Трампнинг «ғалаба рецепти» нима? Таҳлилчилар жавоб берди

Трампнинг «ғалаба рецепти» нима? Таҳлилчилар жавоб берди

АҚШда 5 ноябрь куни бўлиб ўтган президентлик сайлови натижаси расман эълон қилинмаган бўлса-да, ғолиб номи аллақачон маълум: республикачилар номзоди Дональд Трамп демократлар вакили Камала Ҳаррисни сезиларли фарқ эвазига ютди. 2017-2021 йилларда Қўшма Штатларга раҳбарлик қилган Трамп яна Оқ уйга қайтмоқда.

Президентлиги даврида икки марта импичмент эълон қилинган, сайловга қадар ҳам бир қатор жиноятларда айбланиб терговга тортилган Трамп қай тариқа ғалабага эришди? АҚШ электорати нега «демократия учун хатар» деб аталган сиёсатчига овоз берди? Трампнинг «ғалаба рецепти» нима ўзи? Ўзбекистонлик таҳлилчилар ижтимоий тармоқларда шу каби саволлар юзасидан мулоҳазалари билан бўлишмоқда.

«Қулоқ бекорга қурбон бўлмайдиган бўлди. Фитна назарияси барибир ҳар доим фойда беради. Одамлар ҳозирча шоуменларга ишонишда давом етмоқда. Эрдўғон билан ҳам шундай бўлганди. Туркия иқтисодиёти чуқур томон кетаётган, миграция муаммоси жиддийлашаётганига қарамай турклар Эрдўғоннинг популизмига ишонди. Aмерикаликларда ҳам аҳвол шу. Гровер Кливленд (АҚШга 1885-1889 ва 1893—1897 йилларда президентлик қилган сиёсатчи назарда тутилмоқда – таҳр.) рекордини такрорлаган шоумен Трамп кейинги 4 йилда Ер сайёрасидаги глобал воқеаларнинг асосий меъмори бўлади»,деб ёзди таҳлилчи Муҳаммадқодир Собиров.

Ҳарвард бизнес мактабида фан доктори илмий даражасини олган таниқли иқтисодчи Ботир Қобилов фикрича, сайловчилар учун иқтисодий кўрсаткичлар, хусусан, инфляция муҳим омил бўлди.

«Бу йил овоз берувчи америкаликлар учун нафақат иқтисодиёт, балки айнан унинг бир кўрсаткичи – инфляция муҳим эди. Соддалаштириш учун: «Дўкондаги тухум, ресторандаги гамбургер ва заправкадаги бензин нархлари ҳозирда 4-5 йилга қараганда қимматроқ эди, у пайтда Д.Трамп президент эди, нархлар амалдаги администрация даврида ошди, биз нархларни яна ўша арзон пайтига қайтишни хоҳлаймиз» деган сайловчилар Трампни сайладилар. Бироқ, жумбоқ шундан иборатки, Трампнинг иқтисодий сиёсати нархларни, инфляцияни янада тўғридан-тўғри ошириши кутилади. Ҳаррис лагери ҳам мана шунга етарлича урғу бермади деб ўйлайман», дейди Б.Қобилов.

Экспертга кўра, аслида ҳозирда AҚШ иқтисодиёти ҳар қачонгидан кучлироқ, ишсизлик кўрсаткичи тарихий минимумда, инфляция даражаси ҳам 2 фоизга яқинлашиб қолган, меҳнат самарадорлиги ва бошқа кўрсаткичлар бўйича ҳам AҚШ иқтисодиёти бошқа ривожланган мамлакатларникига қараганда анча барқарор. Бу кўрсаткичлар Байден президентлиги пайтида бўлди. Аммо сайловчилар бу жиҳатга чуқур эътибор қаратмаган.

Шарқий Англия университети профессори Шерзод Мўминов Трампнинг ғалабаси кўпчилик либерал ва сўлчилар учун кутилмаган ҳодиса бўлгани, аммо унинг Оқ уйга келишидан хурсанд бўлаётган давлат раҳбарлари ҳам борлигини қайд этган.

