Юрт бошига келган вабони ўзи билан олиб кетган эшон
Севимли адибимиз Ўткир Ҳошимовнинг аждодлари ҳақидаги хотираларини ҳавола этамиз
Ҳар кимнинг аждодлари орасида улуғ инсонлар бўлиши мумкин. Мен ҳам тарихда эзгу ишлар билан ном қолдирган бобокалонларим билан фахрланаман ва бу ҳақида айтсам газетхонлар тўғри тушунади, деган умиддаман.
Тошкентда, Олий Мажлис биноси ёнида, Алишер Навоий номидаги Миллий боғида қадимий мадраса бор — Абулқосимхон мадрасаси. Бу мадрасани 1850 йили бунёд этган зоти шариф — Абулқосимхон эшон менинг бабокалоним бўлган эканлар.
Абулқосимхон эшон 1865 йилда Чор Россияси Тошкентни истило қилганида, шаҳар ҳимоячилари сафида бўлган.
Ўша пайтда чиқадиган «Туркистон вилояти газети»нинг муҳаррири, тарихчи олим Николай Остроумов ўзининг бир қанча китобларида Тошкентдаги ёрқин сиймолар, жумладан, Абулқосимхон эшон ҳақида ғалати ва қизиқарли далилларни ёзиб қолдирган. У 1885 йили Абулқосимхон эшон билан қилган суҳбати ҳақида бундай деб ёзади: «Мен у киши билан турли масалалар ҳиқида икки соат суҳбатлашдим. Ўзи олим киши бўлгани учун ўқувчиларга тарбия бериш ниятида ўз ёнидан ўттиз минг сўмга яқин пул сарфлаб, Бешёғоч даҳасидаги ҳовлиси ёнида пишиқ ғиштдан мадраса бино этган. Мадрасада баъзан юз, баъзан эллик талаба ўқиши учун йилига икки минг сўм сарфлайди. Мен Туркистон генерал-губернаторининг ижозат билан 1885 йил 22 июнда ўлкада дарахтлар ва гулларни яхши парвариш қилиш борасида кўргазма уюштираётганимизни айтганимда Абулқосимхон эшон «Дарвоқе, деҳқончиликка машғул бўлмоқ Худойи таолонинг кароматидур. Марҳум қиблагоҳимдан менга пул қолган эмас. Мазкур мадрасани ва анда бўладурғон тамомий харажатларни деҳқончиликдан ҳосил қилиб турибман», деб бизга жавоб қайтарди…»
Остроумов у зоти шарифнинг яна бир ибратли фикрини ёзиб қолдиради:
«Одамзотнинг нафси таомсиз ўлганидек, илмсиз одамнинг дили ўликдир!»
1892 йили Тошкентда вабо касали тарқалади. Муттасил кўпайиб бораётган солиқлардан тинкаси қуриган, истилолар зўравонлигидан тоқати тоқ бўлган халққа вабо ортиқча эди. Шунданми, халқ оёққа туради. Шу тариқа «Вабо қўзғолони» номи билан тарихга кирган миллий озодлик ҳаракати бошланади. Чор лашкарлари Эски шаҳарга бостириб киради. Шунда Абулқосимхон эшон муқаррар ўлимни бўйнига олиб, генерал-губернатор Вревскийга жуда мантиқли ариза ёзиб, қабулига киради. Унга бу икки томон учун ҳам фожеага олиб келишини англатади. Шу тариқа чор аскарлари шаҳардан олиб чиқилади.
Яна бир ибратли воқеа. 1892 йил 30 июн куни Абулқосимхон эшон Хўжа Аҳрор Жоме масжидида минг-минглаб одамлар олдида «Тарихда Шоҳ Бобур ўғли Ҳумоюн ўлимини Аллоҳдан тилаб олади. Мен Аллоҳдан вабо балосини ўзимга тилаб олмоқчиман», дейди.
