KORONAVIRUS: Allaqachon boshlanishni kerak bo‘lgan yangi erani tezlashtirmoqda

A A A
KORONAVIRUS: Allaqachon boshlanishni kerak bo‘lgan yangi erani tezlashtirmoqda

Karantin davrida masofadan turib ishlashning ahamiyati har qachongidan ham ortib ketdi. Yangi va nostandart bandlik shakli axborot-kommunikasiya texnologiyalarini bilish bilan bevosita bog‘liq ekanligi sir emas. Internet tarmog‘ining keng rivojlanishi mehnat munosabatlari sohasidagi odamlar uchun ham qo‘shimcha imkoniyatlarni ochdi.

Aslida masofaviy ish tushunchasi amerikalik olim Djek Nilles tomonidan ilgari surilgan bo‘lib, u 1972 yilda ofisda xodimlarni ushlab turish kerak emas, ular qayerda bo‘lsa ham manfaat keltirishi birlamchidir, degan g‘oyani bildirgan edi. Chunki zamonaviy kommunikasiya vositalari xodimlar o‘rtasidagi aloqani masofadan bo‘lsa ham olib borish imkonini bera boshlagan edi.

O‘z nazariyasini amalda sinab ko‘rish uchun Janubiy Kaliforniya universitetida muvaffaqiyatli tajribalar o‘tkazdi. Uning loyihalari Amerika milliy ilmiy jamg‘armasi tomonidan moliyalashtirilgan.

Hukumat masofadan turib ishlash g‘oyasini rivojlantirishga, uni shaharlarda keskin bo‘lgan transport muammolarining yechimi sifatida ko‘rishga qiziqish bildirdi. Yangi mehnat tashkiloti bu masalalarni yechish barobarida, chekka qishloq hududlari aholisi bandligini ta’minlashi mumkin edi.

AQShda hozirgi vaqtda mehnat faoliyatini amalga oshirayotgan xodimlarning deyarli uchdan bir qismi, kompaniyalarning esa 60 foizi ish bilan bandlikning noan’anaviy ya’ni moslashuvchan shakllari bilan qamrab olinganki, bu qulay vaziyat bugungi inqiroz sharoitida juda qo‘l kelmoqda.

Ishlab chiqarish va xizmat binosini ijaraga olish katta xarajat talab qilayotgan hozirgi paytda korxona va tashkilotlarda funksiyalarning bir qismini masofada turib ishlashga o‘tkazish salmoqli mablag‘larni tejash, raqobatbardoshlikni oshirish imkonini beradi.

Masofadan ishlash davlat organlarida, tashkilot va kompaniyalarda qog‘oz va hujjat yozishmalari xarajatlarini 67 foizga, jamoat transporti vositalari sarfini 5 foizga, mehnatga haq to‘lash jamg‘armasi xarajatlarini 14 foizga va jamoat transport vositalari xarajatlarini 5 foizga kamaytirar ekan.

AQShda kichkina korxonalar masofadan ishlash hisobiga har yili 10 ming dollardan ortiq mablag‘ tejab qolmoqda.

Rivojlangan mamlakatlarda olib borilgan tadqiqotlar natijasida bugungi kunda masofadan turib mehnat faoliyatini amalga oshirish bilan asosan oliy ta’limga ega 26-42 yosh o‘rtasidagi kishilar shug‘ullanayotgani ma’lum bo‘ldi.

Shu jumladan, agar masofada turib ishlayotgan xodimlarning 45 foizi kichik va o‘rta biznes sohasi hissasiga to‘g‘ri kelsa, yirik kompaniyalarda bu ko‘rsatkich 29 foizni tashkil qilmoqda. Masofaviy ish turlari esa so‘nggi 15 yilda 11 marotabaga ko‘paygan.

Nimalarga e’tibor qaratish lozim? 

Bunday formatdagi ishni boshlayotgan xodimlar uchun jiddiy sinov. Ular kutilgan natijaga erishishlari uchun jarayonni puxta o‘zlashtirib olishlari kerak. Chunki bir nafar xodim tomonidan qoidalarga rioya qilinmasligi jamoadan zanjir uzilishiga va ishning to‘xtab qolishiga olib kelishi mumkin.