«Очиқча чиқиш қилмаса-да, баъзи давлат раҳбарлари чапак чалиб, шампан шишаларини очаётгани аниқ. Буларнинг кимлигини билиш қийин эмас – АҚШ кучсизлашувидан, Ғарб давлатлари орасида келишмовчиликлардан манфаатдор давлатлар. Европани ичидан емиришга ҳаракат қилиб келаётганлар, масалан, Венгрия раҳбари Виктор Орбан ва унга хайрихоҳлар, Британияни ЕИдан олиб чиқишга катта ҳисса қўшган, ҳозирда эса Трампнинг олдида думини ликиллатиб юрган Найжел Фараж»,дея мулоҳазалари билан ўртоқлашган Ш.Мўминов.

Мутахассис Трамп ташқи сиёсатидан Украина энг катта азият чекиши мумкинлиги, республикачи ваъдасига содиқ қолиб АҚШдаги ноқонуний иммигрантларни ёппасига депортация қилиш ҳақида қарор қабул қилгудек бўлса, миллионлаб иммигрантларнинг шўри қуришини қайд этган.

«Олдин кўп ўйлар эдим, нега Путинни Ўзбекистонда яхши кўришади деб. Ҳар қандай ижтимоий қатлам, ёш, келиб чиқиш, таълим даражаси ва даромад бўйича кесимда Путинга нисбатан симпатияси бор ўзбекларни кўп учратган эдим. Фикримча, бу рус пропагандаси оқибатларидан бири эди. Шу кунларда, худди шундай саволни Трамп ҳақида берса бўлади. Ижтимоий тармоқларда кўп ўзбеклар Трампни қўллашлари ҳақида ёзишмоқда ва бир бирларини ҳатто ғалаба билан табриклашмоқда. AҚШдаги ўзбеклар ҳам, AҚШга бориб қолиш хавфи бўлмаган ўзбеклар ҳам шундай. Бу масалада ҳам бирор бир тушунтирувчи умумий махраж йўқдек. Таажжубли, албатта. Бунинг сабабини била олмадим, бошқа AҚШ президентини бунчалар қўллашганини эслай олмадим»,дея таажжуб билдирди Висконсин университети (AҚШ) докторанти, иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов.

Би-Би-Си журналисти Ибрат Сафо фикрича, АҚШдаги сайловда энг катта ғолиб фейк ньюс бўлди.

«Иммиграция муаммоси бор, лекин сохта хабарларда уларнинг олабўжиси бўрттирилди. Твиттерда миллионлаб америкаликлар улашган видеода гўёки гаитилик мигрантлар Ҳаррис туфайли бир нечта фейк ҳужжатларни қўлга киритиб, унга бир неча марта овоз берганларини айтишади. Бу видео фейк экани тезда исботланса-да, Илон Маск уни олиб ташламади ва ўзи ҳам одамларни ноқонуний мигрантлар билан қўрқитишда давом этти. Британияда Брексит ҳам фейк хабарлар ёрдамида юз берганди. Демак, энди инсониятга фарқи йўқ – у ўзи истаган нарсага ишонади»,деб ёзди у.

И.Сафога кўра, Трампнинг сайланиши кўплаб давлатлардаги сиёсий ахлоққа катта таъсир қилади, «авторитарлик ва непотизм яхши, ўз фарзандларингга лавозим бериш тўғри, таниш-билишчилик афзал, ҳатто жиноят ҳам маъқул, аёлларга тегажоқлик норма, демократия эскирди» деган мужда етказади.

Сиёсатшунос Камолиддин Раббимов Трампнинг ғалабасида қадриятлар омили ҳам муҳим ўрин тутган деб ҳисоблайди.