Бу ҳайратомуз ҳодиса Н.Остроумовнинг «Фон Кауфман — Туркистон ўлкасининг ташкилотчиси» китобида шундай тасвирланади: «Мункиллаган ёшда сўнгги кунлардаги воқелардан («Вабо қўзғолони»дан, демоқчи) қаттиқ ларзага тушган муҳтарам Абулқосимхон шундан сўнг тезда — 4 июлда вабо касаллигидан вафот этди. Қизиқарлиси шундаки, шундан кейин вабо барҳам топганини тошкентлик сартлар унинг вафотига нисбат беришди…»
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!
"Манчестер Сити" раҳбарияти: Бу икки ҳимоячи клубда қолади
"Манчестер Сити" раҳбарияти жамоада икки ҳимоячини олиб қолиш ниятида.
Элдор Шомуродовнинг янги жамоаси маълум. У Италиядан кетмоқда
"Рома" ҳужумчиси Элдор Шомуродов Италиянинг "Кремонезе" клубига ўтиши ҳақида хабар тарқалганди.
Ламин Ямал: "Бутун дунё тайёрлансин"
«Барселона» ҳужумчиси Ламин Ямал футболдаги келажаги ҳақида гапирди. Испаниялик футболчи 5 йил ичида бутун дунёни тайёрланишга чақирди.
Жаҳонгир Ортиқхўжаев Анталяда 550 млн долларлик лойиҳа бошлагани маълум қилинмоқда
Ўзбек тадбиркори Жаҳонгир Ортиқхўжаев Туркияда 550 млн долларлик йирик инвестиция лойиҳасини амалга оширмоқда. Бу лойиҳа икки давлат ўртасидаги иқтисодий ва маданий алоқаларни янада мустаҳкамлашга хизмат қилмоқда. Ортиқхўжаевнинг фикрича, Ўзбекистон ва Туркия тадбиркорлари ўртасида ишонч ва дўстлик алоқалари юқори.
Миллий терма жамоамиз дарвозабони Ўткир Юсуповнинг Эрон клубидаги келажаги нима бўлади?
Бу ҳақда Uzbekistan Legionaries хабар берди.
Эрон зарбаларини қайтаришда Исроилга ёрдам берган Иорданияда ароқдан заҳарланиб 9 киши ўлди
Бу ҳақда Жамоат хавфсизлиги бошқармаси маълум қилди.
Россияда кучли зилзила содир бўлди
Бу ҳақда 2 июль куни "Россия Фанлар академиясининг ягона геофизика хизмати" Федерал тадқиқот марказининг Камчатка бўлими "Телеграм"даги каналида маълум қилди.
Chevrolet янги Tracker 2026’ни тақдим этди
Расмий ишлаб чиқариш ютули 2025 йил июл ойида бошланади, аммо ҳозирча фақат Бразилияда.
Маҳмуд Мурадов чехиялик моделнинг қўлини сўради
Ўзбекистонлик собиқ UFC жангчиси иккинчи маротаба уйланиш арафасида.
Тошкентда андижонлик "доставкачи" йигитни зўрлаган 2 нафар аёл қамалди
31 ёшли С.А. пиццани олиб қўлига доставкачига пул тутқақазади ва уйга таклиф қилади.
Сречко Катанец: "Жаҳон чемпионатида терма жамоадан ҳеч нима кутманглар"
Ўзбекистон миллий терма жамоаси собиқ бош мураббийи Сречко Катанец Жаҳон чемпионати-2026'да мухлислар терма жамоадан ҳеч нарса кутмаслиги кераклигини айтди.
Абдуқодир Ҳусанов «Барса»га ўтиши мумкин — Деку уни «келажак ҳимоячиси» деб билади
Англиядаги «Манчестер Сити» сафида тўлиқ мослаша олмаган Абдуқодир Ҳусанов «Барселона»га йўл олиши мумкин. Бу ҳақда Carpetas Blaugranas портали инсайдери Хуан Арриен хабар берди. У Гундўған ва Витор Рокенинг ҳам «Барселона»га ўтишини энг биринчи айтиб чиққан.
Россия санкциялар билан таҳдид қилмоқда: нишонда Ўзбекистон ҳам бор!
