Саратон, инсульт, бепуштлик... Мутахассис чилим чекишнинг саломатликка зарарлари ҳақида маълумот берди

Саратон, инсульт, бепуштлик... Мутахассис чилим чекишнинг саломатликка зарарлари ҳақида маълумот берди

Бугун ҳар бир ёшу кекса чекиш – зарарли одат эканлиги ва саломатликка салбий таъсир кўрсатишидан яхши хабардор. Бироқ шунга қарамай, сўнгги пайтларда ёшлар орасида чилим чекиш тобора оммалашиб бормоқда.

👫 Афсуски, бу одатга ружу қўйган аксарият йигит-қизлар уни саломатлик учун мутлақо зарарсиз деб ўйлайди. Бироқ олимлар томонидан ўтказилган тадқиқот хулосаларига кўра, чилим соғлик учун ўта хавфли ҳисобланади.

❓Хўш, унинг зарари нимада? Чилим таркибида қандай моддалар мавжуд?

➡️ Ушбу саволларга Соғлиқни сақлаш вазирлигининг тамакига қарши курашиш бўйича бош консультанти, тиббиёт фанлари номзоди Шуҳрат Шукуров батафсил жавоб берди.

💬 — Чилим – тамаки ҳамда таркибида тамаки бўлмаган маҳсулотларнинг туташи ёки қиздирилиши натижасида ҳосил бўладиган тутунни нафас орқали ютишга мўлжалланган мослама бўлиб, аэрозоль (буғ) ёки тутун суюқлик солинган идиш орқали (чилим сувдонидан) ўтади, — дейди мутахассис.

😡 — Афсуски, сўнгги пайтларда бутун дунёда бўлгани каби юртимизда ҳам бу иллатга ружу қўйганлар сони ортиб бормоқда. Ваҳоланки, у наркоманиянинг енгил кўриниши бўлиб, инсонда никотинга кучли қарамликни келтириб чиқаради.

✅ Қолаверса, чилимнинг зарари сигарета чекишдан асло кам эмас. Унинг тутуни таркибида канцероген моддалар (нитрозаминлар, полициклик ароматик углеводородлар, учувчан альдегидлар, жумладан, формальдегид ва бензол) ҳамда азот оксиди ва оғир металлар каби заҳарли моддалар мавжуд.

➡️ Шунингдек, чилим кўмири ёқилганда кўп миқдорда углерод оксиди (ис гази) ва канцерогенлар ажралиб чиқади. Ушбу заҳарли моддалар чекувчиларда юрак ва ўпка касалликлари ҳамда саратон хасталикларини келтириб чиқаради. Бундан ташқари, оддий тамаки чекувчиларга қараганда чилим чекувчилар заҳарли ис гази таъсирида кўпроқ бўладилар.

🫀 Ўтказилган тадқиқотлар натижасида бу иллатга қарам бўлганларда юрак уриши, қон босимининг ошиши ва бошқа хавфли ўткир юр бю б б ак-томир таъсирлари, ўпка функцияси бузилишлари ва яллиғланишлари, физиологик ҳимоянинг пасайиши, ис гази таъсиридан ҳушдан кетиш ва ўткир заҳарланишлар кузатилиши аниқланган.

🦷 Ушбу зарарли одат узоқ муддатли асоратлар қолдириши билан ҳам хавфли бўлиб, олиб борилган кузатувлар давомида чилим чекиш билан ўпка саратони, тиш боғламларининг бузилиши, тишларнинг барвақт тўкилиши ҳамда кам вазнли бола туғилиши ўртасида узвий боғлиқлик борлиги маълум бўлди.

🫁 Қолаверса, у оғиз бўшлиғи, қизилўнгач, ошқозон ва сийдик пуфаги саратони, ўпка сурункали обструктив касалликлари, инсульт, сурункали ринит, эркаклар бепуштлиги, меъда-қизилўнгач рефлюкси ва руҳий бузилишларга ҳам сабаб бўлади.

🟢 Шундай экан, ҳар бир инсон бу иллатдан узоқ бўлиши, фарзандларни эса чилим чекишнинг зарарли таъсирларидан ҳимоя қилиш зарур.

