Трампнинг «ғалаба рецепти» нима? Таҳлилчилар жавоб берди

Трампнинг «ғалаба рецепти» нима? Таҳлилчилар жавоб берди

АҚШда 5 ноябрь куни бўлиб ўтган президентлик сайлови натижаси расман эълон қилинмаган бўлса-да, ғолиб номи аллақачон маълум: республикачилар номзоди Дональд Трамп демократлар вакили Камала Ҳаррисни сезиларли фарқ эвазига ютди. 2017-2021 йилларда Қўшма Штатларга раҳбарлик қилган Трамп яна Оқ уйга қайтмоқда.

Президентлиги даврида икки марта импичмент эълон қилинган, сайловга қадар ҳам бир қатор жиноятларда айбланиб терговга тортилган Трамп қай тариқа ғалабага эришди? АҚШ электорати нега «демократия учун хатар» деб аталган сиёсатчига овоз берди? Трампнинг «ғалаба рецепти» нима ўзи? Ўзбекистонлик таҳлилчилар ижтимоий тармоқларда шу каби саволлар юзасидан мулоҳазалари билан бўлишмоқда.

«Қулоқ бекорга қурбон бўлмайдиган бўлди. Фитна назарияси барибир ҳар доим фойда беради. Одамлар ҳозирча шоуменларга ишонишда давом етмоқда. Эрдўғон билан ҳам шундай бўлганди. Туркия иқтисодиёти чуқур томон кетаётган, миграция муаммоси жиддийлашаётганига қарамай турклар Эрдўғоннинг популизмига ишонди. Aмерикаликларда ҳам аҳвол шу. Гровер Кливленд (АҚШга 1885-1889 ва 1893—1897 йилларда президентлик қилган сиёсатчи назарда тутилмоқда – таҳр.) рекордини такрорлаган шоумен Трамп кейинги 4 йилда Ер сайёрасидаги глобал воқеаларнинг асосий меъмори бўлади»,деб ёзди таҳлилчи Муҳаммадқодир Собиров.

Ҳарвард бизнес мактабида фан доктори илмий даражасини олган таниқли иқтисодчи Ботир Қобилов фикрича, сайловчилар учун иқтисодий кўрсаткичлар, хусусан, инфляция муҳим омил бўлди.

«Бу йил овоз берувчи америкаликлар учун нафақат иқтисодиёт, балки айнан унинг бир кўрсаткичи – инфляция муҳим эди. Соддалаштириш учун: «Дўкондаги тухум, ресторандаги гамбургер ва заправкадаги бензин нархлари ҳозирда 4-5 йилга қараганда қимматроқ эди, у пайтда Д.Трамп президент эди, нархлар амалдаги администрация даврида ошди, биз нархларни яна ўша арзон пайтига қайтишни хоҳлаймиз» деган сайловчилар Трампни сайладилар. Бироқ, жумбоқ шундан иборатки, Трампнинг иқтисодий сиёсати нархларни, инфляцияни янада тўғридан-тўғри ошириши кутилади. Ҳаррис лагери ҳам мана шунга етарлича урғу бермади деб ўйлайман», дейди Б.Қобилов.

Экспертга кўра, аслида ҳозирда AҚШ иқтисодиёти ҳар қачонгидан кучлироқ, ишсизлик кўрсаткичи тарихий минимумда, инфляция даражаси ҳам 2 фоизга яқинлашиб қолган, меҳнат самарадорлиги ва бошқа кўрсаткичлар бўйича ҳам AҚШ иқтисодиёти бошқа ривожланган мамлакатларникига қараганда анча барқарор. Бу кўрсаткичлар Байден президентлиги пайтида бўлди. Аммо сайловчилар бу жиҳатга чуқур эътибор қаратмаган.

Шарқий Англия университети профессори Шерзод Мўминов Трампнинг ғалабаси кўпчилик либерал ва сўлчилар учун кутилмаган ҳодиса бўлгани, аммо унинг Оқ уйга келишидан хурсанд бўлаётган давлат раҳбарлари ҳам борлигини қайд этган.

