Ҳомийлик хайриялари йиғишнинг янги тартиби кучга кирди

Жорий йилнинг 21 август куни қабул қилинган «Айрим қонун ҳужжатларига қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш тўғрисида»ги Қонун билан бир қатор, жумладан, «Ҳомийлик тўғрисида»ги қонунга тегишли ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.

Мақсад –ҳомийлик хайрияларини йиғиш тартибини аниқ белгилаш.

Қайд этилишича, ҳомийлик қилиш тартиби миллий қонунчилигимизда аниқ белгиланмаганлиги сабабли айрим фирибгарлар фуқароларнинг ишончини суиистеъмол қилиб, уларнинг мулкини ноқонуний эгаллаб келмоқда.

Мисол учун,ижтимоий тармоқларда бегона болаларнинг касал ҳолатдаги суратини жойлаб, хайрия пулларини ўғирлаш билан шуғулланган шахслар кам эмас. Бундай ҳолатлар нафақат фуқароларнинг моддий зарар кўришига олиб келади, балки уларнинг хайрия фаолиятига бўлган ишончини пасайтиради ва жамиятдаги ижтимоий ҳамжиҳатликка путур етказади.

Бу каби фирибгарлик ҳолатлари хайрия фаолияти ва хорижий молиявий ёрдамнинг шаффофлигини таъминлашга қаратилган қонунчиликка тегишли ўзгартириш ва қўшимчалар киритишни тақозо қилган.

Юқоридагиларни инобатга олиб, «Ҳомийлик тўғрисида»ги Қонунда қуйидагилар белгиланмоқда:

• ҳомийлик хайриялари нақд пул шаклида фақат хайрия қутиси ёрдамида йиғилади ёки ҳомийлик ташкилотлари, ҳомийликни амалга оширувчи юридик шахсларнинг банк ҳисобварақларига пул ўтказиш йўли билан амалга оширилади;
• ҳомийлик хайриялари мол-мулк шаклида йиғилган тақдирда қабул қилиб олинган мол-мулк рўйхати шакллантирилиб, унинг тури, миқдори (ҳажми) кўрсатилган ҳолда далолатнома тузилади;
• ҳомийлик олувчи жисмоний шахслар ҳомийлик хайрияларининг миқдори ва улардан мақсадли фойдаланилганлиги тўғрисидаги маълумотни ушбу хайрияларни берган шахсларнинг талабига кўра тақдим этади;
• ҳомийлик хайрияларини йиғиш жараёнлари бошланиши ва якуни бўйича ОАВ, расмий веб-сайтлар ёки ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларда тегишли маълумотлар эълон қилинади ва солиқ ҳисоботларида акс эттирилади;
• жисмоний шахслар ҳомийлик хайрияларини нақд пул ёки мол-мулк шаклида фақат ўзи ёки яқин қариндошлари манфаатида йиғади, бунда нақд пул фақат уларнинг банк ҳисобварақларига ёки шахсий банк картасига ўтказилади;
• кўнгиллилар ҳомийлик олувчиларнинг манфаатларини кўзлаб, ҳомийлик хайрияларини йиғишга фақат эълон бериш орқали кўмаклашади;
• хайрия қутиси фақат ҳомийлик ташкилотлари, ҳомийликни амалга оширувчи ёки олувчи юридик шахслар томонидан ўрнатилади, шаффоф ва муҳрланган бўлади, уни очиш ва маблағларни ҳисоблаб чиқиш жараёни видеоёзувга олинади.

Шунингдек, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексда ҳомийлик тўғрисидаги қонунчилик талабларини бузганлик учун (239²-модда) 1,2 млн сўмдан 2,8 млн сўмгача жарима белгиланмоқда.