Гренландия ўзи қарор қилади
15 январ куни Дания бош вазири Метте Фредериксен АҚШнинг сайланган президенти Дональд Трамп билан телефон орқали мулоқот қилди ва Гренландия мустақиллиги масаласини фақат Гренландиянинг ўзи ҳал қилишини таъкидлади.
20-январда лавозимга киришган Трамп аввалроқ орол устидан назоратни АҚШ учун “мутлақ зарурат” деб атаган ва мақсадига эришиш учун иқтисодий ёки ҳарбий чоралар, жумладан, тарифларни ҳам истисно қилмаган эди. Шунингдек, у оролни аннекция қилиш учун ҳарбий куч ишлатишни ҳам истисно этмади.
Фредериксеннинг баёнотида: Копенгаген Гренландия парламенти президенти Муте Эгеденинг "Гренландия сотилмайди" деган сўзларига қўшилади. Шу билан бирга, Дания расмийлари оролнинг аксарият аҳолиси ушбу ташаббусни қўллаб-қувватласа, унинг мустақиллигини тан олишга рози бўлишга тайёр.
Дания бош вазири, шунингдек, Арктикада хавфсизликни мустаҳкамлаш асосий устувор йўналиш бўлиб қолаётганини ва Дания бу борада кўпроқ масъулиятни ўз зиммасига олишга тайёрлигини таъкидлади.
Гренландия, ўз навбатида, дастлабки қаттиқ позициясини ўзгартирди. Орол ҳукумати АҚШ билан мудофаа ва минерал ресурсларни ривожлантириш соҳасида ҳамкорликни кучайтириш истагини билдирган.
Муте Эгеде, унинг ҳукумати оролнинг стратегик аҳамиятига эътиборини қайта тиклаган Трамп билан мулоқот қилиш йўлларини қидираётганини айтди.
Гренландиянинг юқори технологияли саноат учун жуда муҳим бўлган ноёб тупроқ металлари ва Шимолий Америка ва Эвропа ўртасидаги энг қисқа йўлда жойлашган географик жойлашувига алоҳида эътибор қаратилади. Оролда дунёдаги ноёб ер металлари заҳираларининг 20% гача, жумладан литий, неодимий ва диспросий - смартфонлар, ақлли қурилмалар ва электр транспорт воситалари ишлаб чиқариш учун асосий элементлар мавжуд.
Трампнинг 2019-йилда Гренландияни сотиб олишга уриниши жанжал билан якунланди, бироқ у ҳозир бу масалани яна кўтариб, буни АҚШ ва унинг иттифоқчилари хавфсизлиги учун муҳим деб атади.
Трумп, шунингдек, Панама каналини "назорат қилиш" истагини билдирди ва Канадани АҚШга қўшилишга мажбур қилиш учун иқтисодий босимдан фойдаланиш ниятини эълон қилди.