Трамп маъмурияти Украина иқтисодиёти устидан назоратни талаб қилмоқда

АҚШ президенти Дональд Трамп маъмурияти Украина муҳим иқтисодий лойиҳалар устидан Вашингтон назоратини таъминлайдиган келишувни имзолашини таъкидламоқда.

Бу ҳақда Киевга юборилган ҳужжат лойиҳасига таяниб, The Wall Street Journal (WSJ)хабар берди.

Қўшма Штатлар, хусусан, Украинанинг инфратузилма лойиҳалари ва фойдали қазилмаларни қазиб олиш дастурларида, жумладан, ноёб тупроқ металлари ва порт қурилишида иштирок этишда биринчи ўринга эга бўлишга интилмоқда. Асосан Америка расмийлари томонидан бошқариладиган жамғарма ўз даромадларини Вашингтон Киевга берган ҳарбий ёрдамни тўлаш учун ишлатади.

Украина расмийлари, дея таъкидлайди нашр, келишув шартлари уларнинг бошқа инвесторларни жалб қилиш ва инфратузилмани тиклаш имкониятларини чеклашидан қўрқишади. Таҳлилчиларнинг фикрича, АҚШнинг янги талаблари, айниқса, Трамп ва Украина етакчиси Владимир Зеленский ўртасидаги сўнгги можародан кейин муносабатлардаги кескинликни кучайтириши мумкин.

Битим имзоланса, Украина 45 кун ичида фонд кўриб чиқиши учун лойиҳалар рўйхатини тақдим этиши керак бўлади.

Аввалроқ The Daily Telegraph хабарига кўра, келишувнинг сўнгги версияси АҚШга қўшма инвестиция фонди орқали Украинанинг нефть ва газ заҳираларининг ярмидан кўпроғи, металллари ҳамда инфратузилмасининг катта қисми, жумладан, темир йўллар, портлар, қувурлар ва нефтни қайта ишлаш заводлари назоратини беради. Фонд кузатув кенгашининг уч нафар аъзоси Вашингтон томонидан тайинланади. Бундан ташқари, АҚШ Украина уларга ҳарбий ёрдам учун камида 100 миллиард доллар товон пули тўламагунча, барча фойдани 4 фоизлик қўшимча тўлов билан олишни режалаштирмоқда. Киев фойданинг 50 фоизини қарз тўлангандан кейингина олишни бошлайди.

Нашрнинг қўшимча қилишича, янги фонд Делавер штатида рўйхатдан ўтади, бироқ Нью-Йорк юрисдикцияси остида ишлайди. Келишув шартларига кўра, АҚШ Украина ресурсларини учинчи давлатларга сотишга вето қўйиш ҳуқуқини ва Украинанинг исталган агентлиги ҳисобларини текшириш имкониятини олади.

Шу билан бирга, Зеленский бир кун аввал Киев Вашингтон томонидан кўрсатилган ҳарбий ёрдамни қарз сифатида қабул қилмаслигини таъкидлади.

Унинг сўзларига кўра, Украина АҚШдан муҳим фойдали қазилмалар бўйича янги шартнома лойиҳасини олди, бу "аввалги асос ҳужжатидан бутунлай фарқ қилади".

"Биз қўллаб-қувватлаганингиз учун миннатдормиз, лекин бу қарз эмас ва биз бунга йўл қўймаймиз", — деди Украина президенти.