Xitoydan kutilmagan bayonot! Koronavirus Uxanda tarqalgan, ammo bu yerda paydo bo‘lmagan

Uxan shahrida koronavirus infeksiyasining birinchi holatlari aniqlanganidan bir yil o‘tgach, Xitoy tobora ko‘proq virus kelib chiqishini shubha ostiga olishga va boshqa mamlakatlarni, shu jumladan Rossiyani ayblashga urinmoqda.

Xitoy davlat ommaviy axborot vositalari tobora ko‘proq import qilinadigan muzlatilgan oziq-ovqat mahsulotlarida aniqlangan koronavirus, shuningdek 2019 yil dekabrgacha Xitoy tashqarisida aniqlangan Covid-19 holatlari to‘g‘risida xabarlarni ko‘paytirmoqda.

Bir nechta Xitoy ommaviy axborot vositalari zudlik bilan Covid-19 Xitoyga har kuni kirib keladigan Rossiya temir yo‘l yuklari bilan kirganligi haqida xabar berishdi. Xitoy Kommunistik partiyasining rasmiy organi «Xalq Daily» o‘zining Facebook sahifasida «ularning so‘zlariga ko‘ra koronavirus avval Xitoyning Uxan shahrida paydo bo‘lmagan» deb e’lon qildi.

«Vuhan koronavirus birinchi marta aniqlangan joy edi, ammo virus paydo bo‘lgan joy emas. Virus birinchi marta qayerda aniqlanganligini va u tur to‘sig‘ini yengib, odamlarga yuqtirishni boshlaganini farqlash juda muhimdir», – dedi Xitoy kasalliklarni nazorat qilish va oldini olish markazining sobiq yetakchi epidemiologi Zeng Guang

Chjao Lijian matbuot brifingi paytida «garchi Xitoy bu haqida birinchi bo‘lib xabar bergan bo‘lsa-da, bu virus Xitoyda paydo bo‘lgan degani emas. Virusning kelib chiqishini aniqlash boshqa mamlakatlar va mintaqalar ishtirok etishi mumkin bo‘lgan doimiy jarayondir.»

Xitoylik olimlar hattoki yetakchi tibbiyot jurnalida nashr etilishi uchun Lanset jurnalida «Sars-CoV-2 ning odamdan odamga birinchi yuqishi sodir bo‘lgan joyda Uxan yo‘q» degan da’vo bilan maqolani taqdim etishdi. Bundan tashqari, unda birinchi yuqtirish holati Hindistonda sodir bo‘lishi mumkinligi aytilgan.

Biroq, G‘arb olimlari virusning Xitoydan tashqarida paydo bo‘lishi ehtimoldan yiroq emas deb hisoblashadi. JSST mutaxassisi Maykl Rayan virus Xitoydan kelmagan deb da’vo qilish «juda spekulyativ» bo‘lishini ta’kidladi.

«Aholining sog‘lig‘i nuqtai nazaridan tergovni virusning birinchi holatlari aniqlangan joydan boshlash kerakligi aniq», dedi u Jenevadagi matbuot brifingida.

Koronavirusning izlari chindan ham muzlatilgan oziq-ovqat mahsulotlarida topilgan bo‘lsa-da, olimlar bunday holatlarda yuqtirish xavfi juda past, chunki kasallik asosan havodagi tomchilar orqali yuqadi. Guardian yozishicha, pandemiya natijasida yetkazilgan zarar ko‘payib borayotganligi sababli, Pekin o‘z obro‘sini ham himoya qilmoqchi.

Dunyo bo‘ylab 60 milliondan ortiq odam Covid-19 bilan kasallangan, ularning 1,5 millioni vafot etgan. Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, Xitoyning yuqori lavozimli rasmiylari virus Xitoyda paydo bo‘lganligini bilishadi va pandemiyaning boshqa kelib chiqishi joylari haqidagi xabarlarni targ‘ibot kampaniyasi deb hisoblash mumkin.

Agar Xitoy mustaqil tekshiruvni qo‘llab-quvvatlasa, yanada foydali bo‘lar edi, ammo Xitoy hukumati bunga bir necha bor to‘sqinlik qilib kelgan. Masalan, Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining 2021 yil boshida Uxanga tashrif buyurgan rasmiylariga, hatto Covid-19 epidemiyasi bilan bog‘liq deb ishonilgan oziq-ovqat bozoriga ham kirishga ruxsat berilmagan.

Mutaxassislar kelajakdagi pandemiyalarni oldini olish uchun Covid-19ning kelib chiqishini tushunish juda muhim ekanligiga aminlar. Afsuski, hozirgi paytda Pekin qayerdan kelgani emas, balki pandemiya uchun kim aybdor ekanligi haqida ko‘proq tashvishlanmoqda.