Озарбайжон юзлашган мина муаммоси
Озарбайжон дунёда миналар билан энг кўп зарарланган давлатлар қаторига киради. Дастлабки ҳисоб-китобларга кўра, ҳудудларимизнинг 12 фоизга яқин ерига1,5 миллион мина ва номаълум миқдордаги портламаган ўқ-дорилар кўмилган.
Озарбайжонда 2020 йилда Ватан уруши тугаганидан бери аксарияти тинч аҳоли ҳисобланган 361 озарбайжонлик миналар қурбони бўлди. Улардан 68 нафари ҳалок бўлган, 293 нафари эса оғир яраланган. Арманистоннинг Озарбайжонга ҳарбий тажовузи бошланганидан бери жами 3400 дан ортиқ Озарбайжон фуқароси миналардан жабр чеккан. Уларнинг 358 нафари болалар, 38 нафари аёллардир.
Бу даҳшатли статистик маълумотлардан кўриниб турибдики, шу пайтгача халқимиз Арманистоннинг мина терроризми қурбонига айланган, ҳалок бўлган ёки майиб бўлиб қолган. Озарбайжон Республикаси Президенти Илҳом Алиев ўтган йилнинг 30 май куни Озарбайжоннинг озод қилинган Зангилон туманида бошланган “Миналарнинг атроф-муҳитга таъсирини камайтириш: хавфсиз ва яшил келажак учун ресурсларни сафарбар қилиш” мавзусидаги III халқаро гуманитар конферентсия иштирокчиларига йўллаган мурожаатида таъкидлагандики, миналардан зарарланганлар сонининг кун сайин ортиб боришининг асосий сабаблари бу Арманистон Озарбайжон ҳудудларига жойлаштирган миналарнинг аниқ харитасини тақдим этишликдан бош тортиши, ўтмишдаги собиқ алоқа линияси орқасида жойлашган йўлларга, қабристонларга ва бошқа фуқаролик объектларига миналарни жойлаштиришидир. 2020 йилдан 2023 йилгача узунлиги 500 километргача бўлган янги миналанган зоналар яратилган, миналар яна Озарбайжон ҳудудига кўмилган ва “Бунинг учун Арманистон жавобгардир”.
Арманистон босиб олинган Озарбайжон ерларини миналар майдонига айлантиргани Буюк Қайтиш йўлидаги асосий тўсиқдир. Чунки бундай катта майдонларни миналардан тозалаш катта вақт ва маблағ талаб қилади. Ереван инсониятга қарши жиноятларини давом эттириб, ва турли иккиюзламачилик билан Озарбайжонга аниқ миналар жойлаштирилган хариталарини беришдан қочмоқда.
2021 йилда Ағдам, Фузулий, Жабрайил ва Зангилон туманларида кўмилган миналар бўйича Арманистон томонидан берилган маълумотларнинг аниқлиги атиги 25 фоизни ташкил қилган. 2024 йил февраль ойида Арманистон томонидан Озарбайжонга тақдим этилган навбатдаги миналанган майдонлар ҳақидаги 8 та формулада ҳам маълумотлар аввалгилари каби нотўғри, ишончсиз ва тўлиқ эмаслиги аниқланди. Озарбайжон миналарни тозалаш агентлиги (ANAMA) таҳлил ва қайта ишлашдан сўнг қайд этилган маълумотлар ҳақиқий миналанган майдонларга мос келмаслиги, мос ёзувлар нуқталарининг координаталари нотўғри ва фойдасиз эканлиги аниқланганини маълум қилди.
Кўриниб турибдики, Арманистон Озарбайжон ерларининг 30 йиллик ишғоли даврида тинч аҳоли яшайдиган ҳудудларни оммавий қазиб олиш йўли билан халқаро ҳуқуқ норма ва тамойилларини жиддий равишда бузган. Озарбайжон Қорабоғ ва Шарқий Зангазурнинг деярли ҳамма жойини миналаш орқали ҳарбий ва тинч аҳолини нишонга олди. Шу боис Озарбайжонга аниқ миналар хариталарини топшириши учун халқаро ҳамжамият Арманистонга босим ўтказиши керак. Шунингдек, 140 минг гектарга яқин ер мина ва портламаган ўқ-дорилардан тозаланганини ҳам алоҳида таъкидлаш лозим.
