Misrda yuz yil ichida birinchi marta fir’avn qabri topildi

Britaniya-Misr ekspedisiyasi Luksor yaqinidagi Teban nekropolida Tutmos II qabrini topdi. Ilgari, 18-suloladagi fir’avnlarning qabrlari uzoqroqda, Shohlar vodiysiga yaqinroqda joylashgan deb ishonilgan.

Misr turizm va qadimiy ashyolar vaziri Sherif Fati topilmani 1922 yilda Tutanxamon qabri topilganidan beri Misrologiyadagi eng katta kashfiyot deb atadi .

Bu kashfiyot odatda malikalar dafn qilinadigan hududda qilingan, biroq uning ichida fir’avnlarga xos bezaklar topilgan. Ekspedisiya rahbari Piyers Literlandning so‘zlariga ko‘ra, shiftning bir qismi saqlanib qolgan - u ko‘k rangga bo‘yalgan va oltin yulduzlar bilan bezatilgan. Bu turdagi bezaklar faqat fir’avnlar qabrlarida uchraydi.

Tutmoz II ning mumiyasi ikki asr oldin topilgan, ammo uning dafn etilgan joyi sirligicha qolmoqda. Endi u hal qilindi.

Fir’avn miloddan avvalgi 1493 yildan 1479 yilgacha hukmronlik qilgan va Tutanxamonning salafi edi. U Misrning eng mashhur ayol fir’avnlaridan biri Xatshepsutning eri sifatida tanilgan.

Literland qabrni keng zinapoyali va uzoq pastga tushadigan haybatli inshoot sifatida tasvirlagan. Kirish joyini sel to‘sib qo‘ygan va tadqiqotchilar kengligi 10 metr bo‘lgan tor yo‘lakdan o‘tishga majbur bo‘lgan. Ichkarida ular faqat fir’avnlar uchun ishlatiladigan qadimgi dafn matni bo‘lgan Amduatdan sahnalarni topdilar.

Ammo ichkarida asosiy sir kutilgan edi: qabr bo‘sh bo‘lib chiqdi. Ko‘rinishidan, dafn etilganidan ko‘p o‘tmay uni suv bosgan - quruvchilar uni sharshara ostida qurishgan. Natijada, fir’avnning qoldiqlari boshqa joyga ko‘chirildi.

Qabr Tutmos II va Xatshepsut ismlari bo‘lgan alebastr idishlarining bo‘laklari yordamida aniqlangan. “Qadimgi ruhoniylarga transfer paytida tasodifan bir nechta narsalarni buzganliklari uchun rahmat. Bu kimning tobuti ekanligini tushunishimizga imkon berdi, - deydi Literland.