Masofadan turib ishlashda avval diqqatni jamlagan holda, alohida uy sharoiti bo‘lishi, chalg‘ituvchi narsalardan holi muhit yaratilishi muhim. Masalan uyda muzlatgich, televizor, uy hayvoni yoki qilinishi zarur bo‘lgan uy yumushlari bo‘lsa, chalg‘imaslik mumkin emas.

Hammasiga ulgurish uchun vaqtni to‘g‘ri taqsimlab olish, ayrim uy ishlarini tushlik vaqtidan unumli foydalangan holda bajarib olish mumkin. Masofadan ishlash jarayonida asosiy muvofiqlashtiruvchi bilan yaqin amaliy muloqotni o‘rnatish, uyda o‘zingiz uchun har tomonlama qulay bo‘lgan, shu bilan birga ishxona rahbariyati bilan bog‘lanish uchun maqbul bo‘lgan kiyimni kiyish, tez-tez qisqa muddatlarda jismoniy mashqlar bilan shug‘ullanib borish nihoyatda dolzarbdir.

Chunki uy sharoitida bir joyda o‘tirish, harakatsizlik salomatlikka jiddiy zarar yetkazishi mumkin. Bir so‘z bilan aytganda, vaziyatni to‘liq nazoratga olish shart.
 

Murakkab sharoitda bu nima beradi? 

Murakkab sharoitlarda, epidemiologik vaziyatlar kuchayganda, favqulodda vaziyatlarda masofadan turib ishlash ko‘p jihatdan foydalidir. Bu iqtisodiyot tarmoqlarining uzluksiz ishlashini ta’minlaydi, ishchining daromadlari kamayib ketmasligining va ijtimoiy qo‘llab-quvvatlashning yaxshi vositasi hamdir. Ta’lim olish jarayonlarining ham barqaror davom etishiga hissa qo‘shadi.

O‘zbekistonda ham hozirda umumta’lim maktablarning 6,1 million nafar o‘quvchilari masofadan turib onlayn-saboqlar olayotganini fikrimizni tasdiqlaydi.

Taniqli olim Gerbert Uellsning ta’kidlashicha, insoniyat hayoti davomida Yerda yashash uchun moslashib borgan. Korporativ dunyo bilan ham xuddi shu narsa ro‘y beradi: biznes va virusning girdobli harakati davrida ham samarali yechim topish va qulay sharoitlarda yashashda davom etish asosiy vazifa bo‘lib qolaveradi.
Nargiza ABDURAHMANOVA


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

Toshkentda andijonlik "dostavkachi" yigitni zo‘rlagan 2 nafar ayol qamaldi

31 ёшли С.А. пиццани олиб қўлига доставкачига пул тутқақазади ва уйга таклиф қилади.

O‘zbekistonlik yana bir futbolchi "Manchester Siti"ga o‘tishi mumkin

Бу ҳақда Отабек Умаров айтиб ўтди.

Ayollarning pensiya yoshi yana 6 oyga oshirildi

Низом 1 июлдан кучга кирди

Qirg‘izistonda favqulodda holat e’lon qilindi

Офат оқибатларини бартараф этишга жами 76 киши ва 12 техника жалб этилган.

Yana bir o‘zbekistonlik futbolchi "Manchester Siti"ga o‘tishi kutilyapti

Бу ҳақда футбол журналисти Яҳёхўжа Улуғхўжаев хабар бермоқда.

Gvardiola: "Uning o‘ynamayotganining yagona sababi - men"

"Манчестер Сити" устози Хосеп Гвардиола жамоа ҳужумчиси Жек Грилиш нега кўп ўйин амалиётига эга бўлмай қўйгани ҳақидаги саволга жавоб берди.

Xato tuzatildi: Bobir Abdixoliqov “Kelajak bunyodkori” medali bilan taqdirlandi

Президент Фармони билан бир гуруҳ ёшлар «Келажак бунёдкори» медали билан мукофотланди.

Germaniya kansleri: Isroilning “iflos ishi” haqidagi fikrimdan afsuslanmayman

Германия канцлери Фридрих Мерц Исроилнинг Эронга қарши амалиётини “Ғарбнинг ифлос иши” деб атаган баёнотидан афсусланмаслигини маълум қилди.

Saudiyaliklar Messiga dahshatli shartnoma taklif qilishdi

Бу ҳақда TEAMtalk нашри хабар берди.

"Manchester Siti" rahbariyati: Bu ikki himoyachi klubda qoladi

"Манчестер Сити" раҳбарияти жамоада икки ҳимоячини олиб қолиш ниятида.

