Сунъий интеллект 2 минг йиллик тарихий ўрамни виртуал тарзда очди ва ўқиди
Олимлар биринчи марта эрамизнинг 79 йилидан бери Везувий вулқони кули остида ётган ва куйиб кетган тарихий ўрамда яширинган матн муаллифи ва номини аниқлади. Бу ҳақда Кун.uz ёзмоқда.
Ўрам Геркуланом шаҳридаги вилладан топилган ва Оксфорднинг Бодлиан кутубхонасида сақланаётган эди. У сунъий интеллект ёрдамида виртуал тарзда очилди. Матн эпикурчи-файласуф Филодимнинг «Иллатлар ва уларга қарши фазилатлар тўғрисида»ги рисоласи бўлиб чиқди.
Геркуланом ўрамлари вулқон кули остида куйиб кетган ва жуда мўрт бўлиб, қўлда очиш имконсиз эди. Ўрамларни анъанавий усуллар ёрдамида очиб бўлмади, аммо замонавий технологиялар, жумладан, рентген томографияси ва матнни машина ёрдамида ўрганиш технологияси уни шикастламасдан «ўқиш» имконини берди.
Vesuvius Challenge лойиҳаси доирасида ишлаб чиқилган сунъий интеллект ўрамнинг 3D моделини яратиш учун углерод сиёҳининг микроскопик изларини таҳлил қилди. Кентукки университети олимлари томонидан яратилган Volume Cartographer дастури ҳарфлар ва сўзларни аниқлашга ёрдам берди.
Филодимнинг рисоласи иллатлардан сақланиш ва эзгулик билан яшаш бўйича фалсафий қўлланмадир. Тадқиқотчилар янги технологиялар Геркуланум кутубхонасидаги бошқа варақ ва ўрамлардаги матнларни ўқиш имконини беришига умид қилмоқда.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Бўлимга тегишли қизиқарли хабарлар
Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!
Машҳур актёр ўз квартирасидан ўлик ҳолда топилди
Унинг энг эсда қоларли ролларидан бири Жим Керри ва Кэмерон Диаз билан бирга суратга тушган "Ниқоб" фильмидаги гангстер Дориан Тирелл роли эди.
ФИФА Аргентина терма жамоасини 2026 йилги жаҳон чемпионатидан четлаштириши мумкин
Бу ҳақда La Nacion газетаси хабар бермоқда.
ДИҚҚАТ! «Damas» ва «Labo» ҳайдовчилари огоҳ бўлинг!
Унга кўра, ўтказилган текширувлар натижасида мазкур маҳсулотларнинг сифати амалдаги стандарт талабларига жавоб бермаслиги аниқланган.
Қаршида саунада фаолият юритган фоҳишахона аниқланди
Махсус тадбир пайтида у порaнинг бир қисми ва ашёвий далиллар билан ушланган.
ФИФА ЖЧ-2026 қуръаси юзасидан Ўзбекистонга мурожаат қилди
ФИФА матбуот хизмати 2026 йилги жаҳон чемпионати қуръаси натижаларидан кейин Инстаграм орқали Ўзбекистон терма жамоасига мурожаат қилди.
Ҳудудлар “эртами кечми” барибир Москвага тегишли бўлади
Путиннинг ёрдамчиси Донбассдан ҳар икки томоннинг қўшинлари олиб чиқилишини истисно қилмади, бироқ ҳудудлар “эртами кечми” барибир Москвага тегишли бўлишини айтди.
Юрий Ушаков
Слот билан можаро якунланганидан кейинги дастлабки ўйиндаёқ Салоҳ АПЛ рекордини ўрнатди
"Ливерпуль" форварди Муҳаммад Салоҳ АПЛнинг 16-туридан ўрин олган "Брайтон"га қарши ўйинда бир клуб сафида энг кўп голларда иштирок этиш бўйича Англия Премьер-лигаси рекордини ўрнатди.
Месси Болливуд юлдузи Шоҳрух Хон билан учрашди (фото)
Аргентина терма жамоаси ва "Интер Майами" юлдузи Лионель Месси Ҳиндистонга 3 кунлик ташриф билан келди.
"Мен бундай Европанинг бир қисми бўлишни истамайман"
Бу ҳақда Роберт Фицо ўзининг Facebookдаги саҳифасида ёзди.
