Олимлар йирик галактикаларнинг пайдо бўлиш сирини очишди
Астрофизиклар коинотнинг муҳим қисмини ташкил этувчи массив эллиптик галактикалар қандай пайдо бўлишини аниқладилар.
Бу ўрганиш Nature журналида чоп этилган.
Сомон йўли каби спираль галактикалар айланувчи дискларга эга, газга бой ва юлдузларни шакллантиришда давом этадилар. Эллиптик галактикалар эса сферик бўлиб, деярли янги юлдузлар ҳосил қилмайди ва асосан 10 миллиард йил аввал пайдо бўлган юлдузлардан ташкил топган.
Эллиптик галактикаларнинг шаклланишини космологиянинг мавжуд моделлари нуқтаи назаридан тушунтириш қийин эди. Бу галактикалар юлдуз шаклланиши катта айланувчи дискларда содир бўлган даврда пайдо бўлган ва улар қандай қилиб шарсимон шаклга эга бўлганлиги номаълум эди.
Янги тадқиқотда олимлар ALMA маълумотларини коинотнинг дастлабки даврида ҳосил бўлган 100 дан ортиқ узоқ галактикаларда чангнинг тарқалиши ҳақидаги маълумотларни таҳлил қилишди. Чанг юлдузларнинг туғилиши учун зарур бўлган газ мавжудлигининг кўрсаткичи эди. Натижалар шуни кўрсатдики, унинг ушбу галактикаларда тарқалиши жуда ихчамдир. Ва чангли ҳудудларнинг уч ўлчовли геометриясини таҳлил қилиш бу галактикалар замонавий эллиптик галактикаларни эслатувчи сферик шаклга эга эканлигини исботлади.
Олимлар бу шакл газ ва чангни ихчам ядроларга сиқиб чиқарадиган галактикаларнинг бир-бири билан тўқнашуви ва қўшилиши билан боғлиқлигини аниқладилар. Бундай жараёнлар эллиптик галактикаларнинг пайдо бўлишини тушунтирадиган илк коинотда кенг тарқалган.
Бу кашфиёт галактикалар эволюцияси ва замонавий олам тузилишини шакллантирувчи жараёнларни тушунишда муҳим қадам бўлиши мумкин.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!
Машҳур актёр ўз квартирасидан ўлик ҳолда топилди
Унинг энг эсда қоларли ролларидан бири Жим Керри ва Кэмерон Диаз билан бирга суратга тушган "Ниқоб" фильмидаги гангстер Дориан Тирелл роли эди.
ФИФА Аргентина терма жамоасини 2026 йилги жаҳон чемпионатидан четлаштириши мумкин
Бу ҳақда La Nacion газетаси хабар бермоқда.
ДИҚҚАТ! «Damas» ва «Labo» ҳайдовчилари огоҳ бўлинг!
Унга кўра, ўтказилган текширувлар натижасида мазкур маҳсулотларнинг сифати амалдаги стандарт талабларига жавоб бермаслиги аниқланган.
Қаршида саунада фаолият юритган фоҳишахона аниқланди
Махсус тадбир пайтида у порaнинг бир қисми ва ашёвий далиллар билан ушланган.
ФИФА ЖЧ-2026 қуръаси юзасидан Ўзбекистонга мурожаат қилди
ФИФА матбуот хизмати 2026 йилги жаҳон чемпионати қуръаси натижаларидан кейин Инстаграм орқали Ўзбекистон терма жамоасига мурожаат қилди.
Минг афсус! АҚШдаги отишмада ўзбек талаба ҳалок бўлди
Бу ҳақда Ташқи ишлар вазирлиги расмий вакили маълум қилиб, марҳумнинг оила аъзолари ва яқинларига чуқур ҳамдардлик билдирган.
Месси Болливуд юлдузи Шоҳрух Хон билан учрашди (фото)
Аргентина терма жамоаси ва "Интер Майами" юлдузи Лионель Месси Ҳиндистонга 3 кунлик ташриф билан келди.
Ўзбекистонлик футболчи фаолиятини Европа клубида давом эттиришга яқин
Абдуғани Камолов Қирғизистоннинг “Бишкек Сити” клубини тарк этиб, Косово чемпионати вакили билан шартнома имзолаши кутилмоқда. Бу ҳақда Asia-Sport.uz телеграм канали хабар берди.
Слот билан можаро якунланганидан кейинги дастлабки ўйиндаёқ Салоҳ АПЛ рекордини ўрнатди
"Ливерпуль" форварди Муҳаммад Салоҳ АПЛнинг 16-туридан ўрин олган "Брайтон"га қарши ўйинда бир клуб сафида энг кўп голларда иштирок этиш бўйича Англия Премьер-лигаси рекордини ўрнатди.
