Агар Нетаньяху вафот этса, дунёда қандай ўзгаришлар юз бериши мумкин?

Агар Биньямин Нетаняху вафот этса, бу нафақат Исроил ичида, балки бутун дунё майдонида сезиларли ўзгаришларга сабаб бўлади. Сунъий интеллект бу борада ўз тахминлари билан "ўртоқлашди".

1. Исроилдаги сиёсий ўзгаришлар

• Раҳбарият бўшлиғи: Нетаняху ўнлаб йиллар давомида Исроилда етакчи сиёсатчи бўлиб келган. Унинг ўлими сиёсий вакуум ва “Ликуд” партияси ҳамда сиёсий майдоннинг бошқа соҳаларида кучли курашларни юзага келтиради.

• Вақтинча ҳукумат: Исроил қонунчилигига кўра, янги ҳукумат ташкил этилгунча вақтинча бош вазир тайинланади, эҳтимол эрта сайловлар ўтказилади.

• Сиёсий беқарорлик: Ҳозирги коалиция муносабатлари тарқалиши, сиёсий ноаниқлик ва янги сайловларга олиб келиши мумкин.

• Сиёсатдаги ўзгаришлар: Янги раҳбар Исроилни бошқа йўналишга олиб чиқиши, хавфсизлик сиёсати, Фаластин масаласи ва халқаро алоқаларга янгича ёндашуви мумкин.

2. Яқин Шарқдаги минтақавий ўзгаришлар

• Исроил-Фаластин муносабатларига таъсир: Нетаняхунинг қатъий позицияси Ғазо ва Ғарб Соҳилидаги сиёсатга кучли таъсир кўрсатган. Унинг ўлими янги тинчлик музокараларига имконият яратади ёки сиёсий беқарорлик кучайиб, можаро авж олишига сабаб бўлиши мумкин.

• Минтақавий ўйинчилар реакцияси: Эрон, Ливандаги Ҳизбуллаҳ ва Сурия каби давлатлар стратегияларини қайта кўриб чиқиши эҳтимоли юқори. Нетаняху томонидан асосий душман сифатида кўрилган Эрон бу вазиятни ўз таъсирини ошириш имконияти деб баҳолаши мумкин.

• Иттифоқларга таъсир: Исроилнинг Форс кўрфази давлатлари ва Миср билан муносабатлари янги раҳбар сиёсатига қараб қайта баҳоланади.

3. Халқаро муносабатлар ва глобал сиёсат

• АҚШ-Исроил муносабатлари: Нетаняху АҚШ билан мураккаб, аммо яқин алоқаларни сақлаб келган. Янги раҳбар бу муносабатларни қайта кўриб чиқиши ва ҳарбий ҳамкорлик ҳамда дипломатик йўналишларга таъсир қилиши мумкин.

• Халқаро суд жараёнлари: Халқаро жиноий суднинг Нетаняхуга нисбатан тергов ва ҳибсга олиш буюруқлари суръати секинлаши ёки қайта кўриб чиқилиши эҳтимоли бор.

• Дунё дипломатиясининг реакцияси: Бошқа йирик давлатлар Яқин Шарқдаги стратегияларини қайта кўриб чиқиб, барқарорликни қўллаб-қувватлаш ва ислоҳотларни илгари суриш ўртасида мувозанат топишга ҳаракат қиладилар.

4. Жамоатчилик ва оммавий ахборот воситаларининг реакцияси

• Ички бўлинш: Нетаняху мухлислар томонидан қаҳрамон, танқидчилар томонидан эса зиддиятли шахс сифатида кўрилади. Унинг ўлими жамоатчиликда кенг мунозаралар, мотам ва норозиликларга сабаб бўлиши мумкин.

• Халқаро медиа: Тинчлик, хавфсизлик ва инсон ҳуқуқлари масалаларига доир хабарлар кўпайади, бу эса глобал жамоатчилик фикрига ва сиёсий мунозараларга таъсир қилиши мумкин.

5. Узоқ муддатли оқибатлар

• Сиёсатдаги ўзгаришлар: Нетаняхунинг ўрнини эгаллаган раҳбар Исроил хавфсизлик сиёсатини қаттиқлаштирадими, тинчлик ташаббусими ёки ички ислоҳотлурми — булар келажакдаги йўналишни белгилайди.

• Минтақавий барқарорлик: Яқин Шарқдаги кучлар мувозанати ўзгариши, энергия бозорлари, миграция ва хавфсизликка таъсир кўрсатиши мумкин.

• Геосиёсий мослашувлар: Янги имкониятлар ёки зиддиятлар пайдо бўлиши, ҳудудий ва глобал кучлар Исроилда раҳбарлик ўзгаришига мослашишга ҳаракат қилиши мумкин.

Хулоса: Нетаняхунинг ўлими Исроилнинг ички сиёсати, Яқин Шарқдаги геосиёсий ҳолат ва халқаро муносабатлар учун бурилиш нуқтаси бўлиб хизмат қилади. Аниқ натижалар асосан унинг ўрнини ким эгаллаши ва минтақавий ҳамда глобал ўйинчиларнинг қандай муносабатда бўлишига боғлиқ бўлади.