"Реал" раҳбарияти Винисиусга шарт қўйди: "Хоҳласанг шу, бўлмаса, кет!"
Мадриднинг "Реал" клуби ҳужумчи Винисиус Жуниор талабларини бажармоқчи эмас.
2026 йилда ойлик, стипендия, пенсия ва нафақалар оширилади
Пенсия тўловларига 86,1 трлн сўм, нафақаларга 14 трлн сўмдан ортиқ маблағ ажратилиши кутилмоқда.
Ўзбекистон бўйлаб совуқ антициклон ва инверсия узоқроқ давом этади
Мамлакат ҳудудида кузатилаётган совуқ антициклон таъсири 5 декабрга қадар сақланиб туриши кутилмоқда. Демак, 5 декабрь кунига қадар ёмғирдан дарак йўқ.
Темур Кападзе Индонезия терма жамоасида қанча маош олади?
Ўзбекистон миллий терма жамоаси собиқ бош мураббийи Темур Кападзе Индонезия термасида иш бошлашга яқин турибди.
Фабио Каннаваро Италия U-17 - Ўзбекистон U-17 ўйинига муносабат билдирди
Ўзбекистон миллий терма жамоаси бош мураббийи Фабио Каннаваро бугунги Ўзбекистон U-17 - Италия U-17 ўйини олдидан ўз Instagram саҳифасига пост жойлади.
Сибирдан Орол денгизига сув йўналтирилиши мумкин
Бу ташаббус “Қуруқлик сув ресурслари” бўйича илмий кенгашининг октябрь ойидаги йиғилишида кўриб чиқилган.
Сиднейдаги террорчининг қўлидан автоматни тортиб олган эркакнинг аҳволи қандай?
Бироқ шундан сўнг террорчи кўприк томонга қочиб, бошқа қуролдан яна ўқ узишни давом эттирган.
Ҳасанбой Дўсматов навбатдаги режаси ҳақида гапирди ва пулни нимага сарфлашини айтди
Кеча Жаҳон чемпионатида ўзининг иккинчи олтин медалини қўлга киритган Ҳасанбой Дўсматов финалдан кейинги таассуротлари билан ўртоқлашди.
Минг афсус! АҚШдаги отишмада ўзбек талаба ҳалок бўлди
Бу ҳақда Ташқи ишлар вазирлиги расмий вакили маълум қилиб, марҳумнинг оила аъзолари ва яқинларига чуқур ҳамдардлик билдирган.
Колумбияда мактаб автобуси ҳалокатга учради
Губернаторнинг сўзларига кўра, ўқувчилар якшанба куни кечқурун пляжда битирув маросимини нишонлаган.
Бекободда ИИБ ходими машинада одам ўлдириб қўйиб, Сирдарёга оқизиб юборгани айтилмоқда
Бекобод туманида ИИБ Жиноят қидируви бўлими ходими Nexia-3 автомашинасида 43 ёшли пиёдани уриб юбориб, унинг ўлимига сабаб бўлган.
Трамп Вашингтонда ғалаба аркаси қурилишини эълон қилди — CNN
АҚШ президентининг айтишича, арка Париждагига ўхшаш кўринишда, лекин ўлчамлари “бошқа аркаларни соясида қолдирадиган” даражада улкан бўлади.
Марокашдаги кучли сув тошқинлари 37 кишининг ҳаётига зомин бўлди
14-декабр куни Марокашнинг Сафӣ шаҳрида кучли ёмғирлар оқибатида сув тошқинлари юз берди.
Австралия ҳукуматлари қурол тўғрисидаги қонунларни кучайтиришни режалаштирмоқда
Австралия бош вазири Энтони Албанезе Сиднейдаги Бонди-бич соҳилида содир этилган, 15 нафар инсон ҳалок бўлган ҳужумдан сўнг мамлакатда қурол тўғрисидаги қонунларни кучайтириш таклифи билан чиқди.
Лос-Анжелесда Роб Райнер уйида икки киши ўлик ҳолда топилди
Лос-Анжелесда голливудлик актёр ва режиссёр Роб Райнерга тегишли уйда бир эркак ва бир аёл ўлик ҳолда топилди, деб хабар бермоқда маҳаллий оммавий ахборот воситалари.
Россия Белгиянинг Euroclear компаниясидан музлатилган активлар учун қарийб 230 миллиард доллар талаб қилмоқда
Бу ҳақда ТАСС агентлиги хабар берди, деб ёзади «Европача правда».
