Суд журналист Анора Содиқованинг даъво аризасини қаноатлантиришни рад этди

Фуқаролик ишлари бўйича Шайхонтоҳур туманлараро суди журналист Анора Содиқованинг Фуқаролик кодексининг 100-моддаси (Шаън, қадр-қиммат ва ишчанлик обрўсини ҳимоя қилиш) асосидаги шикоятини қаноатлантирмаслик бўйича қарор чиқарди. Бу бўйича «Газета.uz» мухбири хабар бермоқда.

Нашрнинг ёзишича, журналист Анора Содиқова Mufasa тахаллуси билан танилган блогер Мирсаид Ҳайдаров устидан судга мурожаат киритганди. У ўз мурожаатида блогер Mufasa томонидан ижтимоий тармоқлардаги турли аноним каналларда ўз шаъни, қадр-қиммати камситилгани ва туҳматга учрагани ҳақида баён қилган.

Мазкур шикоятни кўриб чиқиш судья Дилноза Шоматова раислигида 26 февраль куни бошланган ва жараён ёпиқ тарзда бўлиб ўтиши маълум қилинган эди.

28 май куни бўлиб ўтган суд мажлисида судья Анора Содиқованинг даъво аризасини қаноатлантирмаслик бўйича қарор чиқарди.

Суддан сўнг ОАВ вакилларига интервью берган Анора Содиқовага кўра, судья лингвистик экспертиза хулосасини тан олмай, журналист даъвосини қаноатлантирмаган.

«Мирсаид Ҳайдаров Facebook’даги саҳифаси орқали шаън ва қадр-қимматим, касбий фаолиятимни камситиб, ҳақорат қилиб, кетма-кет 7 та пост жойлаган. Мен унинг доимий тарзда ёзган постлари бўйича судга даъво аризаси киритган эдим. Суд томонидан саволлар тайёрланиб, Хадича Сулаймонова номидаги Республика суд экспертизаси марказига юборилган эди. Марказ тақдим этган хулосаларга кўра, Мирсаид Ҳайдаров ўз постларида менинг шаънимга нисбатан камситувчи, обрўсизлантирувчи фактлар аниқланган. Аммо судья далиллар етарли эмаслиги ва экспертиза маркази қониқарли хулоса бермаганлиги важи билан хулосани тан олмади ҳамда даъвомни қаноатлантирмади», — дейди журналист.

«Суд жараёни уч ой давом этган бўлса, ўтган вақт ичида судья адвокатларимнинг фикрлари, илтимосномаларини инобатга олмади. Лекин Мирсаид Ҳайдровнинг адвокатлари билдирган фикрлар, илтимосномаларга эътибор қаратди ва охиригача эшитди, айримларини қаноатлантирди. Биз судьянинг бундай нохолислигини кўрганимиздан сўнг уни ўзгартириш бўйича икки марта судга раддия киритдик. Бироқ бу ҳам инобатга олинмади ва ишни охиригача ўша судья кўрди», — дейди Анора Содиқова.

Унинг қайд этишича, ҳозир Ўзбекистонда суд тизими икки хил стандартда фаолият юритмоқда.

«Мен раҳбарлик қиладиган uzdiplomat.uz сайти «Агробанк»да коррупция ҳолати кузатилгани бўлиши мумкинлиги ҳақида ўтган йили материал эълон қилганди. Банк илтимоси билан сайтдан олиб ташланган материал учун орадан бир йил ўтиб, «Агробанк» сайт ва журналистни судга берди. Суд раддия бериш ва мақолани ўчириш мажбуриятини юклади. Яна бир мисол, яқинда суд ҳуқуқ фаоли Абдураҳмон Ташановга ҳақорат ва камситиш йўқ бўлган пости учун 50 млн сўм маънавий зарар тўлаш бўйича қарор чиқарди. Аммо мен ҳақимдаги 7 та постда камситувчи ва обрўсизлантирувчи фактлар борлиги давлат экспертизаси томонидан тасдиқланса-да, судья даъвомни қаноатлантирмади. Бизнинг судларимиз жабрланувчи ва айбланувчи кимлигига қараб, икки хил стандартда ишлаяпти, деган хулосага келдим», — дейди у.

