Ўзбекистондаги сув ресурсларидан энергия олиш имкониятлари баҳоланди

A A A
Ўзбекистондаги сув ресурсларидан энергия олиш имкониятлари баҳоланди

Суғориш каналларидаги барча сув олиш нуқталарига турбулент оқимли гидротурбиналарни ўрнатиш натижасида 1,1 миллион уй хўжалигини соф электр энергияси билан таъминлаш мумкин. Бу жами уй хўжаликларининг 15% ини ташкил этади.

Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти (ПМТИ) мутахассислари Ўзбекистондаги сув ресурсларидан энергия олиш имкониятларини баҳолади.

Музликлар, дарёлар, кўллар, сув омборлари, трансчегаравий дарёлар ва ерости сувлари Ўзбекистоннинг гидроэнергетика салоҳияти манбаидир.

Таҳлил натижалари шуни кўрсатадики, Ўзбекистондаги дарё оқимларининг назарий гидроэнергетика салоҳияти йилига 88,5 млрд. кВт•соатни, техник гидроэнергетика салоҳияти эса 27,4 млрд. кВт•соатни ташкил этади. Ҳозир ушбу салоҳиятнинг қарийб 24% идан фойдаланилмоқда.

Гидроэнергетика соҳасида йилига ўртача 6 млрд.кВт•соат электр энергияси ишлаб чиқарилади. Унинг аҳоли жон бошига улуши 168 кВт•соатни ташкил этади.

Тошкент вилоятининг Бўстонлиқ туманидаги Писком дарёси республика бўйича ўрганилган сув оқимларининг энг катта салоҳиятига – 1 324 МВт қувватга эга. Бу Ўзбекистондаги мавжуд гидроэнергетика ресурсларининг 45,3% и демакдир.

2022-йилда жами электр энергиясининг 9% и (6,5/74,3 млрд.кВт•soat) ва амалдаги қувватларнинг қарийб 12,9% и (2 072/16 030 МВт) гидроэлектр станциялари томонидан ишлаб чиқарилган.

Тадқиқот давомида ҳудудларнинг гидроэнергетика рейтинги тузиб чиқилди. 14 та ҳудуддан 9 тасида гидроэлектр станцияси мавжуд. Рейтинг бўйича 1-ўринни Тошкент вилояти эгаллади. Бухоро, Жиззах ва Фарғона вилоятларида рейтингдаги ўрнини яхшилаш имконияти мавжудлиги аниқланди. Келажакда ҳудудларда хусусий инвесторлар томонидан қуввати 500 кВтгача бўлган митти гидроэлектр станцияларини қуриш ва қўшимча 202,7 миллион кВт•соат электр энергияси ишлаб чиқариш мумкин.

БМТнинг саноат ривожланиши бўйича ташкилоти (UNIDO)нинг кичик гидроэнергетикани ривожлантиришга оид ҳисоботида Индонезияда 13 кВт қувватга эга турбулент оқимли митти гидроэлектр станциянинг самарадорлиги намойиш этилди. Янги турбина 1,5 м3/с оқим ва 1,7 м баландлик учун мўлжалланган. Маҳаллий энергиянинг бир кВт•соати нархи 0,08 ва Электр энергиясининг меъёрлаштирилган қиймати - LCOE (levelized cost of energy) 0,04 АҚШ долларига тенг. Турбина умумий инвестиция харажатини олти йилда қоплайди.

Эксперт баҳолаш натижаларига кўра, маҳаллий шароитда турбина хариди, 300 м3 темирбетон ишлари ва 100 кВтли турбулент оқимли митти ГЭСни ишга тушириш учун 230 минг АҚШ доллари миқдорида пул маблағи сарфланади. Ушбу қурилма энг юқори қувватда ишлаганда йилига 864 минг кВт•соат, мавсумий сув оқимида ишлаганда эса йилига 576 минг кВт•соат электр энергиясини ишлаб чиқаради. “Яшил” тарифлар қўлланилиб, барча солиқлар ва тўловлардан озод қилинганда лойиҳа ўзини 5-7 йилда қоплайди.

Ҳудудларда инновацион технологиялар (сув тўлқинлари, турбулент оқимли гидротурбина, шнекли турбиналар) дан фойдаланган ҳолда қўшимча электр энергиясини ишлаб чиқариш имкониятлари бор. Мисол учун, суғориш каналларидаги барча сув олиш нуқталарига (18,5 минг дона) турбулент оқимли гидротурбиналарни ўрнатиш натижасида 1,1 миллион уй хўжалигини соф электр энергияси билан таъминлаш мумкин. Бу жами уй хўжаликларининг 15% ини ташкил этади.


Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).

Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!

Чечен қўмондонидан тўғридан-тўғри таҳдид: “Русларни ўлдириш учун келган хорижликлар йўқ қилинади!”

