Ichki ishlar vazirligi: «Shuhrat»dagi narkotiklar bozoriga barham berish uchun choralar ko‘rilmoqda

Ichki ishlar organlari xodimlari «Shuhrat» chorrahasidagi narkotiklar «qora» bozoriga barham berish uchun zarur chora-tadbirlarni amalga oshirmoqda. Bu haqda IIV Jamoatchilik va ommaviy axborot vositalari bilan aloqalar boshqarmasi xodimi Mirzo Ulug‘bek Madalimovning O‘zAda chop etilgan maqolasida aytiladi. Quyida maqola to‘liqligicha e’tiboringizga havola etiladi.

Giyohvandlik vositalari nafaqat inson salomatligiga xavf solishi, balki uning ta’sirida turli jinoyatlar sodir etilayotgani bilan ham xavflidir.

O‘zbekiston huquq-tartibot idoralari, xususan, ichki ishlar organlari xodimlari tomonidan giyohvandlikning oldini olishga qaratilgan profilaktik chora-tadbirlar muntazam tarzda amalga oshirilmoqda. 2018 yilning 9 oyida respublika ichki ishlar organlari tomonidan 3 ming 313 giyohvandlik vositalari bilan bog‘liq jinoyatlar aniqlangan bo‘lib, o‘tgan yilning shu davriga nisbatan bu ko‘rsatkich 11,9 foizga kamaydi.

Hisobga olingan narkojinoyatlarning tahliliga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, ularning 31,9 foizi tranzit, 33,7 foizi yetishtirish va 32,1 foizi saqlash jinoyatlari ekanligini ko‘rsatadi. Shuningdek, qo‘shni davlatlar orqali kontrabanda yo‘li bilan respublika hududiga kirayotgan 14 kilogrammdan ziyod geroin, 163 kilogrammdan ortiq opiy, 28 kilogrammdan ko‘proq gashish giyohvandlik vositasi to‘xtatib qolindi.

Buni aniq misollar orqali ko‘radigan bo‘lsak, joriy yilning 13—15 sentyabr kunlari IIV Jinoyat qidiruv bosh boshqarmasi xodimlari tomonidan Toshkent shahrida o‘tkazilgan tezkor-qidiruv tadbiri natijasida giyohvandlik vositalarini yetishtirish va tarqatish bilan shug‘ullanayotgan jinoiy guruh faoliyatiga chek qo‘yildi.

Ushbu jinoiy guruh a’zolari Toshkent shahrining markazida joylashgan ko‘p qavatli uylardan birida nasha giyohvandlik o‘simligini yetishtirish maqsadida jihozlab, sun’iy tarzda marixuanani shu yerning o‘zida yetishtirib, quritib, maxsus qadoqlarga ya’ni «Semechki» yozuvli pista mahsuloti qadog‘iga va gugurt qutisiga joylangan marixuanani tarqatish bilan shug‘ullanib kelayotganligi aniqlandi.

Yoshlar orasida giyohvandlik moddalarning iste’molini yo‘q qilishga qaratilgan qator maxsus profilaktik ishlar o‘tkazib kelinayotgani qaramay, 15 nafar maktab, kollej va oliy o‘quv yurtlari o‘quvchi-talabalari tomonidan narkojinoyatlar sodir etilgan. Misol uchun, joriy yilning iyul oyida Toshkent shahrida, Toshkent viloyatida yashovchi 11-sinf o‘quvchisidan iste’mol qilish uchun maxsus tayyorlangan 50 grammga yaqin marixuana giyohvandlik vositasi olinib, maktab o‘quvchisi ushbu giyohvandlik vositasini Toshkent shahrida yashovchi 43 yoshli fuqarodan olganligi aniqlandi. Shu shaxsning yashash uyidan, xuddi shunday «bo‘lak»larga qadoqlangan 500 grammga yaqin marixuana giyohvandlik vositasi olindi.

