Далварзинтепа – археологик туризм масканига айланмоқда

Далварзинтепа – археологик туризм масканига айланмоқда

Ўшанда таниқли археолог олим Баҳодир Турғунов қазиш ишларини олиб бораётганида 115 хил тилла буюм жойланган сопол кўзага дуч келган. Гардиш буюмлар, қуйма ёмбилар, эркак ва аёлларнинг турли тақинчоқларидан иборат жавоҳиротда феруза кўзли, зарҳал иплардан ишланган нафис маржонлар ҳам жой олган. Бу зебу-зийнатлар антик дунё заргарлик санъатининг ноёб намунаси сифатида ҳозир ҳам ўз қадр-қимматини йўқотмаган.

 

Шўрчи туманидаги қадимий тепалик Кушонлар даври маданияти сақланиб қолган ноёб ёдгорлик сифатида жаҳонга танилган. Далварзинтепани дунёга танитишда япониялик таниқли қадимшунос олим Кюдзо Катонинг ҳам алоҳида хизмати бор. Кўп йиллар бу ерда археологик тадқиқот ишларини олиб борган ҳассос археолог Кушон подшолиги даврига оид кўплаб асори-атиқаларни топиб, уларни илмий жиҳатдан ўрганди. Буюк ўтмишимизнинг нафис қирраларини, жаҳонга кенг тараннум этиш ва авлодларга етказишга муносиб ҳисса қўшди.

 

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 27 майдаги «Сурхондарё вилоятининг туризм салоҳиятидан самарали фойдаланиш ва уни ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарори тарихи узоқ-узоқ ўтмишга бориб тақаладиган Далварзинтепани сайёҳлик маконига айлантиришнинг янги йўналишларини белгилаб берди.

 

photo_2020-07-02_17-46-12.jpg

 

– Бу вазифаларни амалга ошириш Далварзинтепа ўз бағрига чорлаётган сайёҳлар учун қулай шароитлар яратиши билан ҳам аҳамиятли бўлди, – дейди Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси Сурхондарё вилояти ҳудудий бошқармаси бошлиғи ўринбосари, ёш археолог З.Алимардонова. – Ҳудуд ободонлаштирилиб, инфратузилмаси янада яхшиланади. Кенг, равон йўллар барпо этилади. Кюдзо Като яшаб, фаолият олиб борган ҳовлига туташ хонадонларда меҳмон уйлари, чой тайёрлаш маросими хоналари, япон услубида тамаддихона ва савдо нуқталари ташкил этилади. Археологик ёдгорлик музейлаштирилади. Замонавий санитар-гигиеник шохобчалар, томоша майдонлари, сўқмоқлар ва тунги ёритгичли чироқлар ташкил этилади.

 

Кушон подшоҳлигининг илк пойтахти бўлган Далварзинтепа ёдгорлигида тадқиқот майдонларини кенгайтириш, Кюдзо Като уй музейини барпо этиш ҳам режалаштирилган. Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси Сурхондарё вилояти ҳудудий бошқармаси мутасаддилари ёдгорлик жойлашган ҳудудда бўлиб, мазкур ҳужжатнинг мазмун-моҳияти ва аҳамиятини аҳолига тушунтирди. Бу ерда олиб борилаётган ишлар билан танишди.

 

Ўтган йили маҳалладаги 43-умумтаълим мактабига япониялик ҳассос профессор Кюдзо Като номи берилиб, буюк қадимшуноснинг ноёб топилмалари ўрин олган музей ташкил этилди. Айни пайтда қадимшунос яшаган ҳовлини таъмирлаб, унинг ҳаётини акс эттирувчи уй музейига айлантириш бўйича лойиҳа ишлари олиб борилмоқда. Автотураргоҳ ва санитария-гигиена шохобчасини қуриш учун ер майдонлари ажратилди. 43-умумтаълим мактабини япон усулида мукаммал таъмирлаш юзасидан лойиҳа-смета ҳужжатлари тайёрланаётир. Ушбу таълим муассасаси негизида Кюдзо Като номидаги япон ва инглиз тилларини чуқур ўрганишга ихтисослаштирилган «Ёш археологлар» мактабининг низоми тайёрланиб, давлат рўйхатидан ўтказиш чоралари кўрилмоқда.

 

Маҳаллий ва хорижлик қадимшунослар Далварзинтепада қарийб олтмиш йилдан буён археологик тадқиқот олиб бориб, бу ерда қадимги шаҳар зодагонлари уйлари, ишлаб чиқариш иншоотлари, шу жумладан кулол усталар маҳалласи ва хумдонлар, диний иншоотлар, шаҳарнинг буддавийлик ибодатхоналари, мудофаа истеҳкомларини атрофлича ўрганган. Кўплаб археологик ашёвий манбалар жумладан, юксак дид билан яратилган бадиий санъат намуналари, бадиий металл буюмлар ва ҳунармандчилик намуналарини топишган. Будда ибодатхонасининг қолдиқлари, будданинг боши, қимматбаҳо фил суягидан тайёрланган шахмат доналари, гипсдан ишланган нафис ҳайкаллар, мис тангалар, мис кўзгулар, фил суягидан тайёрланган тақинчоқлар, шошқол ўйин доналари сингари топилмалар бу маконнинг қадимдан гўзал шаҳар ва қасрларга эга маданият, санъат, тижорат ривожланган ҳудуд бўлганини жонли ҳикоя қилади.

 

photo_2020-07-02_17-46-13.jpg

 

Мамлакатимизнинг бой ўтмишидан сўзловчи бу ёдгорликда жорий йилдан амалга оширилаётган кенг кўламли ишлар Далварзинтепани дунё аҳлини мафтун этадиган археологик туризм масканига айлантиришга хизмат қилиши билан аҳамиятли бўлмоқда.


Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).

Бўлимга тегишли қизиқарли хабарлар

Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!