Чеченистоннинг "Ахмат" махсус кучлари қўмондони Апти Алаудинов Украинадаги урушда қатнашаётган жангчилар ҳақида баёнот берди.

Эрон жасорат кўрсатмоқда

"Агар бугун сионистик режим ўз адашуви туфайли аҳмоқлик қилиб тажовуз қилишга журъат этса, шубҳасиз, ўзининг заиф ва кичик ҳудудига қақшатқич ва қатъий жавоб олади".

Россияда якун ясалди: СССР йўқ бўлди

Федерация Кенгашининг конституциявий қонунчилик ва давлат қурилиши қўмитаси раиси Андрей Клишас ҳуқуқий жиҳатдан Совет Иттифоқи энди мавжуд эмаслигини таъкидлади.

Фермер "ер ковлаб," ўз майдонидан олтин топди

Тахминий ҳисоб-китобларга кўра, унинг ерларида 150 тоннага яқин олтин мавжуд.

Лавров "Бундай сўзларни айтиш учун сурбет одам бўлиш керак”

Жумладан, ГФРнинг янги канцлери жаноб Мерцнинг Германия яна Европага раҳбарлик қилиш вақти келгани ҳақидаги нутқи.

ХХР Данияга Россия билан ҳамкорликни тўхтатиш чақириғига "шапалоқ" билан жавоб қайтарди

Хитой Халқ Республикаси Россия билан ҳамкорликдан воз кечиш чақириғига жавобан Данияга "дипломатик шапалоқ" туширди.

Медведевнинг хаёллари

Медведев Украина харитасини намойиш қилди.

Руслар Купянскни ер билан яксон қилди

Маъмурият раҳбарининг сўзларига кўра, ҳудудда тахминан 1700 нафар фуқаро қолган.

Тошкентда 49 ёшли шилқим қайнота қамалди

Мазкур ҳолат юзасидан суд иши ЖИБ Янгиҳаёт туманида кўриб чиқилди.

Россия қозоғистонликларни киритмаяпти

Қозоғистонликлар Россияга киришда тобора кўпроқ тақиқ олмоқда. "Адолат йўли" уюшмаси ижрочи директори Дидар Смагулов шундай вазиятга дуч келди.

Гўзаллик маликаси 9 ойга қамалди

Бу ҳақда Need To Know (NTK) нашри хабар бермоқда.

Андижон ҳокими Шуҳрат Абдураҳмонов жиноят содир этгани ҳақида хабарлар тарқалди

Хабарларда ҳолат вояга етмаган шахсга нисбатан қилингани айтилган.

Марказий Осиё халқлари учун Россия энди қизиқ эмас

Марказий Осиёдан Россияга келаётган меҳнат муҳожирлари сони сезиларли даражада камайди.

Ҳоким ўринбосари ўзини ёқиб юбордими?

Ижтимоий тармоқларда Яккабоғ тумани ҳокими ўринбосари ўзини ёқиб юборгани ҳақида хабар тарқалди.

Ортиқхўжаев янги лавозимда иш бошлагани айтилмоқда

Тарқалган хвбврлврга кўра, Жаҳонгир Ортиқхўжаев Ўзбекистон корпоратив спорт ассоциацияси расининг биринчи ўринбосари сифатида иш бошлаган.

Украина Россиянинг муҳим ҳарбий объектларига зарба берди

Украина мудофаа кучлари Россия ҳарбий-саноат мажмуаси учун муҳим бўлган объектларга, хусусан, "Радуга" заводига зарба беришга муваффақ бўлди.

Трамп Россия ва Хитой билан катта келишув тузмоқчи – New York Times

Нашрга кўра, буларнинг барчаси янги уч қутбли дунё тизимини шакллантиришга бўлган интилишдан далолат беради.

Филипп Киркоровнинг касалхонага ётқизилганидан кейинги аҳволи маълум бўлди

Бу ҳақда Телеграмдаги Маш канали тиббиёт доираларидаги манбасига таяниб хабар берди. Маълумотларга кўра, хонанда соғайиб бормоқда.

Давлат департаменти: АҚШ Россиянинг Украинага жавоб зарбаларидан хавотирда

АҚШ Давлат департаменти расмий вакили Тэмми Брюс Вашингтон Россиянинг Украинага берган жавоб зарбаларидан хавотирда эканини айтди.

Трамп Канада ҳукуматини ўйлантириб қўйди

Трампнинг сўзларига кўра, Оттава бу таклифни кўриб чиқмоқда.

Наркоз остида зўрланган болалар: жарроҳ 20 йилга қамалди

Шифокор 299 нафар беморга нисбатан зўрлаш ва бошқа жинсий зўравонлик ҳаракатларини содир этган, уларнинг 256 нафари 15 ёшдан кичик болалар бўлган.

