Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти
(МҲТИ) экспертлари томонидан қуёш панелларини ўрнатишда сув фонди ерларидан фойдаланиш имкониятлари таҳлил қилинди.
Энергия ишлаб чиқариш ва уни истеъмолчига етказишдаги харажатлар ва йўқотишларни камайтириш мақсадида қуёш панеллари истеъмолчига яқин ҳудудларга ўрнатилади. Афсуски, бундай майдонларнинг етарли эмаслиги қуёш панелларини жойлаштириш имкониятини чеклаши мумкин.
Қуёш панелларининг аҳоли пунктидан узоққа жойлаштирилиши энергия йўқотилишига, у эса ўз навбатида электр энергияси нархининг ошишига олиб келади. Бу муаммони ҳал этиш учун ривожланган мамлакатлар тажрибасини ўрганиш фойдадан холи эмас.
Ривожланган мамлакатларда қуёш панеллари маълум конструкция ёрдамида сув ўтказувчи каналлар саҳнига 1,5-4,5 метр баландликда ўрнатилади. Масалан, Голландияда Solar Canals лойиҳаси доирасида 73 минг дона қуёш панели ўрнатилган ва улар йилига 27 миллион киловатт/соат электр энергиясини ишлаб чиқаради.
Республикамиз сув хўжалиги тизимидаги суғориш каналларининг умумий узунлиги 29,7 минг километрни ташкил этади. Агар каналларнинг эни шартли равишда ўртача 3 метр деб ҳисобланса, қуёш панелларини жойлаштириш учун қарийб 8,9 минг гектар (89,1 млн.кв.м) бўш майдон мавжуд.
Мавжуд технологиялар ёрдамида 1 квадрат метр қуёш панели орқали соатига камида 200 ватт электр энергиясини ишлаб чиқариш мумкин. Агар йил давомида 300 қуёшли кунда ўртача 8 соатдан электр энергияси ишлаб чиқарилади, деб ҳисобланса, 1 квадрат метр майдонда йил давомида 480 кВт электр энергияси ишлаб чиқариш мумкин. Демак, суғориш каналлари юзасидаги 89,1 млн. квадрат метр бўш майдонда йилига 42,8 млрд. киловатт/соат электр энергияси ишлаб чиқариш мумкин.
Давлат бюджетидан ирригация тизимларини лойиҳалаш, қайта жиҳозлаш ва капитал (суғориш каналлари, ариқларни) таъмирлаш ишлари учун 1 трлн. 250 млрд. сўм ажратилади. Қуёш панелларини давлат-хусусий шериклик асосида ўрнатиш эса бюджет ҳаражатларининг бир қисмини қоплайди.
- қуёш панеллари қиймати нисбатан арзон ва бўш турган майдонга ўрнатилади;
- электр энергиясини ишлаб чиқариш харажатлари ва уни етказишдаги йўқотишлар камаяди;
- сув саҳнини қуёш нуридан ҳимоялайди ва суғориш тизимларида катта миқдордаги сув буғланишининг олди олинади;
- каналларни реконструкция қилиш, таъмирлаш, қайта жиҳозлаш ҳамда қирғоқларини ободонлаштириш учун қўшимча молиявий маблағ шаклланади.
Ушбу таклифни тажриба лойиҳаси шаклида давлат-хусусий шериклик асосида аҳолиси зич жойлашган Фарғона иқтисодий ҳудудидаги суғориш канали ёки унинг маълум бир қисмида амалга ошириш мақсадга мувофиқ.
Ўзбек тадбиркори Жаҳонгир Ортиқхўжаев Туркияда 550 млн долларлик йирик инвестиция лойиҳасини амалга оширмоқда. Бу лойиҳа икки давлат ўртасидаги иқтисодий ва маданий алоқаларни янада мустаҳкамлашга хизмат қилмоқда. Ортиқхўжаевнинг фикрича, Ўзбекистон ва Туркия тадбиркорлари ўртасида ишонч ва дўстлик алоқалари юқори.
Бу ҳақда 2 июль куни "Россия Фанлар академиясининг ягона геофизика хизмати" Федерал тадқиқот марказининг Камчатка бўлими "Телеграм"даги каналида маълум қилди.
Ўзбекистон миллий терма жамоаси собиқ бош мураббийи Сречко Катанец Жаҳон чемпионати-2026'да мухлислар терма жамоадан ҳеч нарса кутмаслиги кераклигини айтди.
