Хитойдан кутилмаган баёнот! Коронавирус Уханда тарқалган, аммо бу ерда пайдо бўлмаган

Ухан шаҳрида коронавирус инфекциясининг биринчи ҳолатлари аниқланганидан бир йил ўтгач, Хитой тобора кўпроқ вирус келиб чиқишини шубҳа остига олишга ва бошқа мамлакатларни, шу жумладан Россияни айблашга уринмоқда.

Хитой давлат оммавий ахборот воситалари тобора кўпроқ импорт қилинадиган музлатилган озиқ-овқат маҳсулотларида аниқланган коронавирус, шунингдек 2019 йил декабргача Хитой ташқарисида аниқланган Covid-19 ҳолатлари тўғрисида хабарларни кўпайтирмоқда.

Бир нечта Хитой оммавий ахборот воситалари зудлик билан Covid-19 Хитойга ҳар куни кириб келадиган Россия темир йўл юклари билан кирганлиги ҳақида хабар беришди. Хитой Коммунистик партиясининг расмий органи «Халқ Даилй» ўзининг Facebook саҳифасида «уларнинг сўзларига кўра коронавирус аввал Хитойнинг Ухан шаҳрида пайдо бўлмаган» деб эълон қилди.

«Вуҳан коронавирус биринчи марта аниқланган жой эди, аммо вирус пайдо бўлган жой эмас. Вирус биринчи марта қаерда аниқланганлигини ва у тур тўсиғини енгиб, одамларга юқтиришни бошлаганини фарқлаш жуда муҳимдир», – деди Хитой касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш марказининг собиқ етакчи эпидемиологи Зенг Гуанг

Чжао Лижиан матбуот брифинги пайтида «гарчи Хитой бу ҳақида биринчи бўлиб хабар берган бўлса-да, бу вирус Хитойда пайдо бўлган дегани эмас. Вируснинг келиб чиқишини аниқлаш бошқа мамлакатлар ва минтақалар иштирок этиши мумкин бўлган доимий жараёндир.»

Хитойлик олимлар ҳаттоки етакчи тиббиёт журналида нашр этилиши учун Ланцет журналида «Sars-CoV-2 нинг одамдан одамга биринчи юқиши содир бўлган жойда Ухан йўқ» деган даъво билан мақолани тақдим этишди. Бундан ташқари, унда биринчи юқтириш ҳолати Ҳиндистонда содир бўлиши мумкинлиги айтилган.

Бироқ, Ғарб олимлари вируснинг Хитойдан ташқарида пайдо бўлиши эҳтимолдан йироқ эмас деб ҳисоблашади. ЖССТ мутахассиси Майкл Раян вирус Хитойдан келмаган деб даъво қилиш «жуда спекулятив» бўлишини таъкидлади.

«Аҳолининг соғлиғи нуқтаи назаридан терговни вируснинг биринчи ҳолатлари аниқланган жойдан бошлаш кераклиги аниқ», деди у Женевадаги матбуот брифингида.

Коронавируснинг излари чиндан ҳам музлатилган озиқ-овқат маҳсулотларида топилган бўлса-да, олимлар бундай ҳолатларда юқтириш хавфи жуда паст, чунки касаллик асосан ҳаводаги томчилар орқали юқади. Гуардиан ёзишича, пандемия натижасида етказилган зарар кўпайиб бораётганлиги сабабли, Пекин ўз обрўсини ҳам ҳимоя қилмоқчи.

Дунё бўйлаб 60 миллиондан ортиқ одам Covid-19 билан касалланган, уларнинг 1,5 миллиони вафот этган. Мутахассисларнинг фикрига кўра, Хитойнинг юқори лавозимли расмийлари вирус Хитойда пайдо бўлганлигини билишади ва пандемиянинг бошқа келиб чиқиши жойлари ҳақидаги хабарларни тарғибот кампанияси деб ҳисоблаш мумкин.

Агар Хитой мустақил текширувни қўллаб-қувватласа, янада фойдали бўлар эди, аммо Хитой ҳукумати бунга бир неча бор тўсқинлик қилиб келган. Масалан, Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг 2021 йил бошида Уханга ташриф буюрган расмийларига, ҳатто Covid-19 эпидемияси билан боғлиқ деб ишонилган озиқ-овқат бозорига ҳам киришга рухсат берилмаган.

Мутахассислар келажакдаги пандемияларни олдини олиш учун Covid-19нинг келиб чиқишини тушуниш жуда муҳим эканлигига аминлар. Афсуски, ҳозирги пайтда Пекин қаердан келгани эмас, балки пандемия учун ким айбдор эканлиги ҳақида кўпроқ ташвишланмоқда.