Кремль мазкур давлатларда рус тилининг мақомини пасайтирувчи қонунлар қабул қилинаётганидан норозилик билдирган
Қозоғистон ҳарбий хизматчилари Озарбайжонда
Машқлар давомида дронларни бошқариш кўникмаларини машқ қилиш, тажриба алмашиш режалаштирилган.
Россия дронлари махсус ҳарбий операция зонасида душманнинг $2 млрдлик техникасини ёқиб юборди – Путин
Уч йил давомида махсус ҳарбий операция эҳтиёжлари учун 54,5 млрд рубль халқ маблағлари йиғилди, деди Россия президенти.
Лаос давлати ҳам Россияга ёрдам учун аскар юбормоқчи
Лаослик аскарлар миналардан тозалаш ишларида иштирок этади
Бугун лавозимидан озод қилинган Россия транспорт вазири Роман Старовойт вафот этди
Маълумотларга кўра, Роман Старовойт Москва яқинидаги Одинцово шаҳридаги шахсий уйида ўлик ҳолда топилган.
Исроилнинг Ғазога ҳаво ҳужумлари оқибатида 10 фаластинлик ҳалок бўлди, улар орасида чақалоқ ҳам бор
Исроил армиясининг қамал остидаги Ғазо секторига қилган навбатдаги тонгги ҳаво ҳужумлари натижасида камида 10 фаластинлик ҳалок бўлди. Марҳумлар орасида бир чақалоқ ҳам бор. Яна кўплаб инсонлар жароҳат олди.
Қорасарой кўчасида контейнер ёниб кетди
Айтилган манзилда ёнғин навбатчиликда турган ёнғин қутқарув экипажлари томонидан зудлик билан соат 11:32 да ўчирилди.
Россиянинг Украинага навбатдаги зарбалари камида уч кишининг ҳаётига зомин бўлди
Украина расмийлари маълумотларига кўра, Одессада дрон зарбаси оқибатида янги қурилган бинодаги қўриқчи ҳалок бўлган
Исроил ҳарбийлари Яманга зарба берди
Исроил мудофаа вазири Исраэл Кац ҳусийларга қарашли портлар ва электр станциясига ҳарбий-ҳаво кучлари томонидан ҳужум қилинганини тасдиқлади
Эронда Исроил разведкаси билан алоқадор агент қўлга олинди
Бу ҳақда FARS агентлиги Ислом инқилоби қўриқчилари корпуси (IRGC) матбуот хизматининг маълумотига таяниб хабар берди.
Ғазода ўт очишни тўхтатиш бўйича музокараларнинг биринчи босқичи самарасиз тугади
Бу ҳақда Sky News Arabia телеканали "Report" хабарига таянган ҳолда маълум қилди.
Таиландда пушти темиратки касаллиги тарқалмоқда
Қайд этилишича, ушбу касаллик кўпинча болалар ва ёшларда кузатилади — бу танада «она» деб аталадиган катта доғнинг пайдо бўлиши билан бошланади
Масжид қурилиши баҳонасида одамлардан пул олганлар ушланди
Кўрилган чора-тадбирлар натижасида ушбу фуқароларнинг шахси аниқланган
Покистонда кўп қаватли бино қулаб тушди, қурбонлар бор
Маҳаллий ОАВ хабарларига кўра, саккизга яқин фуқаро вайроналар остида қолган бўлиши мумкин.
Бўстонлиқдаги адирликда ёнғин 2 соатда қуршаб олинди
Ёнғин ҳудуди кенгайишига йўл қўймаслик учун «Бурчмулла» ўрмон хўжалигидан ҳам ёнғин ўчириш ишларига ходимлар жалб қилинган.
Суриянинг Латакия ҳудудида кучли ўрмон ёнғинлари авж олмоқда — ОАВ
Олов тез тарқалаётгани сабабли 20 дан ортиқ шаҳар ва қишлоқлар аҳолиси эвакуация қилинди.
