Колбаса, сосиска каби қайта ишлаб тайёрланадиган гўшт маҳсулотларининг ҳукми уларнинг аслининг ҳукми каби бўлади. Агар гўшти ҳаром ҳайвондан тайёрланган бўлса ёхуд асли ҳалол ҳайвон бўлса ҳам шаръий сўйилмаган бўлса ё бўлмаса, таркибида истеъмол қилиш шаръан ҳаром ҳисобланган моддалар топилса, уларни истеъмол қилиш шаръан ҳаром бўлади. Иллоки, очлик зарурати туфайли ўлим хавфи пайдо бўлсагина, мазкур хавф бартараф бўлгунча ейиш жоиз.
Агар мазкур маҳсулотлар юқоридаги каби маҳзуротлардан холи бўлиш билан бирга инсон соғлиғига кескин зарарли бўлган моддалар қўшилмаган бўлса, яроқлилик муддати чиқиб кетиб, еган одам заҳарланадиган даражага келиб қолмаган бўлса, уларни истеъмол қилишда бирон-бир шаръий маҳзурлик ва зарар йўқ.
Ҳолат юқоридагидек экан ортиқ, уларнинг келиб чиқиши ғарб ва номусулмонлар ўлкаларидан эканлиги ёхуд номининг ғалатилиги уларни ҳаром ёки макруҳ дейишга шунингдек, мазкур нарсаларни истеъмол қилувчиларни маломат қилишга шаръий асос бўлолмайди. Балки, бу қайсидир маънода чуқур кетиш ва ифрот ҳисобланади.
Инсон ҳаммани бир қолипга тиқолмайди. Барчани ўзи каби фикрлашга, нарсаларга ўзининг призмаси орқали назар солишга мажбур қила олмайди. Зеро, бизда ҳалол ва ҳаром масаласида аниқ-тиниқ шаръий мезонлар бор. Уларга тушганни ҳаром деймиз. Тушмаганни тақво юзасидан ҳар қанча ўзимиз сақлансакда аммо, ҳаром деб, ўзгаларни қайтаришга ҳаққимиз йўқ.
Чунки, бу иш олийжаноб, осон ва енгил бўлган, ҳараж ва машаққат кўтарилган динимизни одамларга қийинлаштириш бўлади.
Ўтган улуғларимиз ҳар қанча қўшимча ибодат, тақво ва вара билан ўзларига юклансаларда ўзгаларга бу нарсаларни юкламаганлар. Айлантириб келса, афзал ва мустаҳаб бўлиши мумкин бўлган мулоҳазаларни деб, мубоҳ ишни қилаётган инсонларга маломат тошларини ёғдирмаганлар.
Ёшлик вақтимда БАА да умримнинг бир қисмини ўтказганман. Ўшанда қўшниларим бошқа давлатдан бўлган айрим инсонлар эди. Улар намоз ўқишмас, ароқ ичишар ҳатто, қизлар билан роса таралла-бедод юришарди. Аммо, бир куни улар билан бирга яшайдиган Ўзбекистоннинг қайсидир вилоятидан бўлган бир инсон супермаркетдан ҳалол колбаса келтириб, уларнинг товаларида пишириб еганда уни ўлдириб қўяй дейишганди.
Ўша киши ошхонада мазкур нарсани қовураётганда тепасига келиб қолиб, ҳамма нарсани ҳаром қилдинг деб, бақир-чақир қилиб, товани ичидаги овқат-повқати билан ахлатга ташлаб, пичоқни ҳам ташлаб, кейин уларнинг бадалини тўлатишган эди унга.
Бундай сохта тақво, нотўғри, бузуқ мезон дин эмас ва бўлолмайди ҳам. Бу шунчаки, бир вақтлар колбасаларга чўчқа гўшти қўшиб тайёрланган даврлардаги ота-боболаримизнинг радди феълидан онгимизга сингиб қолган нарсалар, холос.