Ғаллаорол ва Зафарободда келинлик сарполари МИБ томонидан олиб берилди
Аёллар ўзларига тегишли бўлган сарполарни собиқ турмуш ўртоқларининг уйларидан олиб кетишга уринганларида қаршиликка учраганлар.
Сиднейдаги отишмани уюштирганлардан бири покистонлик муҳожирми?
Исроил ташқи ишлар вазири Гидеон Саар Сиднейдаги теракт сабаб чуқур қайғуда эканини билдирди
Суданда армияни қўллаб оммавий намойишлар ўтказилди
Суданнинг бир нечта шаҳарларида минглаб одамлар армияни қўллаб кўчаларга чиқди. Бу намойишлар, давлат органлари чақирувига биноан, мамлакатдаги ҳарбий ҳаракатларни қўллаб-қувватлаш мақсадида ташкил этилди.
БМТдаги Фаластинанинг доимий вакили: Исроил этник тозалаш ва ҳужумларни кучайтиришни давом эттирмоқда
Исроил фаластин халқига нисбатан «ҳужумларнинг кучайиши»ни давом эттирмоқда. Бу жараёнга ишғол қилинган Ғарбий соҳил ҳамда Ғазо секторида ерларни босиб олиш, шунингдек «этник тозалаш» сиёсати ҳам киради.
Таиланд Камбоджа билан чегара ҳудудларида комендантлик соати жорий қилди
Таиланд ҳукумати Камбоджа билан чегарадаги ҳудудларда комендантлик соатини жорий этди. Бу қарор чегарадаги тўқнашувлар кенгайиб, баҳсли ҳудудларнинг соҳилбўйи районларига ҳам тарқалаётгани билан изоҳланди, деб хабар бермоқда Reuters.
Венгрияда болаларга нисбатан зўравонлик можароси ортидан минглаб одамлар норозилик намойиши ўтказди
Бу ҳақда Reuters агентлиги хабар бермоқда, деб ёзади European Pravda.
Тошкент вилоятида бензин бакида 30 килодан кўпроқ опий олиб кетаётган шахс ушланди
Натижада ўриндиқ ғилофи чўнтагида дастлабки вазни ўрами билан ҳисоблаганда 2 граммни ташкил қилувчи героин борлиги маълум бўлди.
Руминияда 40 йилдан ортиқ вақт ичида биринчи марта мохов касаллиги қайд этилди
Бу мамлакатда касалликнинг илк расмий тасдиқланган ҳолати ҳисобланади.
«Eurovision 2024» ғолиби Исроил сабаб совринини қайтариб бермоқчи
«Eurovision 2024» ғолиби Исроилнинг 2026 йилги танловда иштирок этиши мумкинлиги ҳақидаги хабарлардан сўнг совринини қайтариб берди.
Боку шаҳрида 8 нафар ўқувчи сақичдан заҳарланди
Мактаб маъмурияти тез ёрдам чақирган, ҳозирда ўқувчилар шифокорлар назоратида.
Қўшма Штатлар Австрия, Венгрия, Италия ва Польшанинг Европа Иттифоқидан чиқишини истамоқда — Defense One
Defense One нашри АҚШ миллий хавфсизлик стратегиясининг ҳали эълон қилинмаган версиясига таяниб хабар беришича, Вашингтон Австрия, Венгрия, Италия ва Польша каби давлатлар билан “фаолроқ ҳамкорлик қилиш” орқали уларни Европа Иттифоқидан ажратишга интилаётгани қайд этилган.
Туркманистон дунёда метан чиқиндиларининг энг йирик манбаси деб топилди: халқаро лойиҳалар учун хатарлар ортиб бормоқда
Американинг Stop Methane лойиҳаси маълумотларига кўра, 2025 йил январь–ноябрь ойларидаги спутник кузатувлари Туркманистонни нефть-газ секторида метан чиқиндилари бўйича дунёда етакчи мамлакат сифатида қайд этди.
Қозоғистонда 52 киши поездда ис газидан заҳарланди
«Қозоғистон темир йўллари» компаниясининг маълум қилишича, заҳарланиш содир бўлган поезд хусусий ташувчига тегишли ва у суратга олиш жараёни учун киностудияга берилган.
