Eldor Aripov: “O‘zbekiston va Qozog‘iston umumiy potensiallarni birlashtirish yo‘li bilan yangi iqtisodiy imkoniyatlarni ochishga urg‘u berishi lozim"

2 avgust kuni Ostona shahrida bo‘lib o‘tgan O‘zbekiston-Qozog‘iston ekspertlar kengashining birinchi yig‘ilishida so‘zga chiqqan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar instituti (SMTI) direktori Eldor Aripov shunday fikr bildirdi.
SMTI tomonidan Qozog‘iston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Strategik tadqiqotlar instituti bilan hamkorlikda tashkil etilgan tadbirda ikki davlat vazirlik va idoralar rahbariyati va vakillari, shuningdek, ekspert-tahliliy doiralari ishtirok etdi.
Eldor Aripovning so‘zlariga ko‘ra, «hozirgi uchrashuv o‘ziga xos ramziy ma’noga ega. Ushbu tadbir O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Miromonovichning Qozog‘istonga davlat tashrifi, shuningdek, Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining navbatdagi oltinchi uchrashuvi arafasida bo‘lib o‘tmoqda».
Ekspert ta’kidlaganidek, «hozirda ikki davlat rahbarlarining xohish-irodasi tufayli O‘zbekiston va Qozog‘iston o‘rtasida yuqori darajadagi siyosiy ishonch shakllangan. U har qanday siyosiy vaziyatdan qat’iy nazar ikki tomonlama munosabatlarning izchil mustahkamlanishining kafolati bo‘lib xizmat qiladi».
SMTI vakilining so‘zlariga ko‘ra, ikki tomonlama munosabatlarda savdo-iqtisodiy hamkorlik eng muhim o‘rinni egallaydi. “Qozog‘iston bizning uchta eng yirik hamkorimizdan biri hisoblanadi. Birgina so‘nggi 7 yil ichida mamlakatlarimiz o‘rtasidagi tovar ayirboshlash ikki baravardan ortiq o‘sib, 2023 yil oxiriga kelib 4,4 milliard dollarga yetdi, – deya qayd etdi Eldor Aripov.
Investision hamkorlik ham yuqori sur’atlarda namoyon bo‘lmoqda. 2017 yildan boshlab Qozog‘istondan O‘zbekistonga investisiyalar hajmi 23 barobar oshdi – 2023 yilda 10 million dollardan 230 million dollargacha. Shu bilan birga, O‘zbekistonda Qozog‘iston kapitali ishtirokidagi korxonalar soni ko‘paymoqda. 2016 yilga nisbatan ularning soni deyarli besh baravar ko‘payib, mingtadan oshdi.
SMTI direktorining fikricha, ikki tomonlama hamkorlikning mavjud ijobiy dinamikasini yanada mustahkamlash uchun «o‘z raqobatdosh ustunliklarini saqlab qolish va oshirishga emas, balki yangi iqtisodiy imkoniyatlarga ega bo‘lgan umumiy potensiallarni birlashtirishga tayanish kerak. » Ekspertning fikriga ko‘ra, ikki tomon uchun ham teng foyda keltiradigan bu strategiya o‘zaro bog‘langan mintaqamizda eng yutuqlisi bo‘ladi.
Shu maqsadda Eldor Aripov quyidagi masalalar bo‘yicha diqqatni jamlashga chaqirdi.
Ekspert, avvalo, ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risidagi shartnomada belgilangan tamoyillar asosida siyosiy ishonchni mustahkamlash muhimligini ta’kidladi.
Bu borada, SMTI direktorining fikricha, barcha darajadagi muntazam siyosiy muloqotni davom ettirish va yanada kengaytirish muhim rol o‘ynaydi.
«Ko‘p tomonlama platformalar doirasida yaqin hamkorlik va bir-birini qo‘llab-quvvatlash hamda tashabbuslarni birgalikda ilgari surish talab qilinmoqda. Ikki davlat ishtirokidagi yirik xalqaro tadbirlar oldidan o‘zaro maslahatlashuvlar va fikrlar yakdilligi juda muhim. Bu borada Ekspertlar kengashi katta hissa qo‘shishi mumkin», — ta’kidladi ekspert.
Ikkinchidan, Eldor Aripovning so‘zlariga ko‘ra, ikki mamlakat iqtisodiyotining bir-birini to‘ldirishi asosida sanoat va texnologik rivojlanishning umumiy makonini shakllantirish g‘oyalarini amalga oshirish muhimdir.
Mutaxassisning fikricha, bu nafaqat raqobatdosh ustunliklarni qo‘shish, yangi ish o‘rinlari va o‘zimizning texnologik salohiyatimizni yaratish, balki qimmat import o‘rnini bosish, shuningdek, uchinchi davlatlar bozorlariga birgalikda kirishga asoslanishi kerak.
«Buning uchun bizda barcha sharoitlar mavjud, chorvachilik sohasida juda ko‘p istiqbolli loyihalar, paxta yetishtirish va uni qayta ishlash, issiqxonalar qurish, avtomobillar, maishiy texnika ishlab chiqarish. Bularning barchasi birgalikda iqtisodiy rivojlanishimizga katta hissa bo‘lishi mumkin», — deb ishonch bildirdi SMTI direktori.

Bundan tashqari, ekspert qo‘shma loyihalarni amalga oshirish, davlat-xususiy sheriklik munosabatlarini yo‘lga qo‘yishda kichik va o‘rta biznesni faol jalb etish muhimligiga e’tibor qaratdi.
Uchinchidan, SMTI direktorining fikriga ko‘ra, tovarlar, xizmatlar, ishchi kuchi va kapital harakati uchun «to‘siqsiz» muhitni yaratish dolzarb hisoblanadi.
«Buning foydasi aniq. Iste’mol narxlari pasayadi, ta’minot zanjirlari qisqa masofaga ko‘chadi, bu bizni jahon bozorlaridagi turbulentlikdan himoya qiladi. Ikki davlatning chegara hududlarini rivojlantirishning bosh rejalarini bog‘lash bo‘yicha takliflarimiz bor. Ishonchim komilki, imkoniyatlarimiz qanday qilib bir-birini to‘ldirishiga qarasak, iqtisodiy o‘sishning yangi nuqtalari ochiladi», — deya xulosa qildi Eldor Aripov.