«Нима учун Дональд Трампнинг вазияти америкаликлар нуқтаи назаридан қулайроқ десак, чунки Камала Ҳаррис бу – сўл сиёсатчи, инсонларни тенг кўриш кераклигини таъкидлайди. Демократларнинг асосий қадрияти тенглик – мусулмонлар билан америкаликлар, оқлар билан қоралар тенг.

Республикачиларнинг асосий қадрияти эса ўзлик. Дональд Трамп айтяптики, «Мана, мигрантларга эшик очилди, сизларнинг иш ўринларингизни олиб қўйди, ойликларингиз тушиб бораверади, мен ҳокимиятга келсам, мигрантларга эшикни ёпаман», дейди.

Европада ҳам худди шу тенденция кузатилмоқда. Яъни «Мен сизларни ҳимоя қиламан» дейиш ва бошқаларга қарши туришимиз керак, деган позиция кафолатланган ғалаба рецепти ҳисобланади»,дейди К.Раббимов.

Журналист Шуҳрат Шокиржонов эса демократлар ва республикачиларнинг Ғазо секторидаги қирғинбарот уруш борасидаги фарқли ёндашувига эътибор қаратган.

«Биздаги жуда кўпчилик Трамп Ғазодаги урушни тўхтатади, деган фикрда. Бу менинг шахсий кузатишларим. Байден администрациясини эса кўпчилик ўша қирғинбарот урушнинг ҳомийси деб билади, шунинг учун уларнинг ютқазганидан хурсанд.


Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).

Бўлимга тегишли қизиқарли хабарлар

Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!

Эркинжон Турдимовнинг янги иш жойи маълум бўлди

Самарқанд вилояти ҳокими лавозимидан озод этилган Эркинжон Турдимов Президент Администрациясига ишга ўтказилади.

Юртимизга қачон қор ёғади?

Бу ҳақда Ўзгидромет хабар берди.

Роналду Маскка жавоб қайтарди

Криштиану Роналду Илон Маскка жавоб берди.

Россия рубли ҳам қулади

Россия рублининг АҚШ долларига нисбатан курси илк бор 2022 йил март ойи даражасигача пасайди.

Немислар бир нарсани билишади

Билд хабарига кўра, фуқароларга энг яқин бункергача бўлган масофани кўрсатадиган мобил иловани ишлаб чиқиш режалаштирилмоқда.

"Реал" Зиданга илтимос билан чиқди

Ҳужумчи Килиан Мбаппе “Реал”да ҳали умидларни оқлай олмади.

Жанубий Корея қирувчилари Россия ва Хитой ҳарбий самолётларига қарши

Россия ва Хитой ҳарбий самолётлари Жанубий Кореянинг ҳаво ҳужумидан мудофаа идентификация зонасига олдиндан огоҳлантирмасдан кириб келди.

Footmercato: Ҳусанов икки гранд клуб орасида талаш бўлади

"Ланс" шарафини ҳимоя қилаётган ҳамюртимиз Абдуқодир Ҳусановни январь ойида икки гранд клуб ўз сафига қўшиб олишни истамоқда.

Шавкат Мирзиёев янги лавозимга сайланди

Бугун Ўзбекистон Миллий Олимпия қўмитасининг навбатдаги 41-Бош Ассамблеяси бўлиб ўтди.

"ПСЖ" нега айнан Ҳусановга қизиқиб қолди?

Дунёга машхур Foot Mercato нашри Абдуқодир Ҳусановга Парижнинг "ПСЖ" клуби қизиқиш билдираётгани ҳақида ёзди.

Митхун Чакраборти мусулмонларни ўлдириш билан таҳдид қилди

«Сизларни (мусулмонларни) бўлак-бўлак қилиб, мурдаларингизни дарёга эмас, ерларингизга ташлаймиз».

Совуқ, қор ва ёмғир: янги ҳафта учун об-ҳаво маълумоти эълон қилинди

Бошланган ҳафтада кутилаётган об-ҳаво маълумоти эълон қилинди. Ушбу ҳафтанинг бошида Ўзбекистон ҳудудининг катта қисмида қуруқ об-ҳаво сақланиб туради.