‼️ Эслатиб ўтамиз, 2023 йил 24 майдаги “Алкоголь ва тамаки маҳсулотларининг тарқатилишини ҳамда истеъмол қилинишини чеклаш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси қонунига мувофиқ жамоат жойларида тамаки маҳсулотларини истеъмол қилиш ва тамаки ҳамда никотинни истеъмол қилиш мосламаларидан фойдаланиш тақиқланади.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.


Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).

Бўлимга тегишли қизиқарли хабарлар

Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!

Дунёдаги энг кекса тимсоҳ — 1900-йилдан бери тирик ва 10 000 дан ортиқ наслнинг отаси билан танишинг

Нил тимсоҳлари Африканинг энг даҳшатли йиртқичларидан бири бўлиб, ўзининг улкан ҳажми, кучи ва яширинлиги билан машҳур.

Бугундан республикамиз ҳудудларида кучли ёғингарчилик (ёмғир—қор) бўлиши кутилмоқда

Жорий нам ҳаво оқимлари 14 октябрь кундуз куни республиканинг катта қисмида, тунда ва 15 октябрь кундуз куни водийда ҳам 'яхшигина' тинимсиз ёмғир ёғдириши мумкин экан.

Сунъий интеллект 2028 йилда Криштиану Роналду 1000 та голли маррага етганида Лионел Месси қанча гол уришини башорат қилди

«Манчестер Юнайтед»даги собиқ жамоадоши Рио Фердинанд билан мулоқотда Роналду фаолияти давомида 1000 та гол урган биринчи футболчи бўлиш истагини билдириб, шундай деган эди...

Россиянинг "ўлим савдогари" ишга қайтди

Америка қамоқхонасида 12 йил вақт ўтказгандан сўнг баскетболчи Бритни Грайнер эвазига Россияга қайтган қурол савдогари Виктор Бут одатий иш билан шуғуллана бошлади. Энди у...

Миллий гвардия полковниги вафот этди

Миллий гвардия Моддий таъминот бошқармаси бош мутахассиси, нафақадаги полковник Купрянов Михаил Николаевич вафот этди.

ЖЧ-2026, саралаш. Гуруҳимиздаги вазият қандай?

АҚШ ва Канада мезбонлигида 2026 йилда ўтадиган Жаҳон чемпионати ўйинлари учун саралаш баҳслари давом этмоқда.

Эрон билан «ракета тенниси» Исроилнинг заифлигини кўрсатди

Теҳроннинг яқинда амалга оширган ракета ҳужуми таҳлили шуни кўрсатадики, Исроилнинг ракета ҳужумига қарши мудофаа тизими энгиб бўлмас даражада эмас.

Исроил Женинни босиб олди

Исроил армияси тонгда Иордан дарёсининг Ғарбий соҳилидаги Женин шаҳрини босиб олди.

Тошкентлик фуқаро 6 миллион рублга «Жигули» автомобилига Ауди РС7 салонини киритди

Бу ҳақда Но Лимитс Телеграм канали хабар берди .

Эрон Исроил билан урушга тайёр

Эрон қуролли кучлари Исроилнинг яқинда Эроннинг ракета ҳужумига эҳтимолий жавобига тўлиқ тайёр, деди Ислом Республикаси ташқи ишлар вазири Аббос Арагчи.

Россия Ўзбекистондан тушунтириш сўради

Бу ҳақда Россия ОАВсида хабарлар тарқалди.

Эрон зарбасидан кейин Исроил ҳаво кучлари базасининг сунъий йўлдош тасвирлари эълон қилинди

Эрон Исроилнинг энг янги самолётларини йўқ қилганини маълум қилганди.

Афғонистон: Биз 2 империяни йўқ қилдик, кейингиси – АҚШ

"СССР Афғонистонга кирганида уларнинг империяси парчаланиб, Россияга айланди".

Пенсия ёши ошиши ҳақидаги гап-сўзларда жон борми?