«Очиқча чиқиш қилмаса-да, баъзи давлат раҳбарлари чапак чалиб, шампан шишаларини очаётгани аниқ. Буларнинг кимлигини билиш қийин эмас – АҚШ кучсизлашувидан, Ғарб давлатлари орасида келишмовчиликлардан манфаатдор давлатлар. Европани ичидан емиришга ҳаракат қилиб келаётганлар, масалан, Венгрия раҳбари Виктор Орбан ва унга хайрихоҳлар, Британияни ЕИдан олиб чиқишга катта ҳисса қўшган, ҳозирда эса Трампнинг олдида думини ликиллатиб юрган Найжел Фараж»,дея мулоҳазалари билан ўртоқлашган Ш.Мўминов.

Мутахассис Трамп ташқи сиёсатидан Украина энг катта азият чекиши мумкинлиги, республикачи ваъдасига содиқ қолиб АҚШдаги ноқонуний иммигрантларни ёппасига депортация қилиш ҳақида қарор қабул қилгудек бўлса, миллионлаб иммигрантларнинг шўри қуришини қайд этган.

«Олдин кўп ўйлар эдим, нега Путинни Ўзбекистонда яхши кўришади деб. Ҳар қандай ижтимоий қатлам, ёш, келиб чиқиш, таълим даражаси ва даромад бўйича кесимда Путинга нисбатан симпатияси бор ўзбекларни кўп учратган эдим. Фикримча, бу рус пропагандаси оқибатларидан бири эди. Шу кунларда, худди шундай саволни Трамп ҳақида берса бўлади. Ижтимоий тармоқларда кўп ўзбеклар Трампни қўллашлари ҳақида ёзишмоқда ва бир бирларини ҳатто ғалаба билан табриклашмоқда. AҚШдаги ўзбеклар ҳам, AҚШга бориб қолиш хавфи бўлмаган ўзбеклар ҳам шундай. Бу масалада ҳам бирор бир тушунтирувчи умумий махраж йўқдек. Таажжубли, албатта. Бунинг сабабини била олмадим, бошқа AҚШ президентини бунчалар қўллашганини эслай олмадим»,дея таажжуб билдирди Висконсин университети (AҚШ) докторанти, иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов.

Би-Би-Си журналисти Ибрат Сафо фикрича, АҚШдаги сайловда энг катта ғолиб фейк ньюс бўлди.

«Иммиграция муаммоси бор, лекин сохта хабарларда уларнинг олабўжиси бўрттирилди. Твиттерда миллионлаб америкаликлар улашган видеода гўёки гаитилик мигрантлар Ҳаррис туфайли бир нечта фейк ҳужжатларни қўлга киритиб, унга бир неча марта овоз берганларини айтишади. Бу видео фейк экани тезда исботланса-да, Илон Маск уни олиб ташламади ва ўзи ҳам одамларни ноқонуний мигрантлар билан қўрқитишда давом этти. Британияда Брексит ҳам фейк хабарлар ёрдамида юз берганди. Демак, энди инсониятга фарқи йўқ – у ўзи истаган нарсага ишонади»,деб ёзди у.

И.Сафога кўра, Трампнинг сайланиши кўплаб давлатлардаги сиёсий ахлоққа катта таъсир қилади, «авторитарлик ва непотизм яхши, ўз фарзандларингга лавозим бериш тўғри, таниш-билишчилик афзал, ҳатто жиноят ҳам маъқул, аёлларга тегажоқлик норма, демократия эскирди» деган мужда етказади.

Сиёсатшунос Камолиддин Раббимов Трампнинг ғалабасида қадриятлар омили ҳам муҳим ўрин тутган деб ҳисоблайди.

