Европаликлар Мюнхен конференциясидан тушкунликка тушди: "Европага янги Черчилл керак"

Литва собиқ Ташқи ишлар вазири ГабриЭлюс Ландсбергис Мюнхен конференцияси якунлари ҳақида қайғули фикрларини баён этди.

"Хавфсизлик бўйича Мюнхен конференциясини тушкун кайфиятда тарк этяпман. АҚШ витсе-президенти Венснинг баёнотлари уйқудаги Европа учун зарур дори эканлигига қўшилсам-да, бу дори беморни ўлдириб қўймаслигини умид қиламан," дея ёзади у.

Ландсбергис Америка маъмурияти вакилларининг конференциядаги баёнотларидан чиқарган асосий хулосалари қуйидагича:

1. Украина энди АҚШнинг ёрдамига умид қила олмайди. АҚШ президенти келишувни тезроқ амалга оширмоқчи. Тезкор битимлар харидорга қимматга тушса-да, АҚШ бу харажатни тўлашни истамайди. Шундай экан, охир-оқибат бунинг учун Украина жавоб беришига тўғри келади.

2. АҚШ энди Европада хавфсизликнинг асосий кафолатчиси бўлишдан мамнун эмас. Қўшинларни қисман олиб чиқиш ҳақида гаплар юритилмоқда.

3. АҚШнинг ҳозирги маъмурияти Европа Иттифоқини илгаригидек кўрмаяпти - маданий жиҳатдан у ўзини Европадаги вайронага олиб келувчи ҳаракатлар билан бир хил тўлқинда деб билмоқда.

Ландсбергис воқеаларнинг кейинги ривожи ҳақида шундай башорат қилди: "Путин ва Трамп учрашувининг келишув билан якунланиш эҳтимоли юқори. Путин ҳар қандай талабни қўйиши мумкин. У сайловлар ўтказилишини, босиб олинган ҳудудларни ва Украинанинг бетарафлигини талаб қилиши мумкин. Бу ғояларнинг барчаси аллақачон айтиб ўтилган. Агар Трамп бунга рози бўлса, бу эҳтимолдан йироқ эмас, Путин ўзининг тўла ғалабасини эълон қилади."

Унинг фикрича, Трамп "бу битимни Европа остонасига улоқтириб, олинг ёки кетаверинглар, дейди. Шундан сўнг Европа ўзи қарор қилиши керак: Украинани ҳимоя қилиш ва унинг битимни рад этишини қўллаб-қувватлаш учун урушни давом эттиришга ёрдам ва кўмак берадими ёки йўқми".

Бундан ташқари, Ландсбергиснинг фикрича, Европа ишларида Хитойнинг таъсири кучайиши мумкин.

"Агар АҚШ ва Европа Украинага хавфсизлик кафолатларини тақдим этмаса, Хитой Россияга таъсир ўтказиш воситаларидан фойдаланиб, вазиятга аралашиши мумкин. У ҳатто Трамп таклиф қилганидан ҳам манфаатлироқ келишувни илгари суриши эҳтимоли бор. Украинанинг Хитойга хавфсизлик эвазига таклиф қиладиган нарсалари мавжуд - қайта тиклаш ишлари, портлар, қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари. Европада бу таклифни қўллаб-қувватловчилар топилади. Бу гамбитни, худди Киссинжер Совет Иттифоқи ва Хитойни ажратиб ташлагани каби, АҚШ ва Европани бўлиб юборадиган Киссинжер гамбити деб аташ мумкин. Кейинги вазият янада ёмонлашади. Хитой Украинанинг ҳимоячиси сифатида шарқий қанотда Россияни назорат қилувчи ролида АҚШнинг ўрнини эгаллай бошлайди. Европа Иттифоқи мамлакатлари аввал шарқда, кейин эса ғарбда ҳам Хитой ҳимоясига қарам бўлиб қолади," - деб ёзади Литва Ташқи ишлар вазирлигининг собиқ раҳбари.

Ландсбергиснинг фикрича, бундай сценарийнинг олдини олиш учун Европада "Черчиллга хос қатъиятли етакчи" пайдо бўлиши керак.