Бугун кечқурун ва кундузи ёмғир ва қор ёғиши кутилмоқда

Бугун тунда Республикамизнинг кўплаб ҳудудларида ёмғир бошланади ва тушгача давом этади. Ёғаётган ёмғир қорга айланиш эҳтимоли бор.

Тезкор ахборот: Ўзбекистонга совуқ об-ҳаво оқими кириб келади

Жорий йилнинг 5-8 ноябрь кунлари Ўзбекистон ҳудудига совуқ ва нам ҳаво массалари кириб келиши кутилмоқда.

«Қиёмат музлиги» кутилганидан тезроқ хавф сола бошлади

«Қиёмат музлиги» шиддат билан эримоқда – бутун дунё бўйлаб глобал сув тошқини хавфи кучаймоқда.

Лавров кимни «лойиқ жазо» билан таҳдид қилмоқда?

Украинадаги уруш атрофидаги вазиятни "кучсиз ғазаб билан авж олдираётганлар" "лойиқ жазо" олади.

Пушкино энди Россия қўлида

Россия ҳужумлари давом этмоқда.

«Реал»да фақат битта ўйинчи Анчелотти учун дахлсиз ҳисобланади

Федерико Вальверде «Реал»да дахлсиз ўйинчи мақомига эга. Карло Анчелотти уругвайлик футболчини жуда қадрлайди.

Зеленский ўт очишни тўхтатишга тайёр

Украина Россия Федерацияси билан НАТОга қўшилиш шарти билан ўт очишни тўхтатиш масаласини кўриб чиқади, деди Владимир Зеленский.

Россия Асадни қутқарадими?

Америка урушни ўрганиш институти (ISW) Россиянинг Башар ал-Ассадга ёрдам юбориш ваъдасига шубҳа билан қаради.

Германияда 17 ёшли исломчи томонидан режаланган терактнинг олди олинди

Германиянинг Элмсхорн (Шлезвиг-Голштейн) шаҳрида 17 ёшли Эмин Б. йирик терактга тайёргарлик кўрганликда гумонланиб қўлга олинди.

Рустам Муродов юқори лавозимга тайинланди

Генерал-полковник Рустам Муродов Қуруқликдаги қўшинлар бош қўмондони ўринбосари лавозимига тайинланди.

Сурия Ҳалабни бой берди

AFP'га кўра, Сурия расмийлари 2012 йилдан бери биринчи марта Ҳалаб устидан назоратни қўлдан чиқарди.

Ишғол остидаги Ғарбий Соҳилда Исроил рейдлари ва ҳибсга олишлари давом этмоқда

Маҳбуслар гуруҳлари баёнотига кўра, Исроил кучлари кечадан бери босиб олинган Ғарбий Соҳилда камида 15 нафар фаластинликни ноқонуний ҳибсга олди.

Путин Беларусга йўл олди

Россия ппезиденти шунингдек, Стратегик ривожланиш ва миллий лойиҳалар бўйича кенгаш йиғилишини ўтказади

Европа Украинага қўшин юбориш ҳақида кўпроқ гапирмоқда

Европа Иттифоқининг ташқи ишлар ва хавфсизлик сиёсати бўйича янги Олий вакили, Эстония собиқ бош вазири Кая Каллас Украинага Европа қўшинларини юборишни истисно қилмади.

Хитой ўзбекистонликлар учун визасиз давлатга айландими?

Хитой Ўзбекистон фуқаролари учун 30 кунлик визасиз режим жорий этади.

Асад Туркиядан учрашишни илтимос қилмоқда

Сурия президенти Башар ал-Ассад Ироқдан Туркия билан музокараларда воситачилик қилишни сўраган...

