Олимлар йирик галактикаларнинг пайдо бўлиш сирини очишди
Астрофизиклар коинотнинг муҳим қисмини ташкил этувчи массив эллиптик галактикалар қандай пайдо бўлишини аниқладилар.
Бу ўрганиш Nature журналида чоп этилган.
Сомон йўли каби спираль галактикалар айланувчи дискларга эга, газга бой ва юлдузларни шакллантиришда давом этадилар. Эллиптик галактикалар эса сферик бўлиб, деярли янги юлдузлар ҳосил қилмайди ва асосан 10 миллиард йил аввал пайдо бўлган юлдузлардан ташкил топган.
Эллиптик галактикаларнинг шаклланишини космологиянинг мавжуд моделлари нуқтаи назаридан тушунтириш қийин эди. Бу галактикалар юлдуз шаклланиши катта айланувчи дискларда содир бўлган даврда пайдо бўлган ва улар қандай қилиб шарсимон шаклга эга бўлганлиги номаълум эди.
Янги тадқиқотда олимлар ALMA маълумотларини коинотнинг дастлабки даврида ҳосил бўлган 100 дан ортиқ узоқ галактикаларда чангнинг тарқалиши ҳақидаги маълумотларни таҳлил қилишди. Чанг юлдузларнинг туғилиши учун зарур бўлган газ мавжудлигининг кўрсаткичи эди. Натижалар шуни кўрсатдики, унинг ушбу галактикаларда тарқалиши жуда ихчамдир. Ва чангли ҳудудларнинг уч ўлчовли геометриясини таҳлил қилиш бу галактикалар замонавий эллиптик галактикаларни эслатувчи сферик шаклга эга эканлигини исботлади.
Олимлар бу шакл газ ва чангни ихчам ядроларга сиқиб чиқарадиган галактикаларнинг бир-бири билан тўқнашуви ва қўшилиши билан боғлиқлигини аниқладилар. Бундай жараёнлар эллиптик галактикаларнинг пайдо бўлишини тушунтирадиган илк коинотда кенг тарқалган.
Бу кашфиёт галактикалар эволюцияси ва замонавий олам тузилишини шакллантирувчи жараёнларни тушунишда муҳим қадам бўлиши мумкин.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Бўлимга тегишли қизиқарли хабарлар
Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!
Қозоғистон Россия, Хитой, Туркия ва Марказий Осиё давлатларини ортда қолдирди
Қозоғистон иқтисодий фаровонлик бўйича 50 та давлат қаторига кўтарилди.
MMA. Маҳмуд Мурадов иштирокидаги жанг тўлиқ давом этди
Аралаш яккакураш устамиз Маҳмуд Мурадов ўзининг ММАдаги навбатдаги жангини ўтказди.
Рустам Ашурматовнинг «Рубин»даги маоши маълум бўлди
Россия Премьер-лигасида фаолият юритаётган ўзбекистонлик ҳимоячи Рустам Ашурматовнинг «Рубин» клубидаги маоши маълум бўлди.
Украина душман учун «Жаҳаннам» тайёрлади
Бу ҳақда Украина президенти Владимир Зеленский Борис Патон номидаги миллий мукофотни топшириш чоғида маълум қилди.
«Ан-Наср» футболчиларига автомобил совға қилди. Роналду ва Манега BMW XM топширилди
Саудия Арабистонининг «Ан-Наср» клуби ўз футболчиларига қимматбаҳо совға тайёрлади.
Ўзбекистонда ҳафта бошида кутилаётган об-ҳаво маълум қилинди
«Ўзгидромет» 9-11 декабрь кунлари кутилаётган об-ҳаво маълумотини эълон қилди.
Россия Украинадан ерларини қайтариб олганини эълон қилди
Киев кучлари август ойида қуруқликдан у ерга катта ҳужум уюштирган эди.
Украина бешта шаҳарни йўқотиш хавфи остида
Бу ҳақда Олий Раданинг собиқ депутати, ҳарбий хизматчи Егор Фирсов маълум қилди.