«Нима учун Дональд Трампнинг вазияти америкаликлар нуқтаи назаридан қулайроқ десак, чунки Камала Ҳаррис бу – сўл сиёсатчи, инсонларни тенг кўриш кераклигини таъкидлайди. Демократларнинг асосий қадрияти тенглик – мусулмонлар билан америкаликлар, оқлар билан қоралар тенг.

Республикачиларнинг асосий қадрияти эса ўзлик. Дональд Трамп айтяптики, «Мана, мигрантларга эшик очилди, сизларнинг иш ўринларингизни олиб қўйди, ойликларингиз тушиб бораверади, мен ҳокимиятга келсам, мигрантларга эшикни ёпаман», дейди.

Европада ҳам худди шу тенденция кузатилмоқда. Яъни «Мен сизларни ҳимоя қиламан» дейиш ва бошқаларга қарши туришимиз керак, деган позиция кафолатланган ғалаба рецепти ҳисобланади»,дейди К.Раббимов.

Журналист Шуҳрат Шокиржонов эса демократлар ва республикачиларнинг Ғазо секторидаги қирғинбарот уруш борасидаги фарқли ёндашувига эътибор қаратган.

«Биздаги жуда кўпчилик Трамп Ғазодаги урушни тўхтатади, деган фикрда. Бу менинг шахсий кузатишларим. Байден администрациясини эса кўпчилик ўша қирғинбарот урушнинг ҳомийси деб билади, шунинг учун уларнинг ютқазганидан хурсанд.


Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).

Бўлимга тегишли қизиқарли хабарлар

Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!

Саудия Арабистони хазина топди, нефть конларида «оқ олтин» аниқланди

Бу қиролликнинг нефтга бой иқтисодиёти учун нимани англатади?

Россия олти давлат элчихоналарига ҳужум қилди

Киевда Россиянинг ракета ҳужуми натижасида олтита хорижий элчихона зарар кўрди, деди Украина Ташқи ишлар вазирлиги матбуот котиби Георгий Тихи.

Долларнинг сўмга нисбатан янги қиймати маълум бўлди

Марказий банк хорижий валюталарнинг ўзбек сўмига нисбатан 23 декабрда амалда бўладиган қийматини эълон қилди.

«Энди жуда қийин бўлади»: Килиан Мбаппе Лионел Месси тажрибасидан сўнг Криштиану Роналду билан ўйнай олмаганидан афсусдалигини айтди

Килиан Мбаппе «Реал Мадрид» афсонаси Криштиану Роналду билан кийиниш хонасини баҳам кўра олмаслигидан афсусда.

Британия рекорд миқдордаги аскарини йўқотди

Буюк Британия қуролли кучларининг сони оммавий ихтиёрий ишдан бўшатишлар фонида - иш ҳақи рекорд даражада ошганига қарамай, қисқаришда давом этмоқда.

Россияликлар "Ҳумо арена" бўйича шикоят қилишди

22 декабрь куни Тошкент шаҳридаги "Ҳумо арена" мажмуасида хоккей бўйича КХЛ доирасидаги "Динамо" Минск ва "Спартак" Москва жамоалари ўртасидаги ўйин ўтказилганди.

Ҳаво ҳарорати аста-секин кўтарилиши кутилмоқда

Бу ҳақда "Ўзгидромет" хабар берди.

Ўзбекистон терма жамоаси аъзоси фаолиятини юртимизда давом эттиради

Ўзбекистон терма жамоаси футболчиси Умар Эшмуродов фаолиятини яна юртимизда давом эттириши мумкин.

Эртага, 22 декабрь куни юртимиз бўйлаб кутилаётган об-ҳаво маълумоти билан танишинг

Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Гидрометеорология хизмати агентлиги хабар берди.

АҚШ Украинанинг Россия ҳужумини тўхтата олмаслигини эълон қилди

Украина Россиянинг олға силжишини тўхтатишга қодир эмас, бу ҳақиқат. Бу ҳақда америкалик разведканинг собиқ ходими Скотт Риттер YouTube'даги i Judging Freedom каналида айтиб ўтди.

