Ўзбекистонда исломий молия тизимини йўлга қўйиш бўйича қарор лойиҳаси ишлаб чиқилгани айтилди

Ўзбекистонда исломий молиялаш тизими йўлга қўйилиши мумкин. 25 январда бўлиб ўтган матбуот анжуманида Марказий банк раиси Мамаризо Нурмуродовнинг айтишича, бу бўйича қарор лойиҳаси тайёрланиб, Вазирлар Маҳкамасига юборилган.

Мамаризо Нурмуродов ҳозиргача Марказий банкка исломий банк очиш борасида тадбиркорлардан мурожаат бўлгани йўқ.

“Биз давлат раҳбарининг топшириқлари билан Марказий банк ва ҳукумат томонидан исломий молия бўйича қилиниши керак бўлган ишлар юзасидан тегишли қарор лойиҳасини ҳукуматга киритганмиз. Яъни қумдон ташкил қилиб мазкур йўналишдаги ишни бошламоқчимиз. Бу билан маълум фуқароларимиз учун ислом молиясига шароит яратиш ниятидамиз. Ислом молиясининг иқтисодий ўсишимизга бевосита бўлмаса ҳам билвосита таъсири бўлади. Чунки ислом молияси орқали харид қилинган ёки кўрсатилган қиймат охир – оқибатда қўшилган қиймат билан ялпи ички маҳсулотмизга ўз ҳиссасини қўшади. Албатта, бундан фақат ижобий натижалар кутиш мумкин”, — деди Марказий банк раиси.

Аввалроқ Apex bank бошқаруви раиси Баҳром Нўмонов Ўзбекистон фуқароларининг 20 фоизи диний сабаб билан анъанавий кредит тизимидан фойдаланмаслигини айтганди.

Марказий банк департаменти директори Санжар Носиров исломий банк хизматлари нархи анъанавий банкникидан юқори эканини таъкидлаганди.

“Анъанавий банк бошқа, исломий банк тизими бошқа. Қонунчилигимизнинг қурилиши анъанавий банк тизимига мослашган. Агар исломий банкни жорий қилмоқчи бўлсак, қонунчиликни тўлиқ қайта кўриб чиқишга тўғри келади. Яъни асосий қонунларимиз — Фуқаролик кодекси, суд, солиқ, божхона нуқтайи назардан кўп ҳужжатларни қайта кўриб чиқиш зарур бўлади. Бу бўйича биринчи қадам қўйилган. Исломий банк тизимини ривожлантириш масаласи ўйланмоқда. Ҳукумат комиссияси тузилган бўлиб, ислом молиясини нафақат банкларда, балки бошқа соҳаларда ҳам ривожлантириш режа қилинган”, — деган у.

Иқтисодчи Отабек Бакировнинг айтишича, ислом шариати амал қиладиган мамлакатларда ҳам исломий банк улуши анъанавий банкларникидан паст ҳисобланади.

“Бизда исломий банклар ҳақида мифлар яратилган. Fundаментал муаммоларимиз исломий банклар орқали ечилиб қолади, деган қараш бор. Исломий мамлакатлар, масалан, шариат амал қиладиган Саудия Арабистонида ҳам исломий банк улуши анъанавий банкдан орқада. Исломий банк бўйича энг юқори улуш Эронда. Ислом дини кенг тарқалган мамлакатларда ҳам ислом банкининг улуши ҳамма масалаларда анъанавий банкка ютқизади. Яъни ресурс жамғаришда ҳам, молиялаштиришда ҳам”, — деган иқтисодчи.