Mahmud Muradov chexiyalik modelning qo‘lini so‘radi

Ўзбекистонлик собиқ UFC жангчиси иккинчи маротаба уйланиш арафасида.

Srechko Katanes: "Jahon chempionatida terma jamoadan hech nima kutmanglar"

Ўзбекистон миллий терма жамоаси собиқ бош мураббийи Сречко Катанец Жаҳон чемпионати-2026'да мухлислар терма жамоадан ҳеч нарса кутмаслиги кераклигини айтди.

Abduqodir Husanov «Barsa»ga o‘tishi mumkin — Deku uni «kelajak himoyachisi» deb biladi

Англиядаги «Манчестер Сити» сафида тўлиқ мослаша олмаган Абдуқодир Ҳусанов «Барселона»га йўл олиши мумкин. Бу ҳақда Carpetas Blaugranas портали инсайдери Хуан Арриен хабар берди. У Гундўған ва Витор Рокенинг ҳам «Барселона»га ўтишини энг биринчи айтиб чиққан.

O‘qituvchi ayol Islom Karimov nomidan xat yozib, hokimdan 700 ming dollar so‘ragani ma’lum bo‘ldi

Тошкент шаҳридаги мактаблардан бирида ўқитувчилик қилиб келган аёл 2016 йили Ўзбекистоннинг биринчи президенти Ислом Каримов номидан Самарқанд вилоятининг ўша пайтдаги ҳокими Зоир Мирзаевга сохта хат ёзиб, 700 минг доллар ундиришга уринган. Бу ҳақда “Миллий” телеканалидаги “Ўткир тергов” кўрсатувида маълум қилинди.

Eldor Shomurodov yangi jamoasining taklifini qabul qildi

Унга Туркия ва Италия клублари қизиқиш билдираётганди.

Jahongir Ortiqxo‘jayev Antalyada 550 mln dollarlik loyiha boshlagani ma’lum qilinmoqda

Ўзбек тадбиркори Жаҳонгир Ортиқхўжаев Туркияда 550 млн долларлик йирик инвестиция лойиҳасини амалга оширмоқда. Бу лойиҳа икки давлат ўртасидаги иқтисодий ва маданий алоқаларни янада мустаҳкамлашга хизмат қилмоқда. Ортиқхўжаевнинг фикрича, Ўзбекистон ва Туркия тадбиркорлари ўртасида ишонч ва дўстлик алоқалари юқори.

O‘zbekiston terma jamoasi vingeri yana yurtimizga qaytmoqda

Ҳозирда БААнинг "Ал-Ваҳда" клубига тегишли бўлган Ўзбекистон терма жамоаси вингери Ҳожимат Эркинов яна юртимизга қайтиши кутилмоқда.

"Lo‘lilar qiroli qaytmoqda!.."

Спортчи 2026 йилда боксдаги фаолиятини қайта бошламоқчи.

Parijda o‘g‘irlab ketilgan Anorbank rahbari bilan bog‘liq hodisa tafsilotlari ochiqlandi

Олимов Ниссадан Парижга поездда қайтиб, полицияга мурожаат қилган.

Jota va uning ukasi mashina ichida yonib ketgan

"Ливерпуль" ҳужумчиси Диогу Жота автоҳалокат сабаб вафот этган хабар берилганди. Ушбу воқеа тафсилотлари маълум бўлди.

Surxondaryoda keksa ayol o‘z uyida o‘ldirib ketildi

Мазкур ҳолат юзасидан Жиноят кодексининг 97-моддаси 1-қисми билан жиноят иши қўзғатилиб, уни фош этиш чоралари кўрилмоқда.

Chexiyada o‘q-dorilar saqlanadigan joy issiqdan portlab ketdi

Ёнғинни ўчириш учун самолётлардан фойдаланган ҳолда 12 та ўт ўчириш бўлими сафарбар этилган.

Rossiya harbiy-dengiz floti bosh qo‘mondoni o‘rinbosari Kurskda halok bo‘ldi

Вазирликка алоқадор “Звезда” телеканалида берилган хабарда айтилишича, Гудков 2 июл куни Курск областининг чегара ҳудудларидан бирида жанговар вазифаларни бажариш чоғида ҳалок бўлган.

