Сўнгги икки-уч кунда Россия ташқи ишлар вазирлиги расмий вакили Мария Захарованинг “Ўзбекистонда ўзбек тилида иш юритиш тарафдорлари жуда оз” деган фикрлари ижтимоий тармоқларда қизғин баҳс-мунозарага сабаб бўлмоқда. Унинг даъволарини ҳаммамиз ўқидик, эшитдик.
М.Захарованинг Ўзбекистонда ўзбек тилида иш юритиш тартибини бузган мансабдор шахсларни маъмурий жавобгарликка тортиш юзасидан ишлаб чиқилган қонун лойиҳаси бўйича билдирган фикрлари мустақил, суверен давлатнинг ички ишларига қўпол тарзда аралашувдан бошқа нарса эмас. Бошқача айтганда, унинг бу масала бўйича фикр билдириши умуман мантиққа тўғри келмайди.
Нега деганда, истиқлол йилларида она тилимиз том маънода давлат тилига айланиб, халқимизни юртимизда эркин ва озод, фаровон ҳаёт қуришдек буюк марраларга сафарбар этадиган беқиёс куч сифатида майдонга чиқди. Охирги йилларда мамлакатимизда амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар жараёнида давлат тилининг ҳаётимиздаги ўрни ва нуфузи тобора ошиб бормоқда.
Ўзбек тили сиёсий-ҳуқуқий, ижтимоий-иқтисодий, маънавий-маърифий жабҳаларда фаол қўлланиб, халқаро минбарларда баралла янграмоқда. Қолаверса, хорижий мамлакатларда ҳам тилимизга эътибор ва уни ўрганишга қизиқиш кучайиб бормоқда. Президентимиз томонидан қабул қилинаётган қатор фармон ва қарорлар эса ўзбек тили равнақига хизмат қилаётир.
Бу ҳақда гапирганда кейинги йилларда она тилимиз ва миллий адабиётимизни улуғлаш, унинг бой хазинасини ёш авлодимизга етказиш мақсадида юзлаб боғчалар, мактаблар, олий ўқув юртлари, шунингдек, атоқли шоир ва адибларимиз номларидаги ижод мактаблари ташкил этилаётганини алоҳида таъкидлаш жоиз.
Шу ўринда бир мулоҳаза. “Ўзбекистон Республикасининг давлат тили тўғрисида”ги қонун лойиҳаси шу кунларда Олий Мажлис Қонунчилик палатасига киритилди.
Лойиҳада давлат органлари ва ташкилотларида иш юритишда давлат тили ҳақидаги қонун ҳужжатлари талабларига риоя этмаслик мансабдор шахсларга базавий ҳисоблаш миқдорининг икки бараваридан беш бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлиши назарда тутилмоқда.
Жорий йилнинг 10 май кунига қадар regulation.gov.uz порталидамуҳокама учун жойлаштирилганқонун лойиҳаси бўйича давлат ва жамоат ташкилотлари вакиллари, кенг жамоатчилик томонидан кўплаб фикр-мулоҳазалар, таклифлар билдирилди. Бу ҳам фуқароларимизнинг фаоллашиб бораётганидан далолат, албатта. Аммо айрим кимсаларнинг нохолис ёндашувлари кишини ўйлантириб қўяди. Бу нохолислик эмасми?
Хўш, М.Захарованинг Мустақил Ўзбекистон қонунларига аралашишга ҳуқуқи борми? Нега улар бизнинг қонунларимизга қизиқиб қолишди? Ёки уни бу гапларни айтишга кимдир мажбур қилдими? Ахир бошқа давлатнинг ички ишига бу тарзда аралашиш халқаро ҳуқуқ нормалари ва ташқи сиёсат принципларига зидку? Нима Россия ташқи ишлар вазирлиги расмий вакили буни билмайдими?
Хулоса ўрнида таъкидлаш жоизки, Ўзбекистон Либерал-демократик партияси ва партиянинг парламентдаги фракцияси аъзолари мазкур қонун лойиҳаси бўйича ўз позициясига эга. Зеро, бугун она тилимизнинг давлат ва жамият ҳаётидаги таъсири ва мавқеини янада ошириш бўйича олдимизда ўта муҳим вазифа турибди. Бу борада кимнингдир фикри ёки маслаҳатига муҳтож эмас.
Унга нисбатан Жиноят Кодексининг 168-моддаси 2-қисми “а” банди ва 28,211-моддаси 1-қисми билан жиноят иши қўзғатилиб, тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.
Ўзбекистондаги цемент бозорида хитой компанияларининг устунлиги кучаймоқда. Нарҳлар пасайган бўлса-да, бу маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни қисман таназзулга учратмоқда. Айрим корхоналар фаолиятини тўхтатган ёки катта зарар билан ишламоқда.
Тошкент шаҳридаги мактаблардан бирида ўқитувчилик қилиб келган аёл 2016 йили Ўзбекистоннинг биринчи президенти Ислом Каримов номидан Самарқанд вилоятининг ўша пайтдаги ҳокими Зоир Мирзаевга сохта хат ёзиб, 700 минг доллар ундиришга уринган. Бу ҳақда “Миллий” телеканалидаги “Ўткир тергов” кўрсатувида маълум қилинди.