"Нефтчи" бомба трансферлар тайёрламоқда
Суперлиганинг амалдаги чемпиони "Нефтчи" келаси мавсумда ҳам ўз олдига юқори мақсадлар қўймоқда.
2026 йилда ойлик, стипендия, пенсия ва нафақалар оширилади
Пенсия тўловларига 86,1 трлн сўм, нафақаларга 14 трлн сўмдан ортиқ маблағ ажратилиши кутилмоқда.
Ўзбекистон бўйлаб совуқ антициклон ва инверсия узоқроқ давом этади
Мамлакат ҳудудида кузатилаётган совуқ антициклон таъсири 5 декабрга қадар сақланиб туриши кутилмоқда. Демак, 5 декабрь кунига қадар ёмғирдан дарак йўқ.
Темур Кападзе Индонезия терма жамоасида қанча маош олади?
Ўзбекистон миллий терма жамоаси собиқ бош мураббийи Темур Кападзе Индонезия термасида иш бошлашга яқин турибди.
Фабио Каннаваро Италия U-17 - Ўзбекистон U-17 ўйинига муносабат билдирди
Ўзбекистон миллий терма жамоаси бош мураббийи Фабио Каннаваро бугунги Ўзбекистон U-17 - Италия U-17 ўйини олдидан ўз Instagram саҳифасига пост жойлади.
Сибирдан Орол денгизига сув йўналтирилиши мумкин
Бу ташаббус “Қуруқлик сув ресурслари” бўйича илмий кенгашининг октябрь ойидаги йиғилишида кўриб чиқилган.
Бекободда пиёдани уриб юбориб каналга ташлаган ИИБ ходимига хотини ҳам ёрдам берган
Бекобод шаҳар ИИБ катта тезкор вакили мast ҳолда Nexia’да пиёдани уриб кетиб, жабрланувчига ёрдам кўрсатмаган.
Тўсатдан картангиздан пул ечилса, ҳайрон бўлманг!
ATTO компанияси хабар беришича, 3–4 декабрь кунлари амалга оширилган йўл ҳақи учун кечиктирилган тўловлар тизим томонидан ечиб олина бошлайди.
Сабаби техник носозликлар бўлиб, баъзи тўловлар аввалроқ ечилмай қолган. Қўрқманг! Бу хатолик эмас, фақат ўша кунларда сарфлаган ҳақиқий суммагина ечилади.
Путин айрим шахсларнинг маблағларини чеклаш тўғрисидаги қонунни имзолади. Улар кимлар?
Ҳукумат Марказий банк билан келишилган ҳолда, оила аъзоларининг ҳар бири учун ойига 10 минг рубль миқдорида лимит белгилаган.
Финландия ташвишда: "Агар Украина бўйича тинчлик келишувига эришилса..."
Финландия бош вазири Петтери Орпо мамлакат иқтисодиёти жуда ёмон аҳволда эканини, бунинг асосий сабаби Россия томонидан келаётган таҳдидлар билан боғлиқлигини айтди.
Ишонч ёки юқотиш: Донбасснинг тақдири нима бўлади?
Сўровномада қатнашганларнинг фақат 9 фоизи Россиянинг босқини 2026 йил бошигача тугайди деб ўйлайди.
Наманганда 23 нафар болага ноқонуний диний таълим берган эркак ушланди
У диний билимларни ижтимоий тармоқлардаги номаълум манбалардан мустақил ўрганган бўлиб, расмий диний маълумотга эга бўлмаган.
«Қирғизистон аэропортлари» бешта хизматдан чиққан самолётни аукционга қўйди
Айни пайтда ушбу самолётлар «Манас» халқаро аэропорти ҳудудида жойлашган.
Кучли ёмғир Ғазодаги “Ал-Шифо” шифохонаси ва кўчирилганлар чодирларини сув остида қолдирди
Табиий офат натижасида юзлаб чодирлар вайрон бўлган.
Зеленский Берлиндаги музокаралардан сўнг “тинчлик режаси” бўйича кейинги қадамларни очиқлади
Бу учрашув келаси ҳафтанинг охирига қадар бўлиши мумкин.