Британияда COVIDнинг янги штамми Stratus тарқалмоқда
The Independent нашри ёзишича, Буюк Британияда COVID-19'нинг янги штамми — Stratus кенг тарқалмоқда.
Дрон ҳужумлари туфайли Пулково ва Шереметево аэропортларида 200 дан ортиқ рейс кечиктирилди
Пулково аэропортида эса 100 дан ортиқ рейс кечиктирилган ва 30 дан ортиқ рейс бекор қилинган. Бунинг оқибатида аэропортларда йўловчилар тўпланиб қолган.
Тошкент вилоятида 7 ёшли бола ўгай отаси ва онаси томонидан калтакланди
Ҳолат юзасидан боланинг онаси маъмурий жавобгарликка тортилган.
Агробанк Андижон филиалида йирик кредит талон-тарожлиги фош этилди — собиқ раҳбар 8,5 йилга қамалди
Қизиғи шундаки, ушбу филиал раҳбари 2024 йилнинг ўзида 3 марта, 2025 йилда эса 1 марта жиноий жавобгарликка тортилган.
Римдаги портлашда жароҳатланганлар сони 45 кишига етди (видео)
Бу ҳақда Rainews24 телеканали хабар берди.
Москвада Транснефт топ-менежери Андрей Бадалов ўлик ҳолда топилди
Давлат нефть корпорацияси Бадаловнинг “тўсатдан ўлими”га бағишланган пресс-релизда унинг раҳбарлигида “қисқа вақт ичида кенг кўламли илм-фанни талаб қилувчи лойиҳалар амалга оширилганини” таъкидлади
Жанубий Кореяда жазирама оқибатида 5 киши ҳалок бўлди
Ҳукумат статистика юрита бошлаган 15 июндан буён иссиқ уришдан азият чекканлар сони 633 нафарга етди.
Исроил аскарлари Эль-Халилда ҳалок бўлган фаластинлик билан видолашув маросимини тўхтатиб қўйди
Исроил армияси Ғарб соҳилидаги Эль-Халил шаҳрида жойлашган хонадонга рейд уюштириб, ҳалок бўлган фаластинлик билан видолашув маросимига халал берди. Марҳум аввалроқ Исроил қамоқхонасидан озод этилган ва кейинроқ Ғаза секторидаги Исроил бомбардимони оқибатида ҳалок бўлган эди.
Тошкент вилоятида хотинини калтаклаб ўлдирган эркакка суд ҳукми ўқилди
Тошкент вилоятининг Оққурғон туманида турмуш ўртоғининг ўлимига сабаб бўлган эркак суд ҳукми билан узоқ муддатга қамалди.
Шавкат Мирзиёев Исроил — Фаластин зиддияти ҳақида гапирди
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев 4 июль куни Хонкенди шаҳрида Иқтисодий ҳамкорлик ташкилотининг 17-саммитида иштирок этди.
Сурхондарёда кекса аёл ўз уйида ўлдириб кетилди
Мазкур ҳолат юзасидан Жиноят кодексининг 97-моддаси 1-қисми билан жиноят иши қўзғатилиб, уни фош этиш чоралари кўрилмоқда.
Чехияда ўқ-дорилар сақланадиган жой иссиқдан портлаб кетди
Ёнғинни ўчириш учун самолётлардан фойдаланган ҳолда 12 та ўт ўчириш бўлими сафарбар этилган.
Россия ҳарбий-денгиз флоти бош қўмондони ўринбосари Курскда ҳалок бўлди
Вазирликка алоқадор “Звезда” телеканалида берилган хабарда айтилишича, Гудков 2 июл куни Курск областининг чегара ҳудудларидан бирида жанговар вазифаларни бажариш чоғида ҳалок бўлган.
Икки ўзбекистонлик АҚШга ноқонуний муҳожирларни олиб киришда айбланяпти
Икки Ўзбекистон фуқароси молиявий даромад олиш мақсадида АҚШга ноқонуний муҳожирларни олиб киришда айбланмоқда.