Эронда Ислом инқилоби муҳофизлари корпуси (ИИМК) ахборот тарқатиш фаолиятини кескин чеклаб, Исроил манфаатига хизмат қиладиган ҳар қандай хабар ёки ҳамкорлик ўлим жазоси билан жазоланишини эълон қилди. Бу баёнот маҳаллий ва халқаро журналистлар фаолиятини жиддий хавф остига қўяди.
Эрон ва Исроил ўртасидаги ҳарбий тартибсизликлар оқибатида Ўзбекистон авиакомпаниялари айрим парвозларни ўзгартириш ёки бекор қилишга мажбур бўлди. Хавфсизлик нуқтайи назаридан бир қатор давлатлар ҳаво ҳудуди вақтинча ёпилди.
Исроилнинг Эронга ҳаво ҳужуми уюштирганидан кейин минтақадаги хавфсизлик хавотирлари кучайгани учун Туркия бир қатор давлатларга парвозларни вақтинча тўхтатди.
Халқаро атом энергияси агентлиги (МАГАТЭ) маълумотига кўра, Фордо уранни бойитиш корхонаси ва Исфаҳондаги ядровий объект Исроил зарбаларидан талафот кўрмаган.
Исроил “Ам Калави” операцияси доирасида Эрон ҳудудида махфий дрон (БПЛА) базасини яратди. Israel Hayom нашрининг хабар беришича, “Ам Калави” операцияси бир неча йиллар давомида тайёрланган.
Ёсир Абу-Шабоб раҳбарлигидаги гуруҳ ҲАМАСдан мустақил анклавни шакллантирмоқда. Исроил уни қўллаб-қувватламоқда, аҳоли эса хавфсизлик излаб шу ҳудудга кўчмоқда.
"Ўзэнергоинспекция" Андижон вилоят ҳудудий бошқармаси томонидан энергетика объектларида олиб борилаётган таъмирлаш ишларида инсон ҳаёти учун хавф туғдириши мумкин бўлган ҳолатлар ўрганилмоқда.
Жумладан, икки нафар ходим иш жараёнида эҳтиётсизлик қилиб, металл нарвонни «Анзур» фидерининг ҳаво электр узатиш тармоғига теккизган. Оқибатда уларни ток урган.
Сешанба куни Австриядаги ўрта мактабга уюштирилган ҳужум оқибатида 10 киши, жумладан ҳужумни уюштирган одамнинг ўзи ҳам ҳалок бўлди, яна 11 киши жароҳат олди.
АҚШда миллий гвардия қўшинлари энди Техас штатига ҳам киритилди. Бу қарор Лос-Анжелесда бошланган ва бутун мамлакатга ёйилаётган норозилик намойишлари туфайли қабул қилинди.
24–25 июн кунлари Нидерландиянинг Ҳаага шаҳрида ўтадиган НАТО саммити учун тайёрланган лойиҳа коммюникесида Украина ҳақидаги энг муҳими — аъзолик ва катта миқдордаги ёрдам масалалари умуман тилга олинмаган.
АҚШ иммиграция назорати хизматининг маълум қилишича, Италия фуқароси бўлган Хаби Лейм апрель ойидан бери мамлакат ҳудудида визада белгиланган муддатдан ортиқ қолган.
Блоггер 30 апрель куни АҚШга кирган ва унинг визаси муддатидан ошиб кетган. 25 ёшли Италия фуқароси 6 июнь куни қўлга олинган, бироқ ўша куниёқ қўйиб юборилган: у ўз ихтиёри билан мамлакатни тарк этишга рухсат олган. Лейм ижтимоий тармоқларда воқеага изоҳ бермади.
Ғазонинг Tal ал-Султон ҳудудида гуманитар ёрдамга келган фаластинликларга қарата ўқ узилди. Бу сафар Исроил ҳарбийлари эмас, балки номаълум қуролланган маҳаллий шахслар ҳам отишмада қатнашгани гувоҳлар томонидан тасдиқланди.
Украинада катта газ захиралари борлиги анча вақтдан бери маълум. Британиянинг The Telegraph нашри мамлакатнинг сланец гази ишлаб чиқариш орқали Европа бозорида янги инқилобга олиб келиши мумкинлигини таъкидлади. Бироқ бу режалар амалда фақат уруш тугагандан кейингина амалга ошиши мумкин.
БМТнинг янги ҳисоботига кўра, глобал миқёсда туғилиш даражалари кескин пасаймоқда. Бунга асосий сабаблар сифатида ота-она бўлиш харажатларининг ортиши ва муносиб турмуш ўртоқ топишдаги муаммолар кўрсатилмоқда.
АҚШ президенти Доналд Трамп буйруғига биноан, Калифорниядаги ҳарбий базага қарашли 700 нафар денгиз пиёда аскарлари Лос Анжелесдаги намойишларга қарши ҳаракатларда миллий гвардия сафига қўшилди. Бу қарор губернатор ва шаҳар ҳокимияти розилигисиз қабул қилинди.