Giyohvandlik vositasining manbasi esa Toshkent viloyati Yuqori Chirchiq tumanida yashovchi 38 yoshdagi shaxs ekanligi aniqlanib, uning yashash uyidan ham qariyb 500 gramm quritib qo‘yilgan marixuana giyohvandlik vositasi ashyoviy dalil sifatida olindi.

Shuningdek, narkotik moddalarning noqonuniy aylanishiga qarshi kurashishda giyohvandlik vositalari savdosi bilan shug‘ullanuvchi transmilliy guruhlarni aniqlash, ularning noqonuniy faoliyatiga chek qo‘yish, kontrabanda yo‘llarini to‘sish, tarkibida giyohvandlik moddalari bo‘lgan o‘simliklar ekilishi va narkomaniya yoyilishining oldini olish maqsadda o‘tkazib kelinayotgan keng qamrovli «Qoradori–2018» tadbiri xususida ham to‘xtalib o‘tsak. Respublika bo‘yicha 7 ming 477 kvadrat metr yer maydonida yovvoyi nasha o‘sayotgan 449 ta yer maydoni aniqlandi. 555 nafar shaxs o‘z hududlarida ushbu holatlarga yo‘l qo‘yganligi uchun ma’muriy javobgarlikka tortildi.

Tadbir mobaynida tarkibida giyohvandlik vositalari bo‘lgan o‘simliklarni yetishtirib, narkobiznes bilan shug‘ullanayotgan bir qator shaxslar aniqlanib, qo‘lga olindi.

2018 yilning 12 oktyabr kuni IIV Giyohvandlik vositalari bilan qonunga xilof ravishda muomala qilishga qarshi kurashish boshqarmasi xodimlari tomonidan Toshkent viloyatida o‘tkazilgan tezkor tadbir davomida Zangiota tumanida yashovchi 51 yoshli A.R.ning uyidan jami 34 kilogramm 156 gramm giyohvandlik vositalari ashyoviy dalil sifatida olindi. Hozirda olingan giyohvandlik vositalarining manbasini aniqlash bo‘yicha tezkor tergov ishlari davom ettirilmoqda.

Shu bilan birga, ichki ishlar organlari xodimlari tomonidan tarkibida psixofaol moddalari bo‘lgan dori preparatlarining oldi-sotdisiga ham chek qo‘yish maqsadida doimiy tadbirlar o‘tkazilmoqda. Natijada respublika bo‘yicha noqonuniy muomalada bo‘lgan jami 71 mingdan ziyod psixofaol preparatlar daliliy ashyo sifatida olinib, yo‘q qilindi. Xususan, Toshkent shahrining Chilonzor tumanida joylashgan, aholi orasida «Shuhrat chorrahasi» nomi bilan barchaga ma’lum bo‘lgan hududda tashkil etilgan psixofaol dorilar sotiladigan «qora bozor»ning faoliyatiga chek qo‘yish maqsadida 66 marotaba tezkor tadbirlar o‘tkazildi. Natijada 341 nafar huquqbuzar shaxsga nisbatan tegishli tartibda choralar ko‘rildi, ulardan tarkibida psixofaol moddalari bo‘lgan 41 mingga yaqin «Tramadol» va 268 dona «Lirika» dori preparati daliliy ashyo sifatida olindi. Chunki psixofaol dori vositalari ham giyohvandlik moddalari kabi xavfli hisoblanadi.

Aytib o‘tish kerakki, 2018 yil 22 oktyabrdagi «O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga jamoat xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni bilan psixofaol dori vositalarining noqonuniy muomalasiga chek qo‘yish maqsadida ushbu dori vositalari giyohvandlik vositalarining analoglari sifatida baholandi.

Endilikda «Tramadol» dori vositasi bilan muomala qilgan har qanday shaxs Jinoyat kodeksning tegishli moddalariga muvofiq, «Lirika» dori vositalarini noqonuniy sotgani uchun esa Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning tegishli moddalarga binoan jazoga tortiladi.

Manba: daryo. uz