"Инвалид" сўзи дунё тилларидан йўқотилади - ЮНИСЕФ
Бирлашган миллатлар ташкилоти болалар жамғармаси – ЮНИСЕФ - ўзига хос эҳтиёжлари бўлган болаларга нисбатан қўлланиладиган терминологияни ўзгартириш бўйича ишларни олиб бормоқда.
Шу тариқа, қонунларда бошқа янги терминларни қўллаш имконияти пайдо бўлади.
Таъкидланишича, "алоҳида эътиборга муҳтож" болалар ўзларини жамиятда қулай ҳис этишлари учун стигматизация (тамға) ва дискриминация (таҳқирлаш, камситиш) сингари тўсиқларни енгиб ўтиш лозим. Инклюзив шарт-шароитларни яратаётган мактаблар сони ошаётгани билан, жамиятда бу сингари болаларга нисбатан стереотип муносабатлар ҳамон бор, деб хабар қилади Sputnik Қозоғистон.
"Инвалид" сўзи асосан ушбу ҳолатдан йироқ бўлган одамлар ишлатадилар, деб ҳисоблайди "Тенг имкониятлар дунёси" инвалид-болалар ота-оналари жамияти" вакили Светлана Шрейдер. Аёлнинг ўзи алоҳида эътиборга эга болани тарбиялайди.
"Уйда биз бу сўзни ишлатмаймиз. Умид қиламанки, қачондир одамлар бундай болалар тўғрисида ўз фикрларини ўзгартиришади. Чунки инвалид - бу энг даҳшатлиси эмас. Уларда ташхислар турлича, болаларнинг ташқи кўриниши ҳам мутлақо бошқа-бошқа бўлиши мумкин. Уларнинг заковати ҳам турфа. Умид қиламанки, алоҳида эътиборга молик болаларга нисбатан яқин келажакда бошқача ифода ишлатилади. Жамият ҳам уларни бошқача қабул қила бошлайди", - деди Светлана Шрейдер.
БМТда "Инвалидлар ҳуқуқлари бўйича" конвенцияни қайта номлаш устида иш олиб борилмоқда, чунки "бу сўз энди керак эмас", деб қўшимча қилди Татьяна Адерихина.
"Инвалид" сўзига дунёнинг барча тилларида барҳам беришмоқчи. (…) У керак эмас, барчаси ўзгармоқда. Ҳозирда биз Қозоғистонда қандай атамани танлаш борасида узоқ баҳс олиб боряпмиз. Чунки бу ерда нафақат рус тили, балки қозоқ тили масаласи ҳам турибди. Шундай таърифни топишимиз керак-ки, у болани камситмасин ва мутахассисларга ҳам бола эҳтиёжларини туғри таърифлашда ёрдам берсин", - деб айтган ЮНИСЕФ вакили.
Ҳозирда мутахассислар тўғри таърифни рус ва қозоқ тилларида аниқлаштириб олиб, уни қонун даражасида мустаҳкамлаш устида иш олиб бормоқдалар.
Шу тариқа, қонунларда бошқа янги терминларни қўллаш имконияти пайдо бўлади.
Таъкидланишича, "алоҳида эътиборга муҳтож" болалар ўзларини жамиятда қулай ҳис этишлари учун стигматизация (тамға) ва дискриминация (таҳқирлаш, камситиш) сингари тўсиқларни енгиб ўтиш лозим. Инклюзив шарт-шароитларни яратаётган мактаблар сони ошаётгани билан, жамиятда бу сингари болаларга нисбатан стереотип муносабатлар ҳамон бор, деб хабар қилади Sputnik Қозоғистон.
"Инвалид" сўзи асосан ушбу ҳолатдан йироқ бўлган одамлар ишлатадилар, деб ҳисоблайди "Тенг имкониятлар дунёси" инвалид-болалар ота-оналари жамияти" вакили Светлана Шрейдер. Аёлнинг ўзи алоҳида эътиборга эга болани тарбиялайди.
"Уйда биз бу сўзни ишлатмаймиз. Умид қиламанки, қачондир одамлар бундай болалар тўғрисида ўз фикрларини ўзгартиришади. Чунки инвалид - бу энг даҳшатлиси эмас. Уларда ташхислар турлича, болаларнинг ташқи кўриниши ҳам мутлақо бошқа-бошқа бўлиши мумкин. Уларнинг заковати ҳам турфа. Умид қиламанки, алоҳида эътиборга молик болаларга нисбатан яқин келажакда бошқача ифода ишлатилади. Жамият ҳам уларни бошқача қабул қила бошлайди", - деди Светлана Шрейдер.
БМТда "Инвалидлар ҳуқуқлари бўйича" конвенцияни қайта номлаш устида иш олиб борилмоқда, чунки "бу сўз энди керак эмас", деб қўшимча қилди Татьяна Адерихина.
"Инвалид" сўзига дунёнинг барча тилларида барҳам беришмоқчи. (…) У керак эмас, барчаси ўзгармоқда. Ҳозирда биз Қозоғистонда қандай атамани танлаш борасида узоқ баҳс олиб боряпмиз. Чунки бу ерда нафақат рус тили, балки қозоқ тили масаласи ҳам турибди. Шундай таърифни топишимиз керак-ки, у болани камситмасин ва мутахассисларга ҳам бола эҳтиёжларини туғри таърифлашда ёрдам берсин", - деб айтган ЮНИСЕФ вакили.
Ҳозирда мутахассислар тўғри таърифни рус ва қозоқ тилларида аниқлаштириб олиб, уни қонун даражасида мустаҳкамлаш устида иш олиб бормоқдалар.