Англиядаги «Манчестер Сити» сафида тўлиқ мослаша олмаган Абдуқодир Ҳусанов «Барселона»га йўл олиши мумкин. Бу ҳақда Carpetas Blaugranas портали инсайдери Хуан Арриен хабар берди. У Гундўған ва Витор Рокенинг ҳам «Барселона»га ўтишини энг биринчи айтиб чиққан.
Тошкент шаҳридаги мактаблардан бирида ўқитувчилик қилиб келган аёл 2016 йили Ўзбекистоннинг биринчи президенти Ислом Каримов номидан Самарқанд вилоятининг ўша пайтдаги ҳокими Зоир Мирзаевга сохта хат ёзиб, 700 минг доллар ундиришга уринган. Бу ҳақда “Миллий” телеканалидаги “Ўткир тергов” кўрсатувида маълум қилинди.
Каримова фирибгарлик ва ўзлаштириш айбловлари билан судланган. БМТ унинг ҳуқуқлари, жумладан, эркинлик, адолатли суд ва айбсизлик презумпцияси бузилганини таъкидлаган.
Давлат нефть корпорацияси Бадаловнинг “тўсатдан ўлими”га бағишланган пресс-релизда унинг раҳбарлигида “қисқа вақт ичида кенг кўламли илм-фанни талаб қилувчи лойиҳалар амалга оширилганини” таъкидлади
Исроил Ғазо сектори аҳолиси, хусусан, болаларни атайин оч қолдирмоқда, яъни очликдан қурол сифатида фойдаланмоқда. Defence for Children International ва Doctors Against Genocide ташкилотлари томонидан эълон қилинган “Бутун авлодларнинг оч қолдирилиши” ҳисоботида шундай хулоса илгари сурилган.
Арманистон суди уни “ҳокимиятни эгаллаб олишга чақиришда” айблаб ДХХ қамоқхонасига жойлаштирди. Шу вақтнинг ўзида унга тегишли бўлган "Арманистон электр тармоқлари" (АЭТ) компаниясини миллийлаштириш бошланди.
Исроил оммавий ахборот воситаларининг хабар беришича, АҚШ расмийлари Ғазо секторида отишмаларни тўхтатиш ва асирларни алмашиш бўйича келишувга эришиш мақсадида Исроилга босим ўтказишга тайёрланмоқда.
Шу билан бирга, NDMA келгуси 12 дан 24 соатгача мамлакатнинг катта қисмларига таъсир қилиши кутилаётган кучли ёмғир ва момақалдироқ ҳақида огоҳлантирди.
Россия томонидан Киевга уюштирилаётган ҳужумлар кучайгани сари, Украина пойтахтидан қочаётган фуқаролар сони ҳам ормоқда, деб ёзади Германиянинг NTV нашри.
Эрон расмийлари ушбу ҳужумларни халқаро ҳуқуқ ва журналистлар хавфсизлигига қарши жиноят сифатида баҳоламоқда. Ҳодисалар халқаро ҳамжамият томонидан кескин қораланиши мумкин.
Шовот тумани Фавқулодда вазиятлар бўлими ходими ҳам ўзганинг ишончига кириб, ички ишлар органларидаги танишлари орқали унга ҳайдовчилик гувоҳномаси олиб беришини айтиб, эвазига 1400 АҚШ доллари ва 1 млн 300 минг сўм олганлик ҳолати ҳужжатлаштирилди.
Эрон Теҳроннинг тўхтатишга рози бўлгани ҳақида хабарлар тарқалган тинчлик келишувининг муддати яқинлашар экан, Исроилга бир нечта босқичли ҳаво ҳужумларини бошлади.
"Теҳроннинг амалиётлари “дўст ва қардош Қатар давлати ва унинг халқи учун таҳдид ёки хавф туғдирмайди”, дейилади Эрон Миллий хавфсизлик кенгаши баёнотида.
АҚШ президенти Дональд Трамп ўзи Эронга қарши уюштирган зарбаларни “том маънода ҳарбий муваффақият” деб атаб мақтаган бир пайтда, демократлар уни ваколатини ошириб юборганликда айблашди.
Мексика президенти Клаудия Шейнбаум видеомурожаатида минтақадаги барча тадбирлар тўхтатилганини таъкидлади ва аҳолини уйда ёки бошпаналарда қолишга чақирди.
БМТ 2024 йилда болаларга қарши ҳарбий низолардаги зўравонликлар «мисли кўрилмаган даража»га етганини маълум қилди. Энг кўп ҳуқуқбузарликлар Ғазо ва ишғол этилган Ғарбий соҳилда Исроил армияси томонидан содир этилган.