Озарбайжон давлати 44 кунлик урушдан сўнг дарҳол ишғолдан озод қилган ерларни миналардан тозалаш ишларини бошлаб юборди. Президент Илҳом Алиев томонидан тасдиқланган “Босқиндан озод қилинган ҳудудларга Буюк Қайтиш бўйича I Давлат дастури”да Озарбайжонда 2026 йилгача ҳудудларни миналар, портламаган ўқ-дорилар, портловчи қурилмалар ва бошқа портловчи моддалар қолдиқларидан тозалаш ишлари давом эттирилиши кўзда тутилган. Ўтган даврда миналардан тозалаш бўйича муҳим ишлар амалга оширилди. Ҳозиргача олиб борилган миналардан тозалаш ишлари натижасида 140 минг гектарга яқин майдон 120 минг мина ва портламаган ўқ-дорилардан тозаланди.
Озарбайжон миналар муаммосига халқаро ҳамжамият эътиборини жалб қилиш учун кўплаб ташаббуслар билан чиқмоқда. Ўтган йилнинг 30 май куни Зангилон туманида бошланиб, 31 май куни Боку шаҳрида ниҳоясига етган Озарбайжон миналардан тозалаш агентлиги ва БМТ Тараққиёт Дастури (БМТТД) ҳамкорлигида “Миналарнинг атроф-муҳитга таъсирини камайтириш: хавфсиз ва яшил келажак учун ресурсларни сафарбар қилиш” мавзусидаги III халқаро гуманитар миналардан тозалаш конференциясида миналар муаммосига халқаро даражада эътибор қаратилди. Халқаро конференция Арманистон томонидан 30 йиллик ишғол пайтида миналанган ҳудуд бўлган Зангилонда ўз ишини бошлагани алоҳида аҳамиятга эга бўлди. Халқаро ҳамжамият вакиллари бу ҳудудларнинг душман томонидан қандай вайрон қилинганига шахсан гувоҳ бўлишди.
Анжуманда 75 мамлакатдан 300 дан ортиқ вакиллар иштирок этди. Иштирокчилар орасида қатор давлатларнинг юқори мартабали амалдорлари, БМТ штаб-квартираси раҳбарияти, нуфузли халқаро ташкилотлар вакиллари ва турли мамлакатларнинг миналардан тозалаш марказлари мутасаддилари, шунингдек, мамлакатимизда аккредитациядан ўтган дипломатик миссиялар масъул ходимлари қатнашди. Баёнома Зангилон ва Бокуда ўтказилган III халқаро конференция якунида қабул қилинди.
Буларнинг барчаси Озарбайжоннинг жаҳон миқёсида миналанишга қарши марказ мақомига эга бўлганидан ва бу йўналишда доимий ташаббуслар билан чиқиш қилаётганидан далолат беради.
Бўлимга тегишли қизиқарли хабарлар
Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!
Россияда якун ясалди: СССР йўқ бўлди
Кремль миллиардлаб топмоқда, Европа эса миллиардлаб сарфламоқда
ХХР Данияга Россия билан ҳамкорликни тўхтатиш чақириғига "шапалоқ" билан жавоб қайтарди
Руслар Купянскни ер билан яксон қилди
Россияликлар Сумига ёриб кирди, шиддатли жанглар давом этмоқда
"Ишонинг, бизда ҳам жавоб тариқасида суратга олишга арзигулик нарсалар бор" - Шойгу
Украина Россиянинг муҳим ҳарбий объектларига зарба берди
Андижон ҳокими Шуҳрат Абдураҳмонов жиноят содир этгани ҳақида хабарлар тарқалди
Марказий Осиё халқлари учун Россия энди қизиқ эмас
Ҳоким ўринбосари ўзини ёқиб юбордими?
Ортиқхўжаев янги лавозимда иш бошлагани айтилмоқда
Агар Россия ғалаба қилса, Филиппин ва Тайван навбатдами? Макроннинг қаттиқ баёноти!