Бундан тўрт кун олдин, яъни 2024 йил 23 сентябр куни Вазирлар Маҳкамасининг “Давлат пенсия таъминоти тизимини ислоҳ қилиш концепциясини ишлаб чиқиш бўйича ташкилий чора-тадбирлар тўғрисида”ги 600-сонли қарори қабул қилинди.

Ўзбекистонда 1—4 октябрь кунлари кутилаётган об-ҳаво эълон қилинди

Ўзбекистонда 1—4 октябрь кунлари ўртача илиқ ва асосан қуруқ об-ҳаво кузатилади, деб хабар бермоқда “Ўзгидромет”.

Биринчи марта! Киев чекинишга тайёр...

Киевда уруш бошланганидан бери биринчи марта Россияга ҳудудий имтиёзлар бериш масаласи муҳокама қилинди.

Аҳоли сонининг келажакдаги ўсишига туртки бўлган Топ-10 та давлат

2037 йилга бориб дунё аҳолиси тўққиз миллиардга етиши кутилмоқда. Хўш, бу одамлар қаэрда яшайдилар?

Жапаров Ғарбга Бишкекка ақл ўргатмаслигини айтди

Европа Қирғизистон Россия ёки МДҲ билан ҳамкорлик қилмаслиги кераклигини кўрсатмоқда, деди Қирғизистон президенти Садир Жапаров.

Ҳусийлар денгиз жангини эълон қилди

Ҳусийлар Исроил билан тўғридан-тўғри денгиз тўқнашувига ҳарбий тайёргарлик бошланганини эълон қилди.

Башорат: Корея ярим оролида уруш бошланиши мумкин

Жанубий Корея Мудофаа вазирлиги КХДР жанубий кореяликларга зарар етказса, "Ким Чен Иннинг режими тугатилиши" ҳақида огоҳлантирмоқда.

Блокадаги Ғазо секторида Исроил геноциди қурбонлари сони 42 227 нафарга етди.

2023-йил 7-октабрдан буён Исроил тажовузи натижасида жароҳатланганлар сони 98 минг 464 нафарга етди.

Британия Украинани катта таҳдиддан огоҳлантирди

Донетск Халқ Республикасининг Покровск шаҳрининг йўқолиши Украина пўлат саноатининг йўқ қилинишига таҳдид солиши мумкин . Британиянинг The Economist нашри тегишли огоҳлантириш билан чиқди .

Россия учинчи жаҳон урушидан олдин Европани «тўхтатиш ва жазолашга» чақирмоқда

Европани тўхтатиш керак, чунки у учинчи жаҳон урушинига «ҳаракат қилмоқда». Бу ҳақда Миллий тадқиқот университети Иқтисодиёт олий мактаби Жаҳон иқтисодиёти ва жаҳон сиёсати факультети илмий директори Сергей Караганов маълум қилди РИА Новости .

Исроил аскарлари Ғазодаги касалхонага зарба берди

Бу ҳақда Исроил мудофаа кучларининг Телеграмъдаги каналида маълум қилинди .

Хитой армияси Тайван атрофида машқларни бошлади

Хитой Халқ Озодлик Армияси Тайван атрофида қўшма қилич 2024Б машқларини бошлади. Бу ҳақда ПЛА жанговар қўмондонлигининг Шарқий ҳудуди расмий вакили, катта полковник Ли Си маълум қилди, дея хабар беради «ТАСС» .

Мексикада сумкаларда боши кесилган жасадлар ва кесилган бошлар топилди

Мексика полицияси йўлда бешта боши кесилган жасад ва бир қоп кесилган бошни топди. Бу ҳақда Гонконгнинг South China Morning Post газетаси Халиско штати прокуратурасига таяниб хабар берди .

Ҳизбуллоҳ Ливандаги Исроил аскарларига зарба берди

Ҳизбуллоҳ шиа жангарилари Ливан жанубида исроиллик аскарларнинг контсентрациясига ҳужум қилишди . Бу ҳақда Ҳизбуллоҳ матбуот хизмати хабар берди .