Кейин, номлар ҳақида. Бир постда хот-дог сўзининг маъносига урғу берилибди. Мазкур таомнинг келиб-чиқиши айнан ит гўштига бориб тақалган ҳам дейлик. Аслида, бу аниқ эмас. Аммо, ҳозирда ўша таом учун ишлатиладиган сосискалар ҳаром маҳсулотлардан холи бўлса, шунчаки, номдаги «ит» сўзи учун уларни дискредитация қилиш тўғри эмас.
Шакл эмас, мазмун муҳим дейдилар. Биз ҳам айтамиз, ном эмас моҳият муҳим деб. Асъҳоби киромнинг (саҳобаларнинг) қанчаларининг номи ғалати ҳайвонларнинг номи билан бир хил бўлган. Уларнинг ҳаммаси ҳам номини ўзгартирмаган.
Агар ҳар бир номга эътибор бериб, чуқур кетсак, эҳ-ҳе нималар ғалати туюлмайди.
Фаст-фуд маҳсулотларини уй шароитида узоқ вақт пишириладиган таом бўлмаганлиги учун парҳез юзасидан ва соғлом овқатланиш мақсадида емаслик бошқа нарса. Фаст-фуд ўз номи билан ҳам тез тайёрланадиган таом бўлганлиги туфайли инсон организмига маълум муддат давомида қовуриб, қайнатиб пишириладиган таомлар каби фойдали бўла олмайди. Доимий равишда истеъмол қилиш ортиқча вазн тўпланишига сабаб бўлиши ҳам мумкин.
Лекин, бу ҳам мазкур таомларда ҳаром модда мавжудлиги аниқ бўлмагунча, ҳаром деб ҳукм қилишга сабаб бўла олмайди. Уйда тайёрланадиган ёғли овқатларни ҳам кўп истеъмол қилиш семиришга олиб келади, зотан.
Эслатма: Муаллиф фикри таҳририят нуқтаи назарини ифодаламаслиги мумкин.
Унга нисбатан Жиноят Кодексининг 168-моддаси 2-қисми “а” банди ва 28,211-моддаси 1-қисми билан жиноят иши қўзғатилиб, тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.
Блоггер 30 апрель куни АҚШга кирган ва унинг визаси муддатидан ошиб кетган. 25 ёшли Италия фуқароси 6 июнь куни қўлга олинган, бироқ ўша куниёқ қўйиб юборилган: у ўз ихтиёри билан мамлакатни тарк этишга рухсат олган. Лейм ижтимоий тармоқларда воқеага изоҳ бермади.
Ғазонинг Tal ал-Султон ҳудудида гуманитар ёрдамга келган фаластинликларга қарата ўқ узилди. Бу сафар Исроил ҳарбийлари эмас, балки номаълум қуролланган маҳаллий шахслар ҳам отишмада қатнашгани гувоҳлар томонидан тасдиқланди.
Украинада катта газ захиралари борлиги анча вақтдан бери маълум. Британиянинг The Telegraph нашри мамлакатнинг сланец гази ишлаб чиқариш орқали Европа бозорида янги инқилобга олиб келиши мумкинлигини таъкидлади. Бироқ бу режалар амалда фақат уруш тугагандан кейингина амалга ошиши мумкин.
БМТнинг янги ҳисоботига кўра, глобал миқёсда туғилиш даражалари кескин пасаймоқда. Бунга асосий сабаблар сифатида ота-она бўлиш харажатларининг ортиши ва муносиб турмуш ўртоқ топишдаги муаммолар кўрсатилмоқда.
АҚШ президенти Доналд Трамп буйруғига биноан, Калифорниядаги ҳарбий базага қарашли 700 нафар денгиз пиёда аскарлари Лос Анжелесдаги намойишларга қарши ҳаракатларда миллий гвардия сафига қўшилди. Бу қарор губернатор ва шаҳар ҳокимияти розилигисиз қабул қилинди.
