Россия иқтисодиёти банкротлик тўлқинига дуч келмоқда
Россия иқтисодиёти корпоратив банкротликларнинг кескин кўпайиши хавфи олдида турибди, чунки компаниялар рекорд даражадаги асосий фоиз ставкаси туфайли қийин аҳволга тушиб қолмоқда.
Россия ҳукуматига яқин бўлган Макроиқтисодий таҳлил ва қисқа муддатли прогнозлаштириш маркази (CMASF) маълумотларига кўра, ҳар бешинчи ишлаб чиқариш корхонаси солиқдан олдинги фойданинг учдан икки қисмини қарз хизматига сарфлаши керак. Бу эса Россия Марказий банки (МБР) томонидан иқтисодиётни совутиш мақсадида ўрнатилган 21 фоизлик асосий ставка ўз таъсирини кўрсатаётганидан далолат беради.
Вена халқаро иқтисодий тадқиқотлар институти етакчи иқтисодчиси Василий Астров "Newsweek" нашрга билдирганидек, Россияда банкротликлар сони кескин ошиши "реал хавф" ҳисобланади.
Ҳукуматга яқин марказ томонидан тайёрланган ушбу ҳисобот президент Владимир Путин Украинада бошлаган уруш харажатлари санкциялар таъсиридаги Россия иқтисодиётига қанчалик кучли зарба бераётгани ҳақида аниқ тасаввур беради.
Бу фирмаларнинг инфляцияни пасайтириш мақсадида ўрнатилган юқори асосий фоиз ставкаси туфайли ошган қарз олиш харажатлари билан курашаётганини кўрсатади ва рекорд даражадаги ҳарбий харажатларнинг молиявий барқарорлиги ҳақида саволлар туғдиради.
Марказий банк ўтган йили инфляцияга қарши курашиш учун ўзининг асосий фоиз ставкасини 21 фоизгача кўтарди. Бу йигирма йил ичидаги энг юқори кўрсаткич бўлиб, инфляция даражаси 9,5 фоизга етган эди, яъни банк мақсадидан икки баравар юқори эди.
Бироқ, CMASF ҳисоботи ушбу ставканинг салбий таъсирини кўрсатди, бу кўплаб фирмаларнинг қарз олиш харажатларининг кескин ошгани ҳақида шикоят қилишига сабаб бўлди.
Тадқиқот шуни кўрсатдики, 2024 йил охирига келиб, фирмаларнинг 20 фоизида фоиз тўловлари тузатилган даромаднинг учдан икки қисмига етган, бу эса "хавфли" даража ҳисобланади.
Россия иқтисодиёти бўйича мутахассис Астровнинг таъкидлашича, Россия корхоналарининг қарийб ярми сузувчи фоиз ставкасидаги қарз мажбуриятларига эга, шунинг учун қайта молиялаш эҳтиёжлари фоиз ставкаларининг ошишига мос равишда кескин кўтарилган бўлиши керак.