Трамп Россияга қарши санкцияларни кучайтириш тарафдорларини асосий лавозимларга тайинлади

Кремль Доналъд Трамп Оқ уйга қайтганидан кейин АҚШ билан муносабатлардаги кескинлик бироз пасайишига умид қилмоқда. Аммо унинг хавфсизлик ва халқаро муносабатлар соҳасидаги биринчи тайинловлари Россияга нисбатан позицияларни кучайтириш эҳтимолидан далолат беради. Иқтисодиётда нефть-газ тармоғи янги ҳужумларга дуч келиши мумкин.

Трамп аллақачон Конгресс Вакиллар палатасида республикачилар ўртасида ушбу мавзу бўйича асосий спикерлардан бири бўлган Миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчи Майк Уолтзни сайлаган. Давлат котиби лавозимига эса бўлажак президент Сенатнинг разведка ишлари бўйича қўмитаси раиси ўринбосари Марко Рубиони тайинлашни режалаштирмоқда.

Иккала қонун чиқарувчи ҳам Трамп томонидан эълон қилинган "Америка биринчи навбатда" ташқи сиёсат концепциясини қўллаб-қувватлайди, аммо шу билан бирга, улар АҚШ нинг Хитой, Эрон ва Россия каби душманларига нисбатан ашаддий "қироллар" бўлиб, Украинага ёрдам беришни тўхтатиш ва ҳатто НАТОдан чиқиш тарафдори бўлган Республикачилар партиясининг изоляцион қанотидан узоқда, деб таъкидлайди Politico.

Миллий хавфсизлик соҳасидаги бундай амалдорлар билан "Киев ўзини жуда хотиржам ва қулай ҳис қилиши мумкин," деб ҳисоблайди ташқи сиёсат бўйича республика эксперти ва Украина давлат тузилмаларига маслаҳат берувчи Yorktown Solutions компанияси президенти Даниэл Вадич.

Кимки Киевда хавотир уйғотса, буни ўз манфаати учун қилади ва Украинага ёмон хизмат кўрсатади.

АҚШнинг Украинага ёрдам кўрсатиш борасидаги саъй-ҳаракатларини қўллаб-қувватловчи Трамп маъмуриятининг учта собиқ ходими ҳам бу фикрга қўшилади. Улардан бири Трампнинг сайловолди штаби ва ҳокимиятни ўтказиш бўйича жамоаси билан алоқада бўлиб, шундай дейди: "Трампнинг Украинани сотмоқчилигидан хавотирда бўлганларга айтишим мумкинки, унинг асосий устувор вазифаси, менимча, қандайдир адолатли асосда тинчликни топишга ҳаракат қилишдир."

Уолтз ва Рубио сўнгги пайтларда Украинадаги урушни тўхтатиш тарафдори бўлишган, аммо ҳеч қачон Россияга хайрихоҳлик кўрсатмаган. Уолтз 2023 йил кузидан бери ярим йилга Конгрессда муаллақ турган 60 миллиард доллардан ортиқ ҳарбий ёрдам пакетига қарши овоз берди. Аммо у буни муҳожирларнинг оммавий оқимини тўхтатиш учун аввал АҚШнинг жанубий чегарасини мустаҳкамлаш зарурлиги билан изоҳлади - кўпчилик республикачилар қонун лойиҳасини қўллаб-қувватлашни айнан шу чора билан боғлашди.

Уолтз, Рубио ва Элиза Стефаник, унга Трамп БМТдаги доимий вакил лавозимини таклиф қилган, республикачиларга - Роналд Рейган мухлисларига яқин бўлган аниқ ахлоқий позициялардан келиб чиқиб, Владимир Путин томонидан бошланган Украинадаги урушни қораладилар, деб эслатади АҚШ дипломатияси, миллий хавфсизлик ва геосиёсатга ихтисослашган Bloomberg колумнисти Андреас Клут. 2022 йилда Уолтз президент Жо Байденни гоҳ "етарлича тез бўлмаган," гоҳ "етарлича катта бўлмаган" ёрдам учун койиган эди. Кейинчалик у ҳатто узоқ масофага учувчи Америка ракеталари билан Россияга зарба бериш бўйича чекловларни олиб ташлашни таклиф қилди, аммо Байден бунга журъат эта олмади.

Рубио ҳам худди шу позицияда эди. У 2014 йилда Қрим аннексия қилинганидан кейин ҳам Россия банкларини СWИФТдан узиб қўйишни талаб қилган ва 2022 йил январь ойида Россия босқини арафасида шунга ўхшаш ғояларни илгари сурган, Путин ва бошқа юқори мартабали россиялик амалдорларга қарши шахсий санкциялар ташаббускори бўлган. Уруш пайтида у бир неча бор Украинага ташриф буюрди ва уни қўллаб-қувватлаш зарурлигига шубҳа қилган республикачиларни омма олдида танқид қилди.

Трамп ғалабасидан сўнг Рубио урушни тугатиш вақти келганини ва бунинг учун "Путиннинг мухлиси бўлиш шарт эмаслигини" айтди. "Украиналиклар ақл бовар қилмайдиган даражада жасур ва кучли эди, аммо охир-оқибат биз молиялаштираётган нарса - бу боши берк кўчага кириб қолган уруш бўлиб, унга чек қўйиш вақти келди," - деди у NBC телеканалига.

Аммо Рубио ва Уолтз миллий хавфсизлик масалаларида катта тажрибага ва салмоққа эга бўлиб, уларнинг аксарияти Трамп таърифлаганидек, "куч ёрдамида тинчликка эришиш"га интилувчи "қирғийлардир," деб ёзади Клут.