Аввалроқ Туркия ҳудудида ноқонуний фаолият юритаётган яширин диний таълим муассасаларида вояга етмаган Ўзбекистон фуқароларига нисбатан жинсий зўравонлик ҳолатлари аниқланган ва бир қатор шахслар жавобгарликка тортилган.
Теҳрон Вашингтоннинг мавжуд таклифини қабул қилмаслигини маълум қилиб, Уммон орқали ўзининг «оғир ва мувозанатли» муқобил таклифини тақдим этмоқчи. Эрон, шунингдек, халқаро ҳамжамиятни Исроилни ядровий қуролсизлантиришга чақирди.
Исроил ҳарбийлари ҲАМАС қўмондони Муҳаммад Синварнинг жасади Ғазодаги Европа касалхонаси остидаги туннелдан топилганини маълум қилди. Бу ҳолат Ғазо урушида янги босқич бошланганини англатиши мумкин.
Ўзбекистондаги цемент бозорида хитой компанияларининг устунлиги кучаймоқда. Нарҳлар пасайган бўлса-да, бу маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни қисман таназзулга учратмоқда. Айрим корхоналар фаолиятини тўхтатган ёки катта зарар билан ишламоқда.
Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги Лос-Анжелесда уч кундан бери давом этаётган намойишлар юзасидан Ўзбекистон фуқароларини огоҳликка чақирди.
1990-йилларнинг ўрталарида Корея Республикаси жадал иқтисодий ўсиш босқичида катта муаммо билан юзма-юз келди: бу — ифлосланиш эди. Шаҳарларда димиқтирувчи тутун пайдо бўлди, қишлоқ хўжалиги чиқиндилари дарёларга оқиб тушди, шаҳар ҳокимликлари эса ортиб бораётган чиқиндилар тўлқинига дуч келди.
Иккинчи жаҳон урушида Озарбайжоннинг роли жуда муҳим ва аҳамиятли эди. Озарбайжон урушнинг ҳам ҳарбий операцияларига, ҳам иқтисодий ва стратегик соҳаларига катта ҳисса қўшди. Озарбайжон халқи фронтда ҳам, орқада ҳам катта мардонавор туриб, армияга зарур ёрдам кўрсатди. Уруш бошланганда Озарбайжон аҳолиси фронтга кетишга тайёр эди.
Манбаларга кўра, воқеа 7 июнь куни диндорлар шом намозига тўпланган Карн ал-Асад қишлоғида содир бўлган. Агентлик тахминига кўра, ҳужумчи руҳий касалликдан азият чеккан бўлиши мумкин.
АҚШ президенти Доналд Трамп маъмурияти Лос Анжелес шаҳрига 2000 нафар Миллий гвардия аскарларини юборишга қарор қилди. Намойишлар янада шиддатли тус олмоқда.
Хитойда HKU5-CoV-2 деб номланган янги вирус қайд этилди. Ҳозирча у фақат кўршапалаклар орасида тарқалмоқда, бироқ штаммлардан бири инсонларга юқиши мумкинлиги аниқланган.
Германия канцлери Фридрих Мерц АҚШ Конгрессидаги айрим сенаторларни Россиянинг қайта ҳарбий қуролланиш ҳаракатларини тушунмасликда айблади. Унинг фикрича, улар Москва томонидан олиб борилаётган тайёргарлик кўламини ҳақиқий таҳдид сифатида қабул қилмаяпти.
Янги қонунга кўра, бундай ҳуқуқбузарлик учун:
▪️жисмоний шахсларга — 50 минг рублгача (8,1 млн сўм),
▪️мансабдорларга — 200 минг рублгача (32 млн сўм),
▪️компанияларга — 500 минг рублгача (81 млн сўм) жарима солинади.
Бу ҳақда “Туркменгаз” давлат концернига қарашли Табиий газ илмий-тадқиқот институти лабораторияси мудири Ирина Лурьева TESC 2025 халқаро конференциясида маълум қилди, деб хабар беради РИА Новости.