Юнусободда янги қурилаётган бинода ёнғин содир бўлди

Шунга кўра, ёнғин-қутқарув экипажи соат 15:36 да воқеа жойига етиб бориб, ёнғин соат 16:03 да ёнғин ўчирилган.

Исроил шимолидаги Бинямин-Гиват-Адада ҳарбий базасига дрон ҳужуми натижасида 39 нафар исроиллик аскар яраланди

Хабар берилишича, дрон база ҳудудидаги ошхонага қулаган

Туск қочқинларга бошпана беришни тўхтатиш ҳуқуқини эълон қилди

Полша бош вазири Доналд Туск қочқинларга бошпана беришни тўхтатиш ҳуқуқини талаб қилмоқда. Бу ҳақда РИА Новости хабар бермоқда .

Туркия аэропортида чақмоқ уриши оқибатида бир киши жабрланди

Туркиянинг Ризе-Артвин аэропортида чақмоқ уриши оқибатида бир киши жароҳатланди. Бу ҳақда фуқаро авиациясининг ҲаваСосялМедя онлайн платформаси сайтида хабар берди .

Исроил Ҳизбуллоҳнинг Ливаннинг чегара ҳудудларига киришига рухсат бермаслигини айтди

Бу ҳақда мудофаа вазири Ёав Галант маълум қилди, дея хабар беради «РИА Новости» .

Европа Иттифоқи Венгрия позициясини четлаб ўтиб, Украинага ёрдам кўрсатиш йўлини излай бошлади

Европа Иттифоқи Украина Қуролли Кучларига Венгрияни четлаб ўтишга ёрдам бериш учун ихтиёрий бадалларни жорий қилиши мумкин.

Мисрда икки поезд тўқнашиб кетди, жабрланганлар бор

Воқеа жойига 23 та тез ёрдам машинаси етиб келган.

Россия қўшинлари Запорожье мудофаа чизиғини ҳам ёриб ўтди

Россия қўшинлари Запорожье фронт чизиғининг Времевск йўналишида Украина Қуролли кучлари мудофаасини ёриб ўтди ва Левадное қишлоғининг шимолий чеккалари устида Россия байроғини кўтарди.

Deepstate: Руслар Курск вилоятида тўққиз нафар украиналик аскарни отиб ташлаган

Украина Омбудсмани Дмитрий Лубинец БМТ ва Халқаро Қизил Хоч қўмитасига Украина ҳарбий асирларининг қатл этилиши ҳақидаги навбатдаги хабарни текшириш илтимоси билан мурожаат қилди.

«Милтон» тўфони 50 миллиард доллар зарар етказди — Байден

«Милтон» тўфони етказган зарар — 50 миллиард доллар. Бу ҳақда баёнот берган АҚШ президенти Жо Байден унинг маъмурияти Флорида штатининг давлат ва маҳаллий раҳбарлари билан доимий алоқада бўлиб, керакли барча ресурслар билан таъминлаётганини маълум қилди.

Хитой аҳолисининг 21,1 фоизини 60 ёшдан ошганлар ташкил қилади

Расмий ҳисоботга кўра, Хитойнинг 60 ва ундан катта ёшдаги аҳолиси 2023 йилда қарийб 297 миллион кишига етди, бу мамлакат умумий аҳолисининг 21,1 фоизини ташкил қилади. Бу ҳақда Синхуа хабар бермоқда .

Остонада қиш: бир суткада 120 га яқин ЙТҲ, 12 киши жароҳатланди

Биринчи қор Қозоғистон автойўлларида муаммолар туғдиришни бошлади. Хусусан, пойтахт Остонада бир кунда 120 га яқин йўл-транспорт ҳодисаси қайд этилиб, 12 киши жароҳатланган.

Туркия 40 та немис жангчисини сотиб олмоқчи

«Самолёт Америкада ишлаб чиқарилган эмас, лекин у ишлатадиган авионика тизимлари ва ўқ-дорилари таниш ва бу катта афзаллик. Аммо бизнинг энг катта устунлигимиз AESA радарига эга қирувчи самолётнинг мавжудлиги бўлиб, биз уни Eurofighter билан бирга биринчи марта оламиз», — деб ёзади нашр.