Ikki o‘zbekistonlik AQShga noqonuniy muhojirlarni olib kirishda ayblanyapti

Икки Ўзбекистон фуқароси молиявий даромад олиш мақсадида АҚШга ноқонуний муҳожирларни олиб киришда айбланмоқда.

BMT maxsus ma’ruzachici: Isroil zamonaviy tarixdagi eng shafqatsiz genosidlardan birining mas’ulidir

Бу ҳақда БМТнинг оккупация қилинган фаластин ҳудудларида инсон ҳуқуқлари ҳолати бўйича махсус маърузачиcи Франческа Альбанезе билдирди.

Eldor Shomurodovning yangi jamoasi ma’lum. U Italiyadan ketmoqda

"Рома" ҳужумчиси Элдор Шомуродов Италиянинг "Кремонезе" клубига ўтиши ҳақида хабар тарқалганди.

Moskva markazida ichida FSB xodimlari bo‘lgan mashina portlab ketdi

Маълумотларга кўра, аёл фавқулодда хизмат ходимлари етиб келгунга қадар олов эгаллаб олган машина ичида отасини чиқариб олишга муваффақ бўлган.

"Qamchiq" dovonida yuk mashinasi yong‘in chiqdi

Ҳозирда ёнғин сабаби ва моддий зарар миқдори аниқланмоқда.

Yaponiyada bir yarim hafta ichida deyarli 900 ta zilzila sodir bo‘ldi

Ҳудуд қарийб икки ҳафтадан бери кучли силкинишлардан азият чекмоқда.

Inson huquqlari himoyachilari yana bong urdi

Исроил Ғазо сектори аҳолиси, хусусан, болаларни атайин оч қолдирмоқда, яъни очликдан қурол сифатида фойдаланмоқда. Defence for Children International ва Doctors Against Genocide ташкилотлари томонидан эълон қилинган “Бутун авлодларнинг оч қолдирилиши” ҳисоботида шундай хулоса илгари сурилган.

Avval o‘zi hibsga olindi, endi kompaniyasi musodara qilinmoqda...

Арманистон суди уни “ҳокимиятни эгаллаб олишга чақиришда” айблаб ДХХ қамоқхонасига жойлаштирди. Шу вақтнинг ўзида унга тегишли бўлган "Арманистон электр тармоқлари" (АЭТ) компаниясини миллийлаштириш бошланди.

Turkiyada erkak kana tufayli o‘rmonga o‘t qo‘ydi

Туркияда кана туфайли 12 гектар ўрмонга ўт қўйган эркак ҳибсга олинди.

Surxondaryoda yirik hajmli quvur yorilib ketdi

Дарҳол 3 та насос агрегати фаолияти тўхтатилган ва таҳлил бригадаси тезкор тадбирлар кўрган.

“Sputnik Ozarboyjon” bosh muharriri va uning o‘rinbosari to‘rt oyga hibsga olindi

Маълумотларга кўра, Картавих ва Белоусовдан ташқари яна беш киши жиноий жавобгарликка тортилган, лекин уларнинг исми ошкор этилмаган.

Hindistonda farmasevtika zavodi portladi

Фавқулодда вазият вақтида заводда жами 150 киши бўлган.

Trampning "Katta va go‘zal" qonuni qabul qilindi. Mask yutqazdi. Endi nima bo‘ladi?

Бу ҳақда CNN телеканали хабар берди.

Zelenskiy Rossiya bilan mojaroda Ozarbayjon prezidentini qo‘llab-quvvatladi

Сиёсатчи бу хабарни ўзининг Telegram-каналида эълон қилди.

Meksikada krematoriydan 383 ta jasad topildi

Бу ҳақда Чиуауа штати прокуратураси маълум қилди.

Keskinlik ortdi: Mask Trampni qo‘llab-quvvatlayotganlarga tahdid qildi

У агар вазият у хоҳлаганидек бўлмаса, янги партия тузишини ҳам айтиб ўтди.

Isroil OAV: AQSh G‘azoda o‘t ochishni to‘xtatish uchun Tel Avivga bosim o‘tkazishi mumkin

Исроил оммавий ахборот воситаларининг хабар беришича, АҚШ расмийлари Ғазо секторида отишмаларни тўхтатиш ва асирларни алмашиш бўйича келишувга эришиш мақсадида Исроилга босим ўтказишга тайёрланмоқда.