Қўшма Штатлар Киевга ҳарбий ёрдамни тўхтатишга қарор қилган тақдирда ҳам Европа Украина қаршилигини қўллаб-қувватлашга қодир, деди Германиядан қурол-яроғ етказиб беришни мувофиқлаштириш учун масъул немис генерали Кристиан Фрейдинг Реутерс агентлигига.
АҚШ олимлари янги коронавирус ҲКУ5-CОВ-2 ни топдилар, у одамларни юқтиришдан атиги битта мутатсион бўлиши мумкин. У Хитойда кўршапалак намуналаридан ажратилган ва тадқиқотга кўра, маълум ўзгаришлар билан инсон ҳужайраларига кириб боришга қодир. Натижалар Натуре Cоммуниcатионс журналида чоп этилган .
“Репорт” Euronews телеканалига таяниб хабар беришича , ҳибсга олинганлар орасида Европа, АҚШ ва Лотин Америкасидан келган тиббиёт ходими ва икки нафар ўқитувчи бор.
6 июн тонгида Россия томонидан Украина пойтахти Киевга ракеталар ва дронлар ёрдамида кучли ҳужум уюштирилди. Ҳужум оқибатида камида тўрт киши ҳалок бўлди, яна 20 нафар одам турли тан жароҳатлари билан жабрланди.
АҚШ президенти Доналд Трамп ва Tesla ҳамда SpaceX хўжайини, Ҳукумат самарадорлиги департаменти (DOGE)нинг собиқ раҳбари Илон Маск 5 июнь куни ижтимоий тармоқларда кескин можарога киришди. Трамп, хусусан, Маскнинг компанияларини субсидиялардан маҳрум қилиш билан таҳдид қилган ва Маск SpaceX Dragon космик кемаси фаолиятини зудлик билан тўхтатаётганини айтиб, жавоб қайтарган.
Исроил ва АҚШ томонидан қўллаб-қувватланадиган GHF ташкилоти Ғазодаги ёрдам тарқатиш нуқталарини иккинчи кун ҳам очмаслигини эълон қилди. Бу қарор фожеали ҳужумлардан сўнг қабул қилинди.
Ушбу қонун лойиҳаси федерал харажатларни ва АҚШ давлат қарзини янада оширишни назарда тутади. Маск эса бошидан харажатларини 2 баравар камайтириш тарафдори эди.
АҚШ президенти Доналд Трамп собиқ президент Жо Байденнинг руҳий саломатлиги яширилгани ва автокалам орқали қарорлар имзолангани ҳақида тергов ўтказишни буюрди. Байден эса бу айбловларни рад этиб, барча сиёсий қарорлар шахсан ўзи томонидан қабул қилинганини билдирди.
Ғазодаги урушга халқаро танқидлар кучайиб бораётган бир пайтда, Исроил 2024 йилда тарихдаги энг йирик мудофаа шартномаларини — қарийб 15 млрд долларлик келишувларни имзолади. Келишувларнинг ярмидан кўп қисмини Европа давлатлари ташкил этди.
АҚШ ва Хитой савдо бўйича келишувига эришолмаслиги мумкин. Доналд Трамп Си Жинпингни «жуда қаттиқ» ва келишувга бориши қийин етакчи деб атади. Бу айниқса камёб металллар экспортидаги баҳслар фонида содир бўлмоқда.
НАТО Европа мамлакатларини Россия хавфига жавобан қитъадаги ҳаво мудофааси имкониятларини беш баробар оширишга чақирди. Бу ҳақда Bloomberg агентлиги хабар берди.
Ўша пайтда у уч ёшда эди. Ҳодиса содир бўлган кечаси унинг ота-онаси дўстлари билан кечки овқатда бўлишган, қизалоқ эса меҳмонхона хоналарида уйқуда бўлган. Айни пайтда номаълум шахс уни олиб кетган.