“Озиб кетибсиз-а”: нима учун баъзида вазн йўқотиш ҳақидаги мақтовлар ҳақоратомуз деб қабул қилинади?

Кўпчилик ҳар қандай мақтов ёқимли деб ўйлашга одатланган, чунки бу билан биз тан олиш ва қўллаб-қувватлашни билдирамиз. Аммо шуни таъкидлаш керакки, баъзи ҳолларда мақтовлар, масалан, вазн йўқотиш билан боғлиқ бўлганда чуқур ҳиссий оқибатларга олиб келиши мумкин. Гарчи улар бир қарашда самимий кўринса ҳам.

Кутилмаган натижа

Вазн йўқотиш ҳақидаги илтифотларни олган одамлар ўзларининг қадр-қимматини шубҳа остига қўйишлари мумкин, чунки асосий эътибор фазилатлари ёки ютуқларига эмас, балки фақат ташқи кўринишига қаратилади.

Хавотирнинг кучайиши

Кило йўқотиш ҳақидаги мақтовлар қўшимча босим ҳосил қилади. Бу маълум бир меъёрга мувофиқ яшаш учун доимий босим туфайли ташвиш ва стрессни келтириб чиқаради, бу ўз навбатида руҳий саломатлик учун салбий оқибатларга олиб келиши мумкин, шу жумладан депрессия ва овқатланиш бузилишига ҳам.

Қадрсизланиш

Агар илтифот фақат вазн ўзгаришига қаратилган бўлса, у одамнинг бошқа шахсий ҳаракатлари ва ютуқларини инкор этиши мумкин. Бу инсоннинг бутун қадр-қиммати унинг ташқи кўриниши билан белгиланиши, шахсиятининг бошқа, муҳимроқ томонларини эътиборсиз қолдириши ҳиссини яратади.

Диетадаги бузилишлар

Касаллик ва овқатланиш бузилиши билан курашаётганлар учун вазн йўқотиш ҳақидаги мақтовлар салбий ҳис-туйғуларни кучайтириши ва тикланиш жараёнини мураккаблаштириши мумкин. Психологик нуқтайи назардан бу жиҳатларни чуқур тушуниш, бундай мақтовлар нима учун хавфли бўлиши мумкинлигини ва нима учун бошқа одамнинг танаси ҳақида бундай фикрни билдиришда чегараларни бузмаслик кераклигини тушунишга ёрдам беради.

Вазндаги ўзгаришларга эътибор қаратиш ўрнига руҳий тушкунлик ёки босимга олиб келиши мумкин бўлган ички гўзаллик, шахсият ва ютуқларни таъкидлайдиган мақтовларга эътибор қаратган маъқул.

Ташқи кўриниш мавзусига тегмасдан қандай қилиб мулоқот қилиш лозим:

1. Ҳиссиётлар ва ҳис-туйғуларга эътибор қаратинг. Жисмоний ўзгаришларни муҳокама қилиш ўрнига у қандай туйғуларни ҳис қилаётгани ҳақида сўранг.
2. Ташқи кўринишингиздан кўра унинг ҳиссий ҳолати ҳақидаги саволларни беришингиз мумкин. Масалан, “Сўнгги пайтларда ўзингизни қандай ҳис қиляпсиз?”
3. Ютуқ ва фазилатларини эътироф этинг. Инсоннинг ташқи кўриниши билан боғлиқ бўлмаган шахсий фазилатларини таъкидланг. Масалан: “Самимийлигингиз мени ҳайратда қолдиради”.
4. Эҳтиёткорлик билан ва ҳукм қилмасдан тингланг. Агар сўралмаса, қарор қабул қилмасдан ёки ечим таклиф қилмасдан эшитишда давом этинг.
5. Ўз-ўзини қабул қилиш муҳимлигини унутманг. Буни таъкидлаган ҳолда ташқи кўринишидан қатъи назар, уни қадрлашингизни айтинг. Масалан, “Мен сизни қандай бўлсангиз, шундай қадрлайман”.