Мия самарадорлиги неча ёшда пасаяди
Утрехт университети қошидаги тиббиёт маркази олимлари одамларда мия самарадорлигининг пасайиши ёшини аниқлашди.
Тадқиқот учун 60-100 электроддан иборат электрод панжараси ишлатилган бўлиб, у эпилепция билан оғриган айрим беморларда операцияга тайёргарлик кўришда мияга ўрнатилади. Миянинг ҳудудларини электр токи билан рағбатлантириш орқали мутахассислар натижани кузатдилар. Маълумотлар 20 йил давомида тўпланган.
Олдинги кузатишларда 25 ёшдан кейин мия фаолияти сусайиши аниқланган бўлса, тадқиқот натижасида олимлар мия самарадорлиги кечроқ пасаяди деган хулосага келишди. Бу давр 30-40 ёшларга тўғри келади деган олимлар.
Хотира ва мия фаолиятини яхшилаш учун нима қилиш мумкин?
Функционал магнит-резонанс томография орқали инсон турли вазифаларни бажараётганда мия фаолияти текширилади. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, миянинг катта қисми одам дам олаётганда ёки ухлаётганда ҳам, шунингдек, жуда оддий ҳаракатларни бажараётганда ҳам фаол бўлади. Миядан фойдаланиш фоизи ҳаммада турлича.
❗️мияни етарли миқдорда витаминлар, минераллар ва ёғ кислоталари билан тўйинтириш учун тўғри овқатланиш. Шунингдек, Е витаминига (исмалоқ, брокколи ва кўк) ва омега-3 ёғ кислоталарига (сельдь балиғи, скумбрия, ҳалибут, камбала, чум лосось, соcкее лосось, қизил икра) бой овқатларни истеъмол қилиш керак. Бундан ташқари, парҳезда антиоксидантларга бой ёнғоқ ва пеcанс ва камида 55% какао маҳсулотлари бўлган қора шоколад бўлиши керак. Бу қон томирларининг фаолиятини яхшилайди ва мияга қон оқимини оширади.
❗️мунтазам равишда машқ қилиш. Кунига 30 дақиқа тез юриш мия фаолиятининг пасайиши хавфини камайтиради. Велосипед, югуриш ва сузиш ҳам фойдалидир.
❗️кунига камида 7-8 соат ухлаш. Уйқу вақтида мия дам олади ва ўзини янгилайди, бу эса уйғониш вақтида унинг фаолиятини яхшилашга ёрдам беради.
❗️машқ қилиш. Чет тилларини ўрганиш, чолғу асбобларини чалиш, расм чизиш ёки кроссвордлар ишлаш ҳар қандай ёшдаги мияни рағбатлантиришнинг ажойиб усули ҳисобланади. Китоб, журнал ва ҳоказоларни ўқиш ҳам мия фаолиятини яхшилашга ёрдам беради.
