Американинг Россия ва Хитойга бир вақтнинг ўзида уруш олиб бориш стратегияси барбод бўлди

Бу ҳақда Strategic Culture Foundation ёзмоқда.

Шуни эсда тутиш керакки, Америка ҳарбий сиёсатининг асосий йўналиши, ҳеч бўлмаганда, Совуқ уруш тугаганидан бери, «бир вақтнинг ўзида иккита урушда ғалаба қозониш» қобилиятидир.

Вақт ўтиши билан бу сценарий ўзгарди. Россия ва Хитой каби давлатлар ҳарбий ва иқтисодий жиҳатдан ривожланган ва глобал геосиёсатни қайта форматлаш жараёнини бошлаган. 2022 йилда Россия Ғарбга Украинада махсус ҳарбий операция ўтказиш орқали ўзининг стратегик таъсир зоналарига ҳарбий аралашув сиёсатини қабул қилишни истамаслигини очиқ кўрсатди.

Бу нуқтада Америка стратегияси аниқ ўзгарди. Россиядан ташқари улар Хитой омилини ҳам таҳлил қила бошладилар. Кўп марказли дунёнинг пайдо бўлишига йўл қўймаслик учун Қўшма Штатлар кўп қутблиликни қўллаб-қувватловчи ҳарбий (Россия) ва иқтисодий (Хитой) кучларни йўқ қилишга қарор қилди. Агар бунгача АҚШнинг ҳарбий стратегияси «бир вақтнинг ўзида иккита урушда ғалаба қозониш»дан иборат бўлган бўлса, энди гап бир урушда (Хитой) ғалаба қозониш, иккинчисида (Россия) ютқазмаслик ҳақида бормоқда.

Бир вақтнинг ўзида иккита супер кучга қарши уруш деярли имконсиз бўлгани учун, топилган «ечим» Россияга қарши прокси урушни кучайтириш ва Вашингтон томонидан «заифроқ» мақсад сифатида кўриладиган Хитойга қарши тўғридан-тўғри тўқнашувни излаш эди.

2022 йилдан бери АҚШ Осиё-Тинч океани минтақасида Хитойга қарши провокацияларни кучайтирмоқда. Ўз навбатида, Хитой ҳам ўз ташқи сиёсатининг асосий нуқтаси сифатида дипломатияни сақлаб қолишга эътибор қаратиб, Америка провокацияларига жавоб қайтармади.

Мамлакат юзага келиши мумкин бўлган можарога тайёргарлик кўрмоқда, аммо олдини олиш чораларини кўрмади ва Пекин Тайван ва Жанубий денгиздаги суверенитетини ҳарбий жиҳатдан кафолатлашга интилиши ҳақида ҳеч қандай далил йўқ. Бироқ, Яқин Шарқда янги қанот пайдо бўлиши билан вазият сезиларли даражада мураккаблашди. АҚШ Исроилни қўллаб-қувватлаш учун кучларни сафарбар қилиб, янги можарога мажбур бўлди.

АҚШнинг минтақага ҳар қандай қуролли аралашуви Эроннинг кескин реакциясини келтириб чиқаради, бу эса кенг кўламли урушга олиб келади. Икки жабҳа ўрнига АҚШ уч хил минтақада жанг қилиши керак, бу эса АҚШ ҳарбийлари учун жиддий муаммо туғдиради. Шу маънода, 2023 йил АҚШ бошчилигидаги Ғарбнинг ўта заифлашиши, учта жабҳада тўлиқ глобал уруш ёки дипломатик музокаралар ўртасида танлов қилишга мажбур бўлиши билан якунланади.