Киев қарз тўловини рад этди
"Трампга Украинада тинчлик эмас, балки Нобел мукофоти керак"
Суд Путинни Гитлер билан таққослашни тақиқлади
АҚШда 250 миллионга яқин асалари "озодлик"ка чиқиб кетди
Тамаки саноатида қўлланилаётган ҳид ва таъм берувчи қўшимчалар туфайли дунёда ёшлар орасида чекиш оммалашмоқда
"Бундай ҳолга йўл қўйганимиз учун ўзимизни ҳеч қачон кечира олмаслигимиз мумкин"
2024 йилда Россия Мудофаа вазирлиги билан тахминан 400 минг киши урушга бориш учун шартнома имзолади — “Важние истории”
Россия БМТда Украина билан чексиз урушишга тайёрлигини маълум қилди
7 июнь шанба куни ҳамма дам олади
Хоразмда Ўсимликлар карантини ва ҳимояси бўлими бошлиғи 10 минг доллар олаётганида ушланди
Уйчи тумани ҳудудида мудҳиш ҳолат юз берди
АҚШ энг кучли ядро авиабомбасини ишлаб чиқаришга тайёрланмоқда
Путин Япония собиқ бош вазирининг бевасини кўз ёшларга ботирди
"Биз Сумы ва Харков вилоятларини оламиз"
"Одамлар оч эди ва ҳамма нарсани олиб кетишди"
НАТО–Россия уруши башорат қилинди
Путин яхши кайфиятнинг сирини ошкор қилди
Қўқонда дўкон олдидаги тортишув қотиллик билан тугади – ҳайдовчи 8,5 йилга қамалди (ВИДЕО)
Толибоннинг афюнга қарши кураши: муваффақиятга эришиш мумкинми?
Қаршида 1,7 кг. оғирликдаги тилла тақинчоқларнинг ноқонуний айланмасига чек қўйилди
Коронавируснинг янги тўлқини тобора кенгроқ тарқалмоқда
Afrosiyob поезди эмас, манёвр тепловози ёнди — Ўзбекистон темир йўллари
Россия ва Қозоғистондан ноқонуний олиб келинган 5 млрд. 353 млн. сўмлик дори воситалари тўхтатиб қолинди
Afrosiyob поезди эмас, манёвр тепловози ёнди — Ўзбекистон темир йўллари
Россия ва Қозоғистондан ноқонуний олиб келинган 5 млрд. 353 млн. сўмлик дори воситалари тўхтатиб қолинди
Эрон уранни бойитишни тўхтатишга тайёр
Аргентина президенти Хавер Милей АҚШ вазирини олтин бензин арра билан кутиб олди — сиёсатда янги рамз!
Германия тўғридан-тўғри урушга аралашмоқда
Наркоз остида зўрланган болалар: жарроҳ 20 йилга қамалди
Путиннинг Украина урушини тўхтатиш учун қўйган қатъий талаблари ошкор бўлди!
“Украина NATO саммитида бўлмаса, Путин ютади”
Берлиндан "узоқ масофали салом"
Яқин йиллар ичида Калифорнияда ҳалокатли зилзила юз бериши мумкин
Францияда эвтаназия ҳақида қонун қабул қилинди
Россияда 11 нафар ўзбекистонлик ҳибсга олинди
“Қамчиқ” довонида “Gentra” хандаққа тушиб кетди
SWS3 — Хитойнинг дронларга қарши қўрқинчли жавоби
Асирликда ҳалок бўлган 200 нафар аскар: жонлар ҳисобидаги уруш ҳақиқати
АҚШнинг режаси бор, аммо у ҳеч кимга маъқул келмаяпти
Тошкент шаҳрида 800 нафар фуқаро уй оламан деб 200 млрд сўмдан ортиқ пулларидан айрилди
Наманганда «Сўнгги қўнғироқ» вақтида қизларнинг сочи ёниб кетди
Ливерпулда автомобил одамларни босиб кетиши оқибатида 27 киши жароҳатланди