16 декабрь куни яна изғирин совуқ қайтади
Ўзгидромет ўзининг 14-16 декабрь кунлари учун эълон қилган прогнозларида бу хақида маълум қилди.
Роналду: «Орзу ҳақиқатга айланди»
Криштиану Роналду Португалия 2030 йилги жаҳон чемпионатига мезбонлик қилиши ҳақида гапирди.
Эркинжон Турдимовнинг янги иш жойи маълум бўлди
Самарқанд вилояти ҳокими лавозимидан озод этилган Эркинжон Турдимов Президент Администрациясига ишга ўтказилади.
Россиялик полициячилар оммавий равишда ишдан кетмоқда
Россияда шундай ҳудудлар борки, у ерда участка полиция инспекторлари лавозимларининг 90 фоизигача бўш, ва битта ходим тўққизта ходим ўрнига ишлашга мажбур бўлмоқда.
Россия ўз ишини бошлади
Россия армияси Украинадаги нишонларга яна камикадзе дронларини учиришни бошлади.
Роналдунинг нархи рекорд даражада пастлади
«Transfermarkt» портали саҳифаларида «Ан-Наср»нинг юлдуз ҳужумчиси Криштиану Роналдунинг нархи янгиланди.
Қўшма Штатлар Россияга қарши баёнот билан чиқди
Москва Яманнинг “Ансоруллоҳ” гуруҳи билан алоқада экани, Исроил ва унинг иттифоқчиларига қарши амалиётларида унга ёрдам бериш учун қурол жўнатаётгани АҚШнинг ғазабини қўзғатди.
Россия Украинага катта ҳужум бошлади
13 декабрь куни эрталаб Россия Украина ҳудудига 93 та ракета ва 200 га яқин дрон учирди.
Самарқандда 23 ёшли косметолог ва бьюти-блогер ўзини 8-қаватдан ташлаб ҳалок бўлди
Марҳуманинг ўлим сабабини аниқлаш мақсадида суд-тиббий экспертизаси тайинланган.
Хоразмдаги кийим-кечак дўконларида ёнғин чиқди
Ёнғин натижасида тан жароҳати олган ва вафот этганлар йўқ.
Исроиллик раввин: “Ғазода ҳаммани, ҳатто чақалоқларни ҳам ўлдиринг”
Исроил ишғоли остидаги Яффа шаҳридаги Шират Моше Ҳесдер ешива раҳбари Элияҳу Малининг Ғазо аҳолиси, жумладан, болалар ва чақалоқларни йўқ қилишга оид чақирувлари жиддий эътирозларга сабаб бўлди. У ўз нутқида “яҳудийча” уруш тамойилларини мисол қилиб келтирган.
Украинага кенг кўламли ҳужум: 300 га яқин ракета ва дронлар
Украина президенти Владимир Зеленский маълум қилишича, бугунги ҳужум пайтида Россия қўшинлари Украинага қарийб 93 та ракета ва 200 га яқин учувчисиз қурилма учирган.
Кремль Трампнинг Украинанинг Россияга берган зарбаларини танқид қилганини олқишлайди
«Биз ўт очишни тўхтатмоқчи эмасмиз, биз шартлар бажарилиб, барча мақсадларимизга эришгандан сўнг тинчлик бўлишини истаймиз», — деди Песков.
Россия Европа Иттифоқи санкциялар туфайли қанча зарар кўрганини эълон қилди
Россия Федерацияси ташқи ишлар вазири ўринбосари Александр Грушконинг таъкидлашича, Европа Иттифоқи Россияга қарши санкцияларнинг таъсирида катта иқтисодий зарар кўрмоқда.
АҚШ Украинага шошилинч ёрдамни эълон қилди
Жо Байден «биз ушбу маъмуриятни охиригача қўшимча пакетлар билан таъминлашни давом эттирамиз,» деб айтган.
Сергелидаги MaxWay биносида ёнғин чиқди
Янги Сергели кўчасида содир бўлган ёнғин ҳақида маълумот 13 декабрь куни соат 16:12 да келиб тушган. Соат 16:19 да ёнғин-қутқарув гуруҳи воқеа жойига етиб келди.
