АҚШ сайловлари: кураш қизийди

Доналд Трампнинг сайловдан бир ҳафта олдин Madison Square Garden'да ўтказган сўнгги митингида унинг риторикаси айниқса қаттиқ тус олди ва бу унинг сиёсий ва суд тизими билан кескин муносабатларини акс эттирди, бу республикачи номзод тарафдорлари уни таъқиб қилмоқда. Тадбир кўплаб тарафдорларни жалб қилди ва саҳнадаги риторика ҳам қаттиқ танқид, ҳам кўпчилик ирқчилик ва ҳақоратомуз деб ҳисоблаган тилга тўла эди.

Трамп тарафдорлари ва унинг асосий иттифоқчиларининг митинги анъанавий Демократик Манхеттенда бўлиб ўтди. Тадбирни ўзининг провокацион услуби билан танилган комедиячи Тони Ҳинчcлиффе очди. У 30 га яқин маърузачиларнинг биринчиси бўлди ва дарҳол учрашув учун баҳсли оҳангни ўрнатди.

Хинчклифф ўз нутқида Лотин Америкаси, хусусан, Пуэрто-Риколиклар ҳақида баҳсли ҳазиллар қилди. Комедиячи лотинларнинг туғилишга бўлган муносабатини масхара қилиш учун этник стереотипларга мурожаат қилди: “Бу лотинлар ҳам чақалоқ қилишни яхши кўрадилар. Билингки, улар буни қиляптилар.« Иммиграция мавзусини давом эттириб, у мамлакатга гўёки назоратсиз оммавий киришга ишора қилиб, »Уларни олиб чиқишнинг иложи йўқ«, деб қўшимча қилди.

Кейин Ҳинчcлиффе эътиборини Пуэрто-Рикога қаратиб, оролнинг ҳозирги муаммолари ҳақида кинояли сўзлар айтди. «У ерда кўп нарса бўляпти. Билмадим, сиз биласизми, лекин ҳозир океан ўртасида том маънода ахлат ороли сузиб юрибди. Менимча, бу Пуэрто-Рико деб номланади», деб ҳазиллашди у, баъзи томошабинларнинг маъқуллаб кулгисини, бошқалари эса танқид тўлқинини тортди.

Ҳинчcлиффе, шунингдек, афро-америкаликларга қарши ирқчи сўзларни айтди. Томошабинлар орасидан қора танли одамга ишора қилиб, “Бу менинг дўстларимдан бири. Кеча у Хеллоуин байрамини ўтказди. Биз ажойиб вақт ўтказдик. Биз тарвузларни бирга кесиб ташладик. Бу ажойиб эди.» Бундай сўзлар кўпчилик томонидан ҳақоратомуз ва камситувчи сифатида қабул қилинди, чунки бу комедиячининг Америка маданиятидаги ўта ҳақоратли ирқчилик стереотипига ишораси эди.

Тарихан, тарвуз Қўшма Штатларда ирқчилик рамзи сифатида афро-америкаликларни масхара қилиш ва камситиш учун ишлатилган, айниқса фуқаролар уруши ва қуллик бекор қилингандан кейин. Бу стереотип эмансипациядан кейинги даврга бориб тақалади, ўшанда озод қилинган қуллар кўпинча ўсиб, тирикчилик учун тарвуз сотишган.

Бу контекстда тарвузларни зикр қилиш узоқ вақтдан бери мавжуд бўлган ирқчилик тропесини атайлаб ишлатишдир. Замонавий Америкада ушбу стереотипга ҳар қандай мурожаат жуда ҳақоратли ва қабул қилиниши мумкин эмас.

Комедиячи Яқин Шарқ ҳақида гапирар экан, шунингдек, Исроил ва Фаластин ўз ишларини аллақачон ҳал қилишлари кераклигини айтди ва қонли можарони ҳал қилиш йўли сифатида «тош-қоғоз-қайчи»ни таклиф қилди. У, шунингдек, фаластинликларни тош отувчилар, яҳудийларни эса бадбахт деб масхара қилди.
Кейинчалик, кампаниянинг имиджига салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлган ғазаблантирувчи сўзлардан узоқлашиб, Доналд Трамп кампаниясининг катта маслаҳатчиси Даниел Алварес ўз баёнотида Тони Хинчклиффнинг ҳазиллари президент ёки унинг жамоасининг нуқтаи назарини акс эттирмаслигини таъкидлади.

Бироқ, митингнинг бошқа иштирокчилари ҳам ўз танқидларини айтиб, вице-президент Камала Харрисга эътибор қаратишди. Маърузачилардан бири ҳатто уни «Дажжол» билан солиштирган.

Fox News телеканалининг собиқ бошловчиси Такер Карлсон ҳам Камала Харрис ҳақида фикр билдирди ва унинг этник келиб чиқишини таъкидлади. У киноя билан унинг учун уйдирма миллат яратиб, унинг ҳинд-ямайка меросига ҳазил билан ишора қилиб, уни президентликка номзод бўлган биринчи «ИҚ даражаси паст самоалик-малайзиялик»га айлантирганини айтди.

Бу баёнотларнинг барчаси жамоатчилик ва оммавий ахборот воситаларининг танқид тўлқинини келтириб чиқарди, улар Трамп ва унинг тарафдорларининг бундай митинглардаги риторикаси кўпинча сиёсий танқиддан ташқарига чиқиши ва ижтимоий ва этник бўлинишни рағбатлантириши мумкинлигини таъкидлади.

Миннесота губернатори ва вице-президентликка номзод Тим Уолз комедиячи Тони Хинчклиффнинг изоҳларидан норозилик билдирди. “Бу аҳмоқ ким? Бу йигит ким?, - деб сўради Уолс эфирда Ҳинчcлиффенинг жуда кўп шов-шувга сабаб бўлган ҳазиллари лавҳаси намойиш этилгандан кейин.

Баъзи республикачилар, шунингдек, комедиячи Тони Хинчклиффнинг сўзларини қоралаб, унинг шарҳлари улардан жирканишини ва Республикачилар партиясининг қадриятларини акс эттирмаслигини айтди.

Трампнинг ўзи митингда Камала Харрис ҳақида гапириб, унинг шахс сифатида ҳеч қандай аҳамияти йўқлигини, фақат чап қанот кучлар ишлатадиган «идиш»ни ифодалашини таъкидлади. «Биз Жо ёки Камаладан каттароқ ва улардан анча кучлироқ нарсага, яъни бугунги Демократик партияни бошқарадиган улкан, ёвуз радикал сўл машинага қаршимиз. Улар шунчаки кемалар», деди Трамп.

Унинг таъкидлашича, унинг кураши Байден ва Харрис каби аниқ шахслар доирасидан ошиб кетади ва радикал ўзгаришларга интилаётган Демократик партия ичидаги кучлироқ кучларга қарши қаратилган. Риторика демократлар яширин кучлар томонидан бошқарилади деган фитнавий ғояга асосланган унинг рақибларини одатдаги танқидини давом эттиради.