БМТ махсус маърузачиcи: Исроил замонавий тарихдаги энг шафқатсиз геноцидлардан бирининг масъулидир
Бу ҳақда БМТнинг оккупация қилинган фаластин ҳудудларида инсон ҳуқуқлари ҳолати бўйича махсус маърузачиcи Франческа Альбанезе билдирди.
Элдор Шомуродовнинг янги жамоаси маълум. У Италиядан кетмоқда
"Рома" ҳужумчиси Элдор Шомуродов Италиянинг "Кремонезе" клубига ўтиши ҳақида хабар тарқалганди.
Москва марказида ичида ФСБ ходимлари бўлган машина портлаб кетди
Маълумотларга кўра, аёл фавқулодда хизмат ходимлари етиб келгунга қадар олов эгаллаб олган машина ичида отасини чиқариб олишга муваффақ бўлган.
"Қамчиқ" довонида юк машинаси ёнғин чиқди
Ҳозирда ёнғин сабаби ва моддий зарар миқдори аниқланмоқда.
Японияда бир ярим ҳафта ичида деярли 900 та зилзила содир бўлди
Ҳудуд қарийб икки ҳафтадан бери кучли силкинишлардан азият чекмоқда.
Инсон ҳуқуқлари ҳимоячилари яна бонг урди
Исроил Ғазо сектори аҳолиси, хусусан, болаларни атайин оч қолдирмоқда, яъни очликдан қурол сифатида фойдаланмоқда. Defence for Children International ва Doctors Against Genocide ташкилотлари томонидан эълон қилинган “Бутун авлодларнинг оч қолдирилиши” ҳисоботида шундай хулоса илгари сурилган.
Аввал ўзи ҳибсга олинди, энди компанияси мусодара қилинмоқда...
Арманистон суди уни “ҳокимиятни эгаллаб олишга чақиришда” айблаб ДХХ қамоқхонасига жойлаштирди. Шу вақтнинг ўзида унга тегишли бўлган "Арманистон электр тармоқлари" (АЭТ) компаниясини миллийлаштириш бошланди.
Туркияда эркак кана туфайли ўрмонга ўт қўйди
Туркияда кана туфайли 12 гектар ўрмонга ўт қўйган эркак ҳибсга олинди.
Сурхондарёда йирик ҳажмли қувур ёрилиб кетди
Дарҳол 3 та насос агрегати фаолияти тўхтатилган ва таҳлил бригадаси тезкор тадбирлар кўрган.
“Sputnik Озарбойжон” бош муҳаррири ва унинг ўринбосари тўрт ойга ҳибсга олинди
Маълумотларга кўра, Картавих ва Белоусовдан ташқари яна беш киши жиноий жавобгарликка тортилган, лекин уларнинг исми ошкор этилмаган.
Трампнинг "Катта ва гўзал" қонуни қабул қилинди. Маск ютқазди. Энди нима бўлади?
Бу ҳақда CNN телеканали хабар берди.
Зеленский Россия билан можарода Озарбайжон президентини қўллаб-қувватлади
Сиёсатчи бу хабарни ўзининг Telegram-каналида эълон қилди.
Кескинлик ортди: Маск Трампни қўллаб-қувватлаётганларга таҳдид қилди
У агар вазият у хоҳлаганидек бўлмаса, янги партия тузишини ҳам айтиб ўтди.
Исроил ОАВ: АҚШ Ғазода ўт очишни тўхтатиш учун Тел Авивга босим ўтказиши мумкин
Исроил оммавий ахборот воситаларининг хабар беришича, АҚШ расмийлари Ғазо секторида отишмаларни тўхтатиш ва асирларни алмашиш бўйича келишувга эришиш мақсадида Исроилга босим ўтказишга тайёрланмоқда.
Тескари таъсир: АҚШ ва Исроилнинг ҳужуми Эронни ядро қуроли яратишга мажбур қилиши мумкин
Бу ҳақда "The Wall Street Journal" газетаси ёзмоқда.
Дональд Трамп 14 миллиондан ортиқ инсоннинг ўлимига сабаб бўлиши мумкин
Тадқиқотга кўра, муддатидан олдин ўлиш хавфи бўлганларнинг учдан бир қисми болалардир.
