Озарбайжон ТИВ Хўжали қирғинига 32 йил тўлаётгани муносабати билан баёнот берди

Озарбайжон Республикаси Ташқи Ишлар вазирлиги Хўжали қирғини ҳодисаларига 32 йил тўлаётгани муносабати билан баёнот берди.

“Февралнинг 26-кунида Арманистоннинг Озарбайжонга ҳарбий тажовузи ва ҳудудларимизнинг ишғоли даврида озарбайжонлик фуқароларга қарши қилинган Хўжали қирғинига 32 йил тўлмоқда.

Арманистон томонидан озарбайжонликларга қарши олиб борилган этник тозалаш ва қирғин сиёсати Озарбайжон ҳудудларининг ишғоли вақтида Бағанис Айрим, Жамилли, Каркижаҳон, Машали, Малибейли, Қушчилар, Қорадоғли ва бошқа аҳоли пунктларида инсонийликка қарши содир этилган оғир жиноятлар билан тўла бўлди. Бу жиноятларнинг энг даҳшатли қатли бедодларидан бири Хўжали шаҳрининг тинч аҳолисига қарши уюштирилган қирғин воқеасидир.

1991 йил октабридан эътиборан қамал қилинган ва автомобиль йўлидан қатнов тўхтатилган, 1992 йилнинг январидан эса энергетика таъминотидан узиб қўйилган Хўжали шаҳри 1992 йилнинг 25 февралидан 26 февралига ўтар кечасида собиқ СССР нинг 366-ўқ отиш майдонининг ёрдами билан Арманистон Қуролли Кучлари томонидан артиллериядан ўққа тутиб, ишғол этилди.

Ишғол натижасида 63 та болалар, 106 та аёллар ва 70 нафар кексалар, 613 нафар аҳоли ваҳшийларча қатл қилинди, 8 нафар оила эса тамоман йўқ қилинди, 130 нафар болалар эса ота-оналаридан бирини, 25 нафар болалар ҳам отасини, ҳам онасини йўқотди. Асир ва гаровга олиб кетилган, омонсиз, ваҳший қийноқларга дучор бўлган инсонларнинг 1275 нафардан 68 таси аёл ва 26 таси болалардир, қолаверса 150 нафар инсоннинг тақдири ҳали ҳануз бугунгача номаълумдир.

Ҳеч қандай зарурати бўлмаган ҳолда тинч озарбайжонликларнинг Хўжали шаҳрига оғир ҳарбий техниканинг келтирилгани, фуқароларга қарши қилинган ваҳшийликларга оид тергов материаллари, гувоҳларнинг сўзлари, шунингдек Арманистоннинг Хўжали қирғини пайтида мудофаа вазири бўлган собиқ президенти Сарж Саркисянинг «Хўжалидан аввал озарбайжонликлар арманларни тинч аҳолига зиён етказадиган халқ эмас деб билардилар. Биз бу тушунчани йўққа чиқардик» дея берган интервьюси уюштирилган қатли бедоднинг тасодиф бўлмагани, бу қирғинни жиноят сифатида Арманистон томонидан аввалдан режалаштирилиб, бу ўлканинг тобелигидаги кучлар томонидан амалга оширилгани ҳақида ҳеч қандай шубҳа қолдирмайди.

Арманистоннинг озарбайжонликларга қарши уюштирган инсонийликка тўғри келмайдиган бошқа жиноятлари каби, Хўжали қирғини ҳам халқаро инсоний ҳуқуқларнинг, инсон ҳуқуқлари ҳуқуқининг, шу жумладан Қирғин жиноятининг жавобини олиши ва жазоланиши ҳақида Конвенция, Қийноқларга ва бошқа ваҳший, ғайри-инсоний ёхуд қадр-қимматни камситувчи муомала ва жазо турларига қарши Конвенция, Ирқий айирмачиликнинг барча кўринишларига барҳам бериш ҳақидаги халқаро Конвенцияларнинг қўпол равишда бузилишидир.

Арманистоннинг инсонийликка қарши уюштирган жиноятларига кўра, жазосизликка нуқта қўйилмаслиги бу ўлканинг мавжуд тажрибасини давом эттирган ҳолда, 44 кунлик Ватан уруши пайтида ҳарбий амалиётлар олиб борилаётган ҳудудлардан узоқда, Ганжа, Барда, Тартар каби ҳудудлардаги аҳолига қарши уруш жиноятларини уюштиришини келтириб чиқарди. Бу жараён умуминсоний юрисдикция доирасига кирувчи инсониятга қарши жиноятлар содир этганларнинг жавобгарликка тортилмаслигининг оғир оқибатларга олиб келиши ҳақида яна бир бор ўз исботини кўрсатди.

Бу нуқтаи назардан жиноятчиларнинг жазосиз қолмаслигига нуқта қўйиш борасида миллий, шу жумладан халқаро даражада кўрилган чора-тадбирларнинг халқаро ҳамжамият томонидан қўллаб-қувватланиши, шунингдек бу борадаги ҳамкорлик ҳам ниёҳатда муҳим аҳамият касб этади. Бу йил илк маротаба Хўжали қирғинига 32 йил тўлаётганида бутун Озарбайжон ҳудудларида, шу жумладан ҳар бир озарбайжонликнинг маънавий зарбаси ва тузалмас яраси бўлган Хўжали шаҳрида ҳам учрангли Байроғимиз юксакларда мағрур ҳилпираб турибди.

Хўжалининг озод этилиши кучимизни ва бирлигимизни намоён этгани каби, бу озодлик Хўжали қатли бедоди қурбонларига садоқат, вафо бурчидир.

Шу билан бирга, Озарбайжон томони ишонадики, миллий савияда, шунингдек мавжуд халқаро ҳуқуқ доирасида кўрилган ишлар жазосизликка нуқта қўйилишига ва Арманистоннинг Озарбайжонга қарши тажовузи вақтида уюштирилган оғир жиноятлари учун масъулиятни бўйнига олган шахсларнинг адолат маҳкамаси қаршисига олиб чиқилишига хизмат қилажакдир.

Фожианинг содир бўлганига 32 йил тўлаётгани муносабати билан Арманистоннинг этник нафрати ва қатли бедод жиноятлари, шу жумладан Хўжали қирғинидаги гуноҳсиз қурбонларнинг хотирасини ҳурмат ва эҳтиром билан ёдга оламиз. Уларни Аллоҳ ўз раҳматига олсин!”