Қаттиқ совуқ қачон чекиниши маълум қилинди

Ёғиб ўтган қордан сўнг Ўзбекистон ҳудудининг катта қисмида қор қоплами ҳосил бўлди. Бугун эрталаб ҳаво ҳарорати 8-13 даража совуққача, айрим жойларда 15 даража совуққача, энг чекка жанубда 4-6 даража совуққача пасайди.

Ўзбекистонга яна қорли совуқ ҳаво кириб келмоқда

20-22 декабрь кунлари Ўзбекистон ҳудудига нам ва совуқ ҳаво массалари кириб келиши кутилмоқда. Баъзи жойларда ёғингарчилик (ёмғир, қор) кузатилади, тоғ олди ва тоғли ҳудудларда кучли бўлиши мумкин.

Эркинжон Турдимовнинг янги иш жойи маълум бўлди

Самарқанд вилояти ҳокими лавозимидан озод этилган Эркинжон Турдимов Президент Администрациясига ишга ўтказилади.

Юртимизга қачон қор ёғади?

Бу ҳақда Ўзгидромет хабар берди.

Ҳаво ҳарорати -8 даражагача тушиши кутилмоқда

Бу ҳақда Ўзгидромет хабар берди.

Даврон Файзиев янги Futbol TV телеканали ҳақида маълумот берди

Журналист, шарҳловчи Даврон Файзиев юртимизда янги очилиши кутилаётган Futbol TV телеканали ҳақида билган маълумотлари билан ўртоқлашди.

Учинчи жаҳон уруши айнан қаерда бошланиши айтилди

Кремл бир неча бор рус диаспорасини ҳимоя қилиш баҳонасида ҳарбий ҳаракатларни бошлаган. Грузия, Молдова ва Украинада шундай бўлган.

Озарбoйжон ҳукуматидаги манбалар Azerbaijan Airlines самолёти Россия ракетаси билан уриб туширилганини тасдиқлади — Euronews

Актаудаги самолёт ҳалокатига Россиянинг “ер-ҳаво” таснифидаги ракетаси сабаб бўлган.

Озарбайжон самолёти Қозоғистонга етиб бормай гувоҳларсиз йўқ бўлиб кетиши мақсад қилинган

Озарбайжон самолёти Панцирь ҳаво мудофаа тизими орқали зарба берилган.

Остон Ўруновга 2 миллион долларлик янги шартнома таклиф қилинади

Ҳозирда Эроннинг "Персеполис" клуби шарафини ҳимоя қилаётган ҳамюртимиз Остон Ўрунов жамоа билан янги шартнома имзолаши мумкин.

Хитойнинг олтинчи авлод янги қирувчи самолёти

Хитой ўзининг олтинчи авлод янги қирувчи самолётини илк бор синовдан ўтказди.

Бугун Камол Адван касалхонасига қилинган ҳужумларнинг 5-куни

Ғарбий Соҳилда босқинчилар фаластинликларни оммавий ҳибсга олишмоқда. Ой бошидан буён 495 киши ҳибсга олинган. Ал-Халилдаги назорат-ўтказиш пунктига ҳужум уюштирилди, бир аскар оғир яраланди.

Озарбайжон ҳаво йўллари самолёти Россия ракетаси билан уриб туширилгани исботландими?

Озарбайжон ҳаво йўллари самолётининг Ақтауда қулашига Россиянинг “ер-ҳаво” тоифали ракетаси сабаб бўлган. Бу ҳақда Euronews, Reuters ва бошқа ОАВ Озарбайжон ҳукуматидаги манбаларга таяниб хабар берди.

Маҳмуд Аббос режими Ғарбий Соҳилда Ал-Жазира каналини тақиқлади

Бу ҳаракат Аббос режимининг Женинга ҳужуми пайтида Ал-Жазира "нифоқ уруғини сепмоқда ва ички низоларни қўзғатмоқда" деган айбловлар фонида амалга оширилди.

Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлиги: 24 соат ичида 20 дан ортиқ фаластинлик ҳалок бўлди

Бу ҳақда Фаластин анклавининг Соғлиқни сақлаш вазирлиги баёнот берди.

Қозоғистондаги авиаҳалокатда қанча одам қурбон бўлгани айтилди

Қозоғистоннинг Ақтау шаҳри яқинида Embraer 190 ҳалокати 38 кишининг ҳаётига зомин бўлди.

Москва Кишинёвга таҳдид қилди

Кишинев томонидан Днестрбўйи электр стансиясини зўрлик билан босиб олиниши Европада оғир оқибатларга ва беқарорликка олиб келади.

АҚШ Ғазодаги сулҳ, ёрдам ҳақида гапиради, аммо Исроилнинг очлик сиёсатини эътиборсиз қолдиради

Байден Нетаняхуга Ғазода хоҳлаган ишини қилиши учун "бўш чек" берганга ўхшайди.

Судандаги вабо эпидемияси

Суданда вабо эпидемияси қурбонлари сони 1258 кишига етди.

Украина урушнинг яна бир қишини ўтказмоқда

Россиянинг Украина энергетика инфратузилмасига ҳужумлари шу йилнинг баҳоридан бошлаб кучайди.

Шавкат Мирзиёев Илҳом Алиев ва Путинга ҳамдардлик билдирди

Давлатимиз раҳбари барча жароҳат олганлар тез фурсатда соғайиб кетишларини тилади.

Парагвайда 57 тонна марихуана мусодара қилинди

Бу ҳақда мамлакат президенти Сантьяго Пенья ижтимоий тармоғидаги саҳифасида маълум қилган.

Исроил армияси Ямандан отилган ракетани тутиб олгани ҳақида хабар берди

Бу ҳақда Исроил мудофаа кучлари матбуот хизмати маълум қилди.

Мюнхенда қариялар уйи ёниб кетди

Бу ҳақда Билд хабар бермоқда .

БМТ: Дунёда оч одамлар сони ортиб бормоқда

Бой давлатлар халқаро ташкилотларни молиялаштиришни қисқартирар экан, дунёда оч одамлар сони ортиб бормоқда.

Ўзбекистонда автомобиль давлат рақами салкам 1 миллиард сўмга сотилди

Авторақамлар онлайн аукционида сотувга қўйилган 01 888 BBB авторақами 965 миллион 250 минг сўмга сотилди.

Жаҳондаги энг йирик автомобил етказиб берувчиси маълум қилинди

Европа Иттифоқи томонидан электромобилларга бож жорий этилишига қарамай, Хитой 2025 йилда жаҳон бозорида энг йирик автомобил етказиб берувчиси бўлиб қолади.

Украина Россиянинг биринчи 1 млрд долларини олди

Бу АҚШ G7 ташаббуси доирасида Россия активларидан фойдаланиш орқали ажратишга тайёр бўлган режалаштирилган 20 миллиард долларнинг биринчи траншидир.

Россия ва Хитой мудофаа харажатларини 50 фоизга оширди – биз эса чангда қолиб кетибмиз — Daily Express

Нашрнинг ёзишича, янги тадқиқотлар шуни кўрсатдики, Буюк Британиянинг душманлари ҳарбий харажатларни кўпайтирмоқда, аммо Буюк Британия мудофаа учун ЯИМнинг 2,5 фоизини таъминлай олмаяпти.

Россияда 5 нафар Ўзбекистон фуқароси ёниб кетди

Россия Федерациясининг Татаристон бўйича Фавқулодда вазиятлар вазирлиги маълумотлаига кўра, жорий йил 24 декабрь эрталаб соат 3:00 ларда Татаристон Республикасида Елабуга муниципал туманида жойлашган «МИР» чорвачилик фермасининг иншоотида ёнғин содир бўлган.