Индонезияда Қозоғистон фуқаролари ўлим жазосига ҳукм қилинди
Индонезияда наркотик контрабандасида гумонланган икки Қозоғистон фуқароси ҳибсда сақланмоқда.
Ҳиндистондаги кимёвий завод портлаши оқибатида ҳалок бўлганлар сони 34 кишига етди
Бу ҳақда ANI НИ агентлиги полицияга таяниб хабар бермоқда.
Исроил уруш бошланганидан бери Ғазодаги 256 та эвакуация марказини нишонга олди
Бу ҳақда Ғазо секторидаги ҳукуматнинг медиа-офиси расмий баёнот берди.
Ғазо секторида ҳалок бўлган фаластинликлар сони 56 531 нафарга етди
Бу ҳақда Ғазодаги Фаластин соғлиқни сақлаш вазирлиги ўзининг сўнгги баёнотида маълум қилди.
Германияда украиналик аёл ва унинг чақалоғини ўлдирган 16 ёшли йигит ҳибсга олинди
Германиянинг Эссен шаҳри прокуратураси хабарига кўра, 16 ёшли украиналик йигит ҳамюрти — 32 ёшли аёл ва унинг бир ярим ёшли қизини ўлдирганини тан олди ва ҳибсга олинди.
Исроилнинг Ғазодаги ҳаво ҳужумлари юзлаб оилаларни кўчиришга мажбур қилди
Исроил ҳаво ҳужумлари Ғазо секторида юзлаб фаластинлик оилаларни ўз уйларини тарк этишга мажбур қилди. Ҳужумлар натижасида беш киши ҳалок бўлди, кўплаб аҳоли жароҳатланди.
"Қулай шартларда автомобиль": 9 фуқаро 843 нафар фуқарони умумий 50,1 млд. сўмга чув туширди
Улар ташкил қилган жамиятларга тегишли 339 дона транспорт воситалари хатланган.
Исроил армияси Ливан жанубини ўққа тутди
Исроил томони сулҳни 3000 га яқин бузган, натижада камида 213 киши ҳалок бўлган ва 508 киши жароҳат олган.
Покистондаги муссон ёмғирлари 45 кишининг ҳаётига зомин бўлди
Шу билан бирга, NDMA келгуси 12 дан 24 соатгача мамлакатнинг катта қисмларига таъсир қилиши кутилаётган кучли ёмғир ва момақалдироқ ҳақида огоҳлантирди.
АҚШда атрофи тимсоҳлар билан тўла мигрантлар маркази қурилмоқда
Бу ҳудуд ботқоқлар билан ўралган бўлиб, тимсоҳлар, питонлар ва бошқа ёввойи ҳайвонлар билан тўла.
Эрон нефтни қайта ишлаш заводида портлаш юз берди
Маълумотларга кўра, авария натижасида завод яқинида қуюқ тутун пайдо бўлган.
Қирғизистонда фавқулодда ҳолат эълон қилинди
Офат оқибатларини бартараф этишга жами 76 киши ва 12 техника жалб этилган.
Танзанияда 2та автобус ёниб кетди
Танга вилоятига кетаётган йўловчи автобус қарама-қарши йўналишда, яъни Самедан Мошига кетаётган микроавтобус билан тўқнашган.
Британияда оғирлиги 2,4 тонна кокаин партияси мусодара қилинди
Гиёҳванд моддаларнинг қиймати қарийб 100 миллион фунт стерлингга баҳоланмоқда
“Крокус”даги теракт ижрочилари уларнинг ташкилотчиси Украина бўлганини тан олди
Чегарани кесиб ўтишда ёрдам бериши керак бўлган гуруҳ Брянск вилоятида уларни кутиб турган.
"Киев тобора хавфли жойга айланмоқда"
Россия томонидан Киевга уюштирилаётган ҳужумлар кучайгани сари, Украина пойтахтидан қочаётган фуқаролар сони ҳам ормоқда, деб ёзади Германиянинг NTV нашри.
