ПНЕВМОНИЯ АВЛОДДАН-АВЛОДГА ЎТИШИ МУМКИНМИ?
Бронхиал астма, ангина ва пневмония хасталиклари борасидаги саволларимизга Республика ихтисослаштирилган фтизиатрия ва пульмонология илмий-амалий тиббиёт маркази бош шифокори Нодир СОТИБОЛДИЕВ жавоб беради:
— Агар бу касалликларга қарши вақтида даво чоралари қўлланилмаса, қандай оқибатларга олиб келиши мумкин?
— Бронхиал астма, ангина ёки пневмония тўғри даволанмаса, оғир нафас етишмовчилиги касалликлари ёки сепсис ҳолатлари, ҳатто айрим вазиятларда ўлим ҳолатлари ҳам кузатилиши мумкин.
Масалан, ангина оғриганда ўз вақтида тиббий ёрдам кўрсатилмаслиги бўғим ва юрак касалликларига сабаб бўлади. Бунга қарши биринчи профилактик чора — аҳоли орасида ниқоб тақиб юришдир. Вирусли “атипик” пневмонияларни камайтириш учун эса вакцинация энг мақбул чорадир.
— Ушбу касалликлар авлоддан авлодга ўтиши мумкинми?
— Барча пульмонологик касалликлар ҳам наслдан наслга ўтмайди. Насл сурадиган касалликлар гуруҳига муковиcцидоз, бронхиал астма ва бошқа аллергик касалликлар киради.
Жумладан, оилада ота ёки она бронхиал астма билан касалланган бўлса, боланинг хасталикка чалиниш эҳтимоли 20-30 фоизни, агар ҳар иккиси (ота ва она) касалланган бўлса, бу кўрсаткич 75 фоизни ташкил этиши мумкин. Ушбу ҳолат онанинг ҳомиладорлик даврида кечса, хавф янада ортиши тахмин қилинади.
Респиратор инфекцион касалликлар наслдан наслга ўтмайди. Улар келиб чиқишига кўра, организм иммун тизими сустлиги, микроорганизмлар миқдори ва уларнинг вирулентлиги (микроорганизмларнинг касаллик қўзғатиши) юқори бўлишига боғлиқ.
Ҳозирги пайтда нафас аъзолари касалликларининг асосий қисмини бронхиал астма, сурункали обструктив ўпка касаллиги ва пневмония ташкил килади. Дунё бўйича бронхиал астма аҳоли орасида ўртача 5 фоиз ҳолларда учрайди, бу кўрсаткич болалар ўртасида янада юқори — ўртача 10 фоиз.
Сурункали обструктив ўпка касаллиги эса дунё бўйича касалланиш ва ўлим кўрсаткичларининг асосий сабабларидан бирига айланиб бормоқда.
Инфекцион касалликлар орасида ўлим сабаблари кўрсаткичи бўйича пневмония биринчи ўринни ва умумий ўлим кўрсаткичи сабаблари бўйича олтинчи ўринни эгаллайди.
Пандемия шуни кўрсатмоқдаки, нафас органлари касалликка мойил кишилар ўз соғлиқларига жиддий эътибор қаратишлари шарт.