Калифорниядаги йирик ёнғин туфайли 12 минг киши эвакуация қилинди
Лос-Анжелес округи ёнғин департаменти маълумотларига кўра, “Франклин” ёнғини бир кечада 39 фоизга ўсган
Суриялик исёнчилар Ҳафиз Асаднинг мақбарасига ўт қўйишди
«Ҳайят Таҳрир аш-Шам» ҳаракати бошчилигидаги исёнчилар яшин тезлигида Сурияни қўлга киритиб, Асадлар оиласининг 54 йиллик ҳукмронлигига нуқта қўйди. Мамлакатни ташлаб қочган президент Башар Асад ва унинг оиласига Россия бошпана берди.
Ўзбекистонлик боксчи рақибини тишлагани учун олтин медалдан маҳрум бўлди
Ўзбекистонлик боксчи Ҳавасбек Асадуллаев финалда қозоғистонлик рақибини мағлуб этиб, Осиё чемпиони унвонини қўлга киритганди. Бироқ жанг давомида у рақибини тишлаб олгани сабаб Осиё бокс конфедерацияси уни дисквалификация қилди. Олтин медал эса Аблайхон Жусуповга берилди.
Исроил қочқинлар лагерига ҳужум уюштирди: 25 нафар фаластинлик ҳалок бўлган
Исроил ҳаво кучларининг Нусейрат қочқинлар лагерига уюштирган ҳужумида камида 25 фаластинлик ҳалок бўлди. Зарба АҚШ миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Исроил ва ҲАМАС ўртасида ўт очишни тўхтатиш бўйича келишувга эришиш умидини билдирганидан бир неча соат ўтиб содир бўлган.
Тишларни учинчи марта ҳам ўстириш мумкин — япон олимлари
«Одамларнинг тишини учинчи марта ўстириб беришга қодир яширин тиш томирлари борлиги айтилаётгани ҳам инқилобий, ҳам баҳсли масала», — деди Гонконг университети эндодонтия клиник профессори Чэнфэй Чжан.
Медведев Трампни мақтаяпти
АҚШнинг сайланган президенти Доналд Трамп ўз сиёсий рақибларини "йиқита олган" иқтидорли шахс таассуротини қолдирмоқда.
Украинани Европа Иттифоқига олиб киришни тўхтатиб бўлмайдими?
Германия канцлери Олаф Счолз Украинанинг Европа интеграцияси жараёнини ортга қайтариш мумкин эмаслигини айтиб, Россия президенти Владимир Путин ягона уруш мақсадига эришмаганини қўшимча қилди.
Россия бу талабларни қабул қилмаслигини айтмоқда
Путиннинг таклифлари қуйидагилардан иборат: Украина НАТОга қўшилмаслиги шарт ва Россия ўзи ҳозир Россияга қўшиб олганини эълон қилган Украинанинг тўртта вилоятининг бутун ҳудудига эга бўлиши керак.
Нацистлар Нусейрат лагеридаги Ал-Луҳлар оиласининг уйини портлатиб, 15 кишини ўлдирди
Уларнинг аксарияти аёллар ва болалар эди.
Путин ва Орбан телефонда нимани гаплашгани маълум қилинди
Венгрия раҳбари Трамп ва Путиннинг Европа Иттифоқидаги энг яқин сиёсий ҳамкори ҳисобланади.
Михаил Шатский ўлдирилган бўлиши мумкин
Бу ҳақда журналист Александр Невзоров хабар берди, у ўз саҳифаларида ўлдирилган шахснинг суратларини чоп этган.
Исроилнинг қўли журналистлар қони билан беланган
"Чегара билмас мухбирлар"га кўра, Исроил ҳарбий кучлари 2024 йилда касбий фаолияти туфайли ўлдирилган 54 журналистнинг учдан бирига жавобгар.
Футбол: 2030 ва 2034 йилларда Жаҳон чемпионатига мезбонлик қиладиган мамлакатлар аниқланди
Ташкилот конгрессида 2030 йилги мундиал бир вақтнинг ўзида олти мамлакат - Марокаш, Испания, Португалия, Аргентина, Уругвай ва Парагвайда ўтиши белгиланди.
