Озарбайжон ва Арманистон ўртасидаги тинчлик ҳар қачонгидан ҳам яқинроқ

Арманистон ташқи ишлар вазири Арарат Мирзоян Туркиянинг NTV телеканалига берган интервюсида Арманистон ва Озарбайжон ўртасида тинчлик келишуви лойиҳаси матни бўйича мисли кўрилмаган келишувга эришилганини маълум қилди. Вазирнинг сўзларига кўра, ҳужжатда томонлар СССР парчаланган пайтдаги собиқ иттифоқ республикалари чегараларидаги бир-бирининг ҳудудий яхлитлигини ўзаро тан олади.

Мирзояннинг қайд этишича, агар ҳужжат ратификация қилинса, келишувнинг бажарилишини назорат қилувчи ва юзага келиши мумкин бўлган мунозарали вазиятларни ҳал қилувчи икки томонлама комиссия тузиш кўзда тутилган .

" Бу ҳақиқатан ҳам тарихий ютуқ. Биз имзоланиш жойи ва санаси бўйича маслаҳатлашувларни бошлашга тайёрмиз ", - деди у.

Имзоланиш эҳтимоли ҳақидаги саволга жавоб берар экан, Мирзоян бу Арманистон-Озарбайжон чегараси ёки исталган учинчи давлат бўлиши мумкинлигини таъкидлади. Шу билан бирга, у матн бўйича келишувга эришгач, Боку бир қатор дастлабки шартларни, жумладан, Арманистон конституцияси ва Минск гуруҳининг роли бўйича талабларни илгари сурганини таъкидлади.

“ Биз бир кунда иккита ҳужжат имзолашни таклиф қилдик: тинчлик шартномаси ва Минск гуруҳини ёпиш ташаббуси билан ЕХҲТга қўшма мурожаат, чунки келишув имзоланган тақдирда унинг аҳамияти йўқолади ”, деб тушунтирди ТИВ раҳбари.

Мирзоян Европа Иттифоқи мониторинг миссияси ҳақида гапирар экан, агар тинчлик шартномаси имзоланиб, чегарани делимитация қилиш жараёни давом этса, халқаро миссияга эҳтиёж йўқолишини таъкидлади.

Бокунинг Арманистон Конституциясига оид изоҳларини шарҳлар экан, Мирзоян асосий қонунда Озарбайжонга қарши ҳудудий даъволар йўқлигини, Мустақиллик Декларациясига ҳаволалар эса муқаддима характерга эга эканлигини таъкидлади. Шунингдек, у шундай тарихий формулалар Озарбайжон Конституциясида ҳам борлигини, унда замонавий Арманистон ҳудудига даъво қилган биринчи Озарбайжон Республикаси ҳақида сўз борлигини таъкидлади.

Бироқ, унинг сўзларига кўра, келишув лойиҳаси бу масалани ҳал қилади, чунки унда ҳудудларни ўзаро тан олишнинг аниқ формулалари мавжуд бўлиб , у Арманистон Конституциявий судининг шунга ўхшаш контекстда ижобий хулосасини олган.

Мирзоян Ереван транспорт инфратузилмасини блокдан чиқаришни қўллаб-қувватлашини, бироқ “экстратерриториал коридор” тушунчасига қарши эканини таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, Арманистон юкларнинг эркин ва шаффоф транзитини таъминлаш учун замонавий технологиялар, жумладан, электрон декларация, сканер ва суғуртадан фойдаланишни таклиф қилган.

" Биз юкларни темир йўл транспортидан бошлаб, кейин йўловчи ташишга ўтишни таклиф қилдик. Бу лойиҳа Арманистон ва Туркия ўртасидаги алоқаларни тиклашга ҳам олиб келиши мумкин ", - деди у.

🇹🇷 Мирзояннинг таъкидлашича, Анқара билан мулоқот фаол: вазирлар, махсус вакиллар, идоралар даражасида учрашувлар ўтказилмоқда. У қўшма лойиҳалар – Маргара-Алижон назорат-ўтказиш пункти ва Гюмри-Карс йўналишидаги инфратузилмани ўрганиш, шунингдек, Ани кўпригини қайта тиклаш бўйича муҳокамаларни эслади.

Унинг сўзларига кўра, Арманистон ва Туркия ўртасидаги чегараларнинг якуний нормаллашиши ва очилиши ҳам Арманистон-Озарбайжон келишувидаги тараққиётга боғлиқ.

“ Аммо биз Туркия билан чегарани очиш Озарбайжон билан бўлган жараёнга ҳам ижобий таъсир кўрсатишига ишонамиз ”, - дея қўшимча қилди вазир.

Арманистон ташқи ишлар вазири умумий глобал беқарорлик, жумладан, Украинадаги уруш ва Россия ва Ғарб ўртасидаги муносабатлардаги инқироздан хавотир билдирди . Унинг сўзларига кўра, бу фонда минтақа давлатлари кескинликни ошириш ёки “барқарорлик ороли”га айланишни ўзлари танлаши муҳим.

" Биз ҳеч қачон тинчликка бу қадар яқин бўлмаганмиз. Бу имкониятдан фойдалана оламизми, деган савол туғилади. Ўз навбатида, Арманистон имкон қадар конструктив ҳаракат қилмоқда ", - деди Мирзоян.