Франциялик журналист: "Макроннинг янги йил мурожаати французларни ғазаблантирди"

2024 йилда Франция сиёсий анархияни бошдан кечирди ва президент Эммануэль Макроннинг янги йил мурожаати фуқаролар норозилигининг навбатдаги тўлқинини келтириб чиқарди.

Бу ҳақда француз журналисти Элен де Лозен The European Conservative журналида ёзди.

Унинг фикрича, Макрон мамлакатдаги сиёсий келишмовчиликлар учун жавобгарлигини ўйламай, француз халқи билан кўпроқ ва “тўғридан-тўғри” маслаҳатлашишга ваъда берди. Бироқ, аниқ режалар ноаниқ бўлиб қолди, бу эса норозилик ва ғазабга сабаб бўлди, дейди де Лозен.

"Чап президентнинг нутқини кескин танқид қилиб, уни номақбул, авторитар ва такаббурлик деб атади. Ўта чап "La France Insoumise" партияси аъзолари яна Макронни истеъфога чиқишга чақиришди. Ўнг, Миллий митинг партияси (RN) ўзини ўзи ўйлаганларни қоралади. "Давлат раҳбари, якуний кенгаш муҳитига ботган", - деб ёзди у, RN партияси етакчиси Мари Ле Пеннинг 2025 йилда референдум ўтказиш имконияти ҳақидаги шубҳаларига қарамай, бунга ҳали кўп сабаблар борлигини таъкидлади.

Муаллифнинг қайд этишича, бу йил Франция президентининг Янги йил мурожаати учун томошабинлар сони янада пасайган. Бу йил унинг хабарини бор-йўғи 9,7 миллион киши томоша қилган, бу ўтган йилгидан ярим миллионга кам.

Де Лозеннинг таъкидлашича, одатда президентнинг мурожаатлари сиёсий хусусиятга эга эмас, аммо бу сафар унинг сиёсий муваффақияцизликларини муҳокама қилишдан қочишнинг иложи бўлмади. "Макрон 2024 йил июнида Миллий ассамблеянинг кутилмаган тарзда тарқатиб юборилишидан кейин кенг тарқалган норозиликни ҳисобга олиб, сиёсий ҳукмдан қочиб қутула олмади. У мамлакатни тартибсизликка олиб келди. Унинг тарқатилиши француз халқи учун ечимлардан кўра кўпроқ сиёсий бўлинишлар олиб келганини тан олди. Ўзини оқламоқчи, деди Макрон, у "сайловчиларга овоз бериш ҳуқуқини қайтаришни" истаётганини, лекин охир-оқибат муваффақияцизликка учраганини очиқ тан олишга мажбур бўлди, - деди у ўз материалида.

Унинг фикрича, Франция президентининг яширин ва сезилмас “тавбаси” қисқа умр кўрди: “Унинг нутқининг қолган қисми у ҳали ҳам вазиятнинг устаси эканлигини ва ташқи кўринишига қарамай, тутқичларни тўлиқ назорат қилишини кўрсатиш истаги билан ажралиб турарди. Декабрдан бери амалда бўлган ҳукуматда кўпчиликка эга бўлмаган ва партияси озчиликда бўлган одамдан келаётган бир оз ёлғондек туюладиган улуғвор "биз" ни ихтиёрий туртки ишлатиб, деди. ният қилади "қарор қабул қилишда давом этинг."

Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, де Лаузен "Макрон ҳеч қачон ўзининг баланд ваъдаларини бажармаслигини" таъкидлайди ва референдум ўтказиш ғоясини илгари сурар экан, у референдум ўтказишни режалаштирмайди. У президент Макронни референдум ўтказгандан сўнг масъулиятни ўз зиммасига олиш ва истеъфога чиқишдан қўрқмаган Шарл де Голл билан солиштиради.

"Ахир, де Голлнинг ўзи 1969 йилда референдумда мағлуб бўлган ва шундан сўнг дарҳол истеъфога чиққан эди, биз Эммануэль Макрон унинг изидан бормаслигига ҳақли равишда ишонишимиз мумкин", деди у.