«Шу вақтгача қонун доирасида фаолият юритганман. Бундан буён ҳам Ўзбекистон қонунларига риоя қилган ҳолда журналистик фаолиятимни давом эттираман. Лекин бугунги суд қарори фақат менга эмас, буни мустақил ўзбек журналистикасини ёпишга нисбатан қилинган хатти-ҳаракат, деб ҳисоблайман. Буни журналистика соҳаси ва барча ОАВ вакилларига қилинган адолатсизлик, деб биламан», — дея қўшимча қилди Содиқова.

Анора Содиқованинг адвокати Озод Жўрабоевнинг сўзларига кўра, Республика суд экспертизаси маркази тақдим этилган материалларни объектив ўрганиб, хулоса берган. Аммо судья бу ишни бир томонлама кўриб чиққан.

«Экспертиза маркази мутахассисларига жуда катта раҳмат айтамиз. Чунки улар Мирсаид Ҳайдавронинг ҳар бир постини чуқур ўрганиб, деталларгача аниқ таҳлил қилган ҳолда хулоса чиқарди. Эксперт 7 та постнинг барчасида ҳақорат, обрўсизлантириш, ишчанлик обрўсига путур етказиш борлигини асослаб берди. Хусусан, журножа*аб сўзи ҳақорат, деб топилган. Ҳамма постлар бир-бирига боғлиқ ва улар Анора Содиқовага қаратилган, деган хулоса чиқарилган», — дейди у.

Унинг таъкидлашича, бироқ судья лингвистик экспертиза хулосасини номақбул далил, деб топган.

«Журножа*аб сўзи журналистларга, айниқса, аёл журналистларга нисбатан қаратилган, деган фикрни судья ҳам, эксперт ҳам айтди. Судья барча постларда ва уларнинг остига ёзилган изоҳлардаги ҳақоратли, обрўсизлантирувчи ҳамда журножа*аб сўзига ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ҳуқуқий баҳо беради деди ва бу борада Бош прокуратурага хусусий ажрим чиқарди. Бу масалада ҳуқуқ тартибот органларидан адолат кутиб қоламиз. Масалан, прокуратура органларининг журналистларни ҳимоя қилиб, судга даъво аризаси киритишга ҳамда журножа*аб сўзи учун маъмурий ишни жиноят судига чиқаришга ваколати бор», — дейди адвокат.

«Ахборотлаштириш тўғрисида»ги қонуннинг 12−1-моддасида блогер саҳифасига постни ўзи ёзадими ёки бошқа шахслар томонидан ёзиладими, у бирор шахсни камситса, обрўсизлантирса, бу бўйича фуқаролик судига мурожаат қилиш қайд этилган ва блогерга постларни ўчириб ташлаш мажбурияти юклатилган. Аммо Мирсаид Ҳайдаров ҳозиргача Facebook’да ёзган постларини ҳам, улар остидаги ҳақоратли изоҳларни ҳам ўчирмаган. Судья бу қонун талабларини инобатга олмади. Ваҳоланки, блогер 7 та постнинг барчасини ўзи ёзганини тан олганди», — дейди Озод Жўрабоев.

Анора Содиқова мазкур суд қарори юзасидан апелляция шикояти беришини таъкидлади.

Судда Мирсаид Ҳайдаров эмас, унинг адвокатлари қатнашди. Улар эса суд биноси ҳудудини шошилинч тарк этгани сабабли ОАВ вакиллари интервью олишга улгурмади.

«Газета.uz» ўрганган суд қарорида ҳам даъвогар Анора Содиқованинг жавобгар Мирсаид Ҳайдаровга нисбатан узр сўраш ва раддия бериш мажбуриятини юклаш ҳамда маънавий зарар ундириш ҳақидаги даъво аризасини қаноатлантириш рад қилингани баён этилган.

Унда Анора Содиқова ҳисобидан давлат фойдасига 750 минг сўм давлат божи ундирилиши қайд қилинган.