Эксперт АҚШ ва Ўзбекистон мактаб формасини солиштирди
"Буюк келажак" экспертлар кенгаши аъзоси, "Америка овози" мухбири Беҳзод Мамадиев Америка ва Ўзбекистон давлат мактабларидаги формаларни солиштирган.
Гап нимада?
Ўзбекистонда мактаб формаси 2018 йилда тасдиқланганди. Ўшанда 1-6-синфларга алоҳида, 7-11-синфларга алоҳида кийим жорий қилинган. Бу формаларни корхоналар тикади, унга директорлар аралашмайди. Шу билан масала ёпилган эди.
Кеча Санъат ва маданият институти талабалари суратга олган "Олий таълим" қисқа метражли фильмдан сўнг бу масала яна диққат марказига қайтган. Бу фильмда талабаларнинг формаси, давомат олиш, "отработка" қилиш, кеч қолганларнинг жазоланиши фонида таълим олиш нечанчидир даражага тушиб кетгани кўрсатилган.
Иқтибос
"Мазмунга эмас, кўпроқ шаклга эътибор қаратиш авторитар режимларга хос одат. Шимолий Корея ёки Туркманистонни олинг. Тадбирларда халқ ва расмийлар роботлардек бир хил кийимда ва позада туради, ҳаракатлари ҳам, юриш-туришлари ҳам бир хил. Чунки четдан кўрганда ҳаммаси бир текис, бир хил бўлиши керак, кўзлар қувнаши керак. Мазмуни, сифати иккинчи даражали масала. "Таши ялтироқ, ичи қалтироқ" деб шуни айтишади", деб ёзган эксперт.
АҚШда қандай?
Б.Мамадиевнинг айтишича, АҚШ давлат мактабларида форма йўқ. Ҳамма ўзига эп кўрган, қурби етган нарсасини кийиб келади. Аксинча, хусусий мактабларнинг деярли ҳаммасида форма бор. Чунки улар давлат мактабларидан фарқланиб туриши учун ўз формаларини жорий этади ва хусусий ташкилот сифатида уларнинг бунга ҳаққи бор.
Экспертнинг фикрича, 20 та ўқувчи орасида бир-иккитасининг сал бошқача кийиниши "ҳаммаси бир хил, текис ва силлиқ бўлиши керак" деган "ўзбекона" қарашга мос тушмас, лекин америкаликлар бунда ҳеч қандай муаммо кўрмайди. Аксинча, улар ранг-барангликни қадрлайди, буни камчилик эмас, устунлик деб билишади.
Иқтибос
"Ўқитувчилар малакасини ошириш, мактаб моддий техник-базасини бойитиш, замонавий ва самарали ўқув услубларини жорий этиш, ўқув хоналарининг қишда иссиқлиги, ёзда салқинлиги, болаларнинг мактабга оч-наҳор келмаётгани — мана булар муҳим масалалар. Мана шу масалалар бевосита таълим сифатининг ошишига ҳисса қўшади. Умуман олганда, мактаб формаси ва ички тартиб-қоидаларнинг бўлиши ёмон эмас. Лекин улар асосий вазифага айланмаслиги керак", деб ёзган Мамадиев.
Хулоса
Экспертнинг фикрича, соат 9:00 дан бир дақиқа кечикканларни мактабга киритмаслик, ҳар куни йиғилишларда, дарс пайтида форма ва соч турмакларини текшириш, юбка ва кўйлакларнинг узун-қисқалигини ўлчаш — булар талабанинг таълим олишига умуман алоқаси бўлмаган масалалар. Б.Мамадиев мактаб маъмуриятининг ресурслари, энергияси ва эътибори, асосан, мана шундай иккиламчи нарсаларга сафарбар этилаётганини "жуда ачинарли" деб ҳисоблаган.
