Россия «ажойиб зарар»га дуч келдими?
АҚШ президенти Жо Байденнинг айтишича, Вашингтон Украинага Американинг узоқ масофали ракеталарини Россия ҳудудидаги нишонларни отишига рухсат бериши мумкин. «Биз ҳозир бунинг устида ишлаяпмиз», деди у. ОАВ хабарларига кўра, Украина аллақачон АҚШга қўшинлар Ғарб қуроллари билан зарба бериши мумкин бўлган нишонлар рўйхатини тақдим этган.
«Украина НАТОда» Умумкраина жамоат ташкилоти раҳбари Юрий Романюк ТRТга бу баёнотлар ортида нима яширинганини айтди:
— Энг бошида эслаш керак: Россия Эрондан ҳалокат радиуси тахминан 120 км бўлган 200 дан ортиқ ўрта масофали баллистик ракеталарни олди. Украинанинг Россиядаги нишонларга қарши Ғарбнинг узоқ масофали қуролларини қўллаши муҳокамаси Эрон етказиб беришга жавобдир.
Аммо кейин «уруш туман» пайдо бўлади. Украина қурол ишлатишга рухсат олгач, зарбалар санаси ва вақтини ҳеч ким эълон қилмайди. Бу Россия учун сюрприз бўлади.
АҚШ қарори нимага боғлиқ?
- Биринчидан, АҚШ, Франция, Буюк Британия ва Эрон ўртасида Теҳрон ушбу ракеталарни Москвага топширишдан бош тортиши учун келишувлар бўлган. Ҳозир бу қуролларни Украинага қарши ишлатмаслик учун Россия билан савдолашаяпти. Ғарб Кремлга Украина ҳудудига зарба берса, бу кескинлашувнинг давоми сифатида баҳоланишини билдирмоқчи.
Аммо бу ерда яна бир савол туғилади: Украина бу зарбаларни қачон етказиб бера олади. Биринчидан, бу Россия Эроннинг Украинага ракета ҳужумини амалга оширишидан олдин содир бўлмаслиги мумкин. Ва комиссиялар Эрон қуролидан фойдаланганини исботлагандан кейингина.
Иккинчидан, бу масала фақат АҚШ президентининг ваколатига киради, демак, уни қабул қилиш Владимир Зеленский ва Жо Байден ўртасидаги шахсий учрашувдан кейингина мумкин бўлади.
Шунингдек, «резолюция» 13 сентябрь куни Байден ва Буюк Британия бош вазири Кей Стармер ўртасидаги учрашув босқичидан ўтиши керак. Ва ниҳоят, у АҚШ президентлик сайловларидан кейин ҳам қабул қилиниши мумкин.
— Қабул қилинса, фронтдаги вазиятни қандай ўзгартиради?
«Бу Россия учун ажойиб зарар бўлиши мумкин.» Биз 200 дан ортиқ мақсадлар ҳақида гапиришимиз мумкин. Украина 300 км чуқурликда зарбалар беради, деган журналистик клишэ бор, аммо бу умуман тўғри эмас. Биз 500 ёки 900 км ҳақида гапираётган бўлишимиз мумкин.
Бу Қора денгиз флотининг базаси бўлиши мумкин, у ерда ҳозирда камида тўртта дизель сув ости кемаси, кемалар ва Украинага ҳужум қилиш учун мўлжалланган ракета крейсери тўпланган.
Бунга Қрим кўприги, шунингдек, Украина ва Қрим ўртасидаги яна камида 3-4 та стратегик кўприк киради. Украина яқинидаги яна 10-15 вилоятнинг коммуникациялари, улар орқали темир йўл ташишлари йўқ қилиниши мумкин.
Жанубий ҳарбий округнинг штаб-квартираси Ростов-Донда жойлашган; Украинага туташган яна 20-30 та вилоятда Россия армияси эҳтиёжлари учун ёқилғи-мойлаш материаллари билан таъминлайдиган Россиянинг стратегик нефть омборлари мавжуд.
Ва энг муҳими, Украина атрофида камида 16-20 та йирик аэродромлар мавжуд. Улардан самолётлар ҳавога кўтарилиб, Украина ҳудудини ўққа тутмоқда.
Буларнинг барчаси бир вақтнинг ўзида ва ҳеч қандай огоҳлантиришсиз йўқ қилиниши мумкин. Шунинг учун, Россияда улар ўйлайдилар: Эроннинг узоқ масофали ракеталаридан фойдаланинг ёки АҚШ, Британия ва Францияни тингланг ва аҳмоқона иш қилманг.
- Нега биз дарҳол қуролларни Украинага ўтказа олмаймиз? Нима учун Россия Эрон ракеталарини ишлатмагунча кутиш керак?
- Бу сиёсий ва обрўли қадам. Россия доимий равишда Ғарбни ҳарбий можарони кучайтираётганликда айблайди. Агар Украинага Россия ҳудудига узоқ масофали ракеталарни отишига шунчаки рухсат берсак, бу масала БМТ Хавфсизлик кенгашининг кейинги йиғилишларида ҳам кўтарилади. Москва бундан ўзининг дезинформацион урушида фойдаланиши мумкин.
Бундай ҳолда, Қўшма Штатлар ва Европа Иттифоқи Кремль билан мулоҳаза юритишга ҳаракат қилишди, аммо улар ҳали ҳам Эрон ракеталари билан ҳужум қилишга қарор қилишди. Энди улар айтишлари мумкин: "Биз Путинни огоҳлантирдик, сўрадик, ишонтирдик. Биз унга барча вариантларни таклиф қилдик. Ҳамма гувоҳ эди
Бу ушбу мамлакатлардаги сайловчилар учун аргументга айланади ва агар Россия Федерацияси шунга ўхшаш ҳолларда даъво аризаси беришга қарор қилса, кейинги халқаро суд жараёнлари учун асос бўлади.