Украина аҳолисининг кўпчилиги Донбассни Россияга беришни истамайди ҳамда Зеленскийга ишонади — Киев халқаро социология институти
Институт томонидан ўтказилган сўровнома иштирокчиларининг 72 фоизи қуйидаги шартларни ўз ичига олган тинчлик режасига рози бўлиши мумкинлигини билдирган: урушни ҳозирги фронт чизиғида “музлатиб қўйиш” ва Украина учун хавфсизлик кафолатлари — аммо оккупация қилинган ҳудудларни расман Россияники деб тан олмасдан. 14 фоиз иштирокчи бундай режани ҳам рад этган.
АҚШлик машҳур режиссёр Роб Райнер ва унинг рафиқаси уйида ўлик ҳолда топилди
АҚШлик машҳур кинорежиссёр Роб Райнер ва унинг турмуш ўртоғи Мишель Райнер Лос-Анжелесдаги ўз уйида ўлик ҳолда топилди.
Германия ТИВ раҳбари Россияни «НАТОга қарши урушга тайёргарлик кўришда» айблади
Германия ташқи ишлар вазири Йоханн Вадефуль Россияни «агрессив ва империалистик сиёсат» юритишда айблаб, Москва НАТОга қарши урушга тайёргарлик кўраётганини билдирди.
Колумбияда мактаб автобуси ҳалокатга учради
Губернаторнинг сўзларига кўра, ўқувчилар якшанба куни кечқурун пляжда битирув маросимини нишонлаган.
Бекободда ИИБ ходими машинада одам ўлдириб қўйиб, Сирдарёга оқизиб юборгани айтилмоқда
Бекобод туманида ИИБ Жиноят қидируви бўлими ходими Nexia-3 автомашинасида 43 ёшли пиёдани уриб юбориб, унинг ўлимига сабаб бўлган.
Трамп Вашингтонда ғалаба аркаси қурилишини эълон қилди — CNN
АҚШ президентининг айтишича, арка Париждагига ўхшаш кўринишда, лекин ўлчамлари “бошқа аркаларни соясида қолдирадиган” даражада улкан бўлади.
Марокашдаги кучли сув тошқинлари 37 кишининг ҳаётига зомин бўлди
14-декабр куни Марокашнинг Сафӣ шаҳрида кучли ёмғирлар оқибатида сув тошқинлари юз берди.
Австралия ҳукуматлари қурол тўғрисидаги қонунларни кучайтиришни режалаштирмоқда
Австралия бош вазири Энтони Албанезе Сиднейдаги Бонди-бич соҳилида содир этилган, 15 нафар инсон ҳалок бўлган ҳужумдан сўнг мамлакатда қурол тўғрисидаги қонунларни кучайтириш таклифи билан чиқди.
Лос-Анжелесда Роб Райнер уйида икки киши ўлик ҳолда топилди
Лос-Анжелесда голливудлик актёр ва режиссёр Роб Райнерга тегишли уйда бир эркак ва бир аёл ўлик ҳолда топилди, деб хабар бермоқда маҳаллий оммавий ахборот воситалари.
Россия Белгиянинг Euroclear компаниясидан музлатилган активлар учун қарийб 230 миллиард доллар талаб қилмоқда
Бу ҳақда ТАСС агентлиги хабар берди, деб ёзади «Европача правда».
Сиднейдаги террорчининг қўлидан автоматни тортиб олган эркакнинг аҳволи қандай?
Бироқ шундан сўнг террорчи кўприк томонга қочиб, бошқа қуролдан яна ўқ узишни давом эттирган.
Ғаллаорол ва Зафарободда келинлик сарполари МИБ томонидан олиб берилди
Аёллар ўзларига тегишли бўлган сарполарни собиқ турмуш ўртоқларининг уйларидан олиб кетишга уринганларида қаршиликка учраганлар.
Сиднейдаги отишмани уюштирганлардан бири покистонлик муҳожирми?
Исроил ташқи ишлар вазири Гидеон Саар Сиднейдаги теракт сабаб чуқур қайғуда эканини билдирди
Суданда армияни қўллаб оммавий намойишлар ўтказилди
Суданнинг бир нечта шаҳарларида минглаб одамлар армияни қўллаб кўчаларга чиқди. Бу намойишлар, давлат органлари чақирувига биноан, мамлакатдаги ҳарбий ҳаракатларни қўллаб-қувватлаш мақсадида ташкил этилди.
БМТдаги Фаластинанинг доимий вакили: Исроил этник тозалаш ва ҳужумларни кучайтиришни давом эттирмоқда
Исроил фаластин халқига нисбатан «ҳужумларнинг кучайиши»ни давом эттирмоқда. Бу жараёнга ишғол қилинган Ғарбий соҳил ҳамда Ғазо секторида ерларни босиб олиш, шунингдек «этник тозалаш» сиёсати ҳам киради.