Трамп Нетаняҳуни огоҳлантирди

Эронга қарши ҳар қандай ҳаракат музокараларни издан чиқариши мумкин.

Путиннинг Украина урушини тўхтатиш учун қўйган қатъий талаблари ошкор бўлди!

Путин Украина урушини тўхтатиш учун Ғарбдан ёзма мажбурият талаб қилмоқда!

“Украина NATO саммитида бўлмаса, Путин ютади”

Украина июн ойида ўтказиладиган NATO саммитида иштирок этиши керак.

Берлиндан "узоқ масофали салом"

Украинада немис қуроллари ишлаб чиқарилади — Германиядан тарихий қадам.

Яқин йиллар ичида Калифорнияда ҳалокатли зилзила юз бериши мумкин

USGS вакили Сара Минсоннинг сўзларига кўра, Сан-Францискода 2055 йилгача Big One деб аталаётган кучли зилзиланинг содир бўлиш эҳтимоллиги 72 фоизга етган.

Францияда эвтаназия ҳақида қонун қабул қилинди

Франция Миллий Ассамблеясининг 305 нафар аъзоси шифокорлар ёрдамида ўз жонига қасд қилишни қўллаб-қувватлаган

Россияда 11 нафар ўзбекистонлик ҳибсга олинди

Шунингдек, воқеа юзасидан қасддан баданга ўртача оғирликдаги тан жароҳати етказиш ҳолати бўйича жиноят иши қўзғатилган

“Қамчиқ” довонида “Gentra” хандаққа тушиб кетди

Яна бир автомобиль – “Мерседес” ҳайдовчиси бошқарувни йўқотиб, йўл ўртасидаги темир тўсиққа урилган.

SWS3 — Хитойнинг дронларга қарши қўрқинчли жавоби

Хитой дронларга қарши янги зенит-ракета-тўп мажмуасини яратди.

Асирликда ҳалок бўлган 200 нафар аскар: жонлар ҳисобидаги уруш ҳақиқати

Уруш бошланганидан бери Россия асирлигидаги 200 дан ортиқ украиналик аскар ҳалок бўлди.

АҚШнинг режаси бор, аммо у ҳеч кимга маъқул келмаяпти

АҚШнинг Украина масалалари бўйича махсус вакили Кит Келлог Қўшма Штатлар Украинадаги можарони тинч йўл билан ҳал этиш учун 22 банддан иборат режа ишлаб чиққанини маълум қилди.

Тошкент шаҳрида 800 нафар фуқаро уй оламан деб 200 млрд сўмдан ортиқ пулларидан айрилди

Мазкур жиноят иши доирасида 800 нафар фуқаролар жабрланувчи деб топилган бўлиб, умумий 209 млрд. 263 млн. сўм зарар аниқланган.

Наманганда «Сўнгги қўнғироқ» вақтида қизларнинг сочи ёниб кетди

Қайд этилишича, мазкур ҳолат Наманган вилояти Чортоқ туманидаги 48-умумтаълим мактабида содир бўлган.

Ливерпулда автомобил одамларни босиб кетиши оқибатида 27 киши жароҳатланди

Маҳаллий ҳокимият расмийларининг хабар беришича, қолган жабрланганларга ҳодиса жойида тиббий ёрдам кўрсатилган.

Наманганда дарахтга урилган Nexia-3 ичидаги 19 ёшли ҳайдовчиси билан ёниб кетди

Қутқарув экипажи ҳодиса жойига етиб борган, ёнғин қутқарувчилар ва фуқаролар томонидан ўчирилган.

22 ёшли қизни фоҳишалик учун Россияга жўнатмоқчи бўлган аёл ушланди

Ҳозирда ушбу ҳолат юзасидан “одам савдоси” моддаси бўйича жиноят иши қўзғатилди.

Россиянинг Воронеж шаҳрида бир талаба хонадошини гигиенага риоясизлиги сабабли ўлдирди

Навбатдаги жанжалдан сўнг сабр-тоқат косаси тўлган йигит пичоқ олиб, Максимнинг томоғини кесган.

Украина Patriot зенит-ракета мажмуаларининг танқислигини бошдан кечирмоқда — Тhe Washington Post

Мақолада қайд этилишича, 2023 ва 2024 йилларда Patriot тизимлари Россиянинг баллистик ракеталарини тутиб қолишда нисбатан самарали бўлган. Аммо 2025 йил май ойи охиридан бошлаб Украина бундай ракеталарни уриб туширишда қийинчиликларга дуч кела бошлаган.

"Куч ишлатилмаса, Путин ечим изламайди"

Россиянинг Украинада урушни тўхтатиш истагини билдирувчи белгилар йўқ.