Нодавлат нотижорат ташкилотлар фаолиятини ривожлантириш ва жамоатчилик назоратини кучайтиришда илгари сурилаётганянги ҳуқуқий механизмлар

Бугунги кунда жаҳон миқёсида демократик жараёнларни чуқурлаштириш, фуқаролик жамияти институтларини мустаҳкамлаш ва жамоатчилик назорати механизмларини такомиллаштириш муҳим вазифалардан бири бўлиб қолмоқда.

Ўзбекистонда ҳам ушбу йўналишда кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Жумладан, нодавлат нотижорат ташкилотлари (ННТ) фаолиятини тартибга солувчи қонун ҳужжатларига бир қатор қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш таклиф қилинмоқда.

Ҳар қандай давлатнинг барқарор ривожланиши, аввало, фуқаролик жамияти институтларининг эркин ва самарали фаолият юритиши билан боғлиқ. Янги Ўзбекистон шароитида бу йўналишда олиб борилаётган сиёсат ННТлар, жамоат бирлашмалари ва фуқаролик жамияти институтларининг давлат бошқарувидаги ролини оширишга қаратилган.

Куни кеча Қонунчилик палатаси мажлисида “Миллий тикланиш” демократик партияси фракцияси депутатлари ташаббуси билан ишлаб чиқилган “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси биринчи ўқишда муҳокама қилиниб, қабул қилиниши айнан шу мақсадни кўзлайди.

Мазкур қонун лойиҳаси доирасида давлат органлари мансабдор шахсларининг нодавлат нотижорат ташкилотлари фаолиятига ноқонуний аралашувига йўл қўймаслик учун маъмурий жавобгарлик белгиланмоқда.

Бу ўзгартириш ННТларнинг эркин фаолият юритишига кафолат яратиб, уларнинг қонуний манфаатларини ҳимоя қилишда муҳим аҳамиятга эга.

Яна бир муҳим томони шундаки, қонун лойиҳасида жамоатчилик назорати доирасида тайёрланган якуний ҳужжатларни давлат органлари томонидан мажбурий тартибда кўриб чиқиш механизми ҳам белгиланмоқда.

Бу эса давлат бошқарувининг очиқлигини таъминлашга ва фуқароларнинг давлат органларига бўлган ишончини оширишга хизмат қилади.

Шу билан бирга, жамоатчилик назорати натижалари асосида тақдим этилган ҳужжатларни белгиланган муддатларда кўриб чиқмаслик мансабдор шахслар учун жавобгарликни назарда тутади.

Ушбу қонун лойиҳасида нодавлат нотижорат ташкилотлари, уларнинг филиаллари ва ваколатхоналарини рўйхатдан ўтказиш тартибини енгиллаштириш назарда тутилган.

Шунингдек, рўйхатдан ўтмаган рамзий белгилардан фойдаланиш, ҳисобот бериш ва тадбирлар ташкил этиш тартибидаги чекловларни юмшатиш ҳам кўзда тутилмоқда. Бу эса ННТларнинг фаолиятини янада осонлаштириш ва уларнинг самарали ишлашини таъминлашга хизмат қилади.

Ушбу ташаббус фуқаролик жамияти институтларини янада қўллаб-қувватлаш ва ривожлантиришга қаратилганлиги билан аҳамиятлидир.

“Миллий тикланиш” демократик партиясининг мазкур қонун лойиҳасини илгари суриши партиянинг демократик ислоҳотлардаги фаол иштирокини кўрсатибгина қолмай, балки унинг сайловолди дастурида белгиланган мақсадларга мувофиқ амалга оширилаётганини ҳам тасдиқлайди.

Шунингдек, бу қонун лойиҳасининг қабул қилиниши ННТлар ва фуқаролик жамияти институтлари учун янги имкониятлар яратиши, уларнинг жамиятдаги ўрнини мустаҳкамлашга хизмат қилиши шубҳасиз. Натижада, давлат ва жамоатчилик ўртасидаги мулоқот янги босқичга кўтарилиб, демократик институтларнинг роли янада ошади.

Бу каби ташаббуслар фуқаролик жамиятини ривожлантириш йўлидаги муҳим қадамлардан бири бўлиб, мамлакатимиздаги демократик жараёнларнинг изчил давом этишига асос яратади.