Шимолий Корея Россияга юзта ўзиюрар гаубица ва ракета тизимларини топширди – Forbes

Нашрга маълумотларига кўра, гап М-1989 Kоksan гаубицалари ва М-1991 ракета тизими ҳақида кетмоқда.

Япония бош вазирининг машинаси автоҳалокатга учради

Япония бош вазири Шигеру Ишиба машинаси олдинда кетаётган ҳукумат раҳбарини ҳимоя қилувчи махсус полиция машинасига бориб урилган. Ахборот агентлигининг хабар беришича, Ишиба жабрланмаган.

Дубайда сузиб юрувчи полиция участкаси ишга туширилади

Дубай полицияси 2026 йил охиригача ишга тушиши кутилаётган Яқин Шарқдаги биринчи сузиб юрувчи ақлли полиция участкасини ишлаб чиқиш режасини маълум қилди.

Сурия президенти Башар Асад мураккаб вазиятга изоҳ берди

Сурия президенти Башар ал-Ассад исёнчи қуролли гуруҳларнинг мамлакат шимолида олдинга силжиши ҳақида илк бор изоҳ берди. Унинг фикрича, қўшинлар муаммони енгишга қодир. У Сурия қуролли кучлари қарши ҳужумга тайёргарлик кўраётганини маълум қилди.

Бомбаланаётган Ғазо: 421-куннинг асосий воқеалари

Исроил Ғазо секторида босқинчилик ва қирғинбарот урушини бошлаганига 421 кун бўлди. 24 соат давомида Ғазо сектори, Иордан дарёсининг Ғарбий соҳили ҳамда бутун Яқин Шарқ ҳудудида содир бўлган асосий воқеалар.

Евроиттифоқ: Грузия тарихий имкониятдан фойдаланмади

Европа Иттифоқи парламенти Грузия ҳукуматининг ЕИга аъзолик бўйича музокараларни бошлашга қаратилган ҳаракатларни тўхтатганидан таассуфда. Бу ҳақда ЕИ парламенти хорижий ишлар қўмитаси раиси Дэвид Макалистер, ЕИ–Грузия парламент ассоциацияси қўмитаси раиси Нил Ушаков ва Европа парламентининг Грузия бўйича махсус маърузачиси Раса Юкнявичене томонидан 29 ноябрь куни берилган баёнотда сўз боради.

Мутахассис: Уй шароитида тайёрланган консервалар соғлик учун хавфли

Қиш фасли яқинлашиши билан мавсум учун уй шароитида тайёрланган қўлбола консерва маҳсулотларини истеъмол қилиш бошланади. Бироқ кейинги йилларда юртимизда ботулизм касаллиги келиб чиқишига шундай маҳсулотлар ҳам сабаб бўлаётгани сир эмас.

Хитойда дунёдаги энг йирик олтин кони топилди

Марказий Хитойда минг тоннага яқин олтин захирасига эга юқори сифатли олтин кони топилди. Мутахассислар унинг қийматини 83 миллиард доллардан ортиқ деб баҳоламоқда.

16 ёшли ўсмир «Чорсу» меҳмонхонаси биносидан йиқилиб ҳалок бўлди

Ўсмирнинг ўлими юзасидан суд-тиббий экспертиза тайинланган. Терговга қадар текширув ўтказилмоқда.

Эрталабдан бери Ғазо сектори бўйлаб 40 дан ортиқ киши ўлдирилди

Исроил дронлари қурбонларни қутқариш учун ҳаракат қилаётган ҳар қандай одамни нишонга олмоқда.

Зеленский Путиннинг «Орешник» таҳдидига жавоб қайтарди

Зеленскийнинг айтишича, Путин урушни тугатишдан «манфаатдор эмас».

Таъминот танқислиги сабабли Ғазо марказидаги барча новвойхоналар ёпилди

Жаҳон озиқ-овқат дастури Х-даги постда огоҳлантиришича, Ғазо марказидаги барча новвойхоналар жиддий таъминот танқислиги сабабли ёпилди.