haqida asosli va puxta o‘ylangan xulosalar chiqaradi.

Bunday maqolani xalqaro miqyosdagi mas’uliyatli davlat arbobi manifestini ham mintaqaviy, ham global miqyosda muloqot, o‘zaro anglashuv va hamkorlikni mustahkamlash ishiga o‘z mamlakatining qo‘shimcha hissa qo‘shishini ta’minlashga qaratilgan manifest deb atash mumkin. Ushbu materialning SHHTning “katta sammiti” arafasida e’lon qilinishi Prezident mualliflik maqolasida keltirilgan muhim xabarning xalqaro hamjamiyat uchun dolzarbligini mustahkamladi.

Asosiy xabar shundan iboratki, bugungi kunda bir-biri bilan chambarchas bog‘liq va o‘zaro bog‘liq bo‘lgan dunyoda barqaror rivojlanish va insoniyat xavfsizligini ta’minlash yo‘lidagi aksariyat yangi muammolar nafaqat mintaqaviy, balki global miqyosda ham davlatlarning birgalikdagi faoliyatini taqozo etadi.

Shanxay hamkorlik tashkilotining Samarqand sammiti “umumiy xavfsizlik va farovonlik yo‘lida o‘zaro hurmat, ishonch, konstruktiv hamkorlik tamoyillariga asoslangan yangi, inklyuziv muloqotni boshlashning namunasi bo‘ladi.

Samarqand aynan turli tashqi siyosat ustuvorliklariga ega bo‘lgan davlatlarni birlashtirib, murosaga keltira oladigan platformaga aylanishi mumkin”.

Bunday muhim matn matbuotda paydo bo‘lgandan so‘ng darhol to‘liq ahamiyatini baholash qiyin, shuni ishonch bilan ta’kidlash mumkinki, Prezident maqolasi Samarqand va sammit kunlarida O‘zbekistonda ham, xorijda ham diqqat bilan o‘rganiladi. Undan keyin va vaqt o‘tishi bilan xalqaro munosabatlar, “Yangi O‘zbekiston”ning tashqi siyosati va vujudga kelayotgan yangi dunyo tartibidagi SHHTning roli haqidagi ilmiy maqolalar mavzusiga aylanadi.

Nigora Yigitaliyeva