Эрон ва Исроил можароси кимга фойда келтиради?
К.Абдуллаев, мустақил эксперт
Эрон - Исроил можароси глобал ўйинчилар учун янги имкониятлар очмоқда. Уруш ортида жаҳон манфаатларининг янги конфигурацияси қайта шаклланмоқда. Бу борада рақибларнинг эътиборини ўз фойдасига буришни билган томон ғолиб бўлиши тахмин қилинмоқда.
Хитойнинг манфаатлари: бевосита иштироксиз фойда олиш
Хитой АҚШни Яқин Шарқда узоқ давом этувчи инқирозга тортишни истайди. Бундай вазият: а) АҚШнинг Осиёдаги эътиборини чалғитади, айниқса Тайван муаммосидан; б) АҚШнинг глобал сиёсий мавжудлиги заифлашади; д) Пекинга Тинч океани минтақасида босимни ошириш имконини беради.
Бу фондa Пекин эҳтиёткорлик билан ҳаракат қилмоқда. Хитойликлар можарога тўғридан-тўғри аралашишдан тийилиб, Эрон атрофида норасмий иттифоқ яратишга ҳаракат қилмоқдалар. Янги коалицияга Афғонистон, КХДР ва Покистон кириши режалаштирилган. Эътиборлиси, охирги икки давлат ядро технологияларига эга бўлиб, Теҳроннинг таъсирини сезиларли кучайтиришга имкон бермоқда.
Таҳдидлар мувозанати: кучлар нисбати ўзгариши
Ядро технологиясига эга давлатларнинг Эронни қўллаб-қувватлаши можароннинг минтақадан ташқарига чиқиш эҳтимолини кучайтиради. Бу эса 1) АҚШ ва Исроил учун хавф даражасини оширади; 2) беқарорликнинг глобал даражада ёйилиши хавфини юзага келтиради; 3) АҚШнинг бир вақтнинг ўзида бир неча йўналишда назоратни сақлаб қолиш салоҳиятини шубҳа остига қўяди.
Бу шароитда АҚШ бир вақтнинг ўзида бир неча инқирозларга жавоб беришга мажбур: Яқин Шарқ (Эрон – Исроил), Шарқий Европа (Украина) ва Шарқий Осиё (Тайван).
Бу катта миқдорда ресурслар ва дипломатик кучларнинг сарфланишига олиб келади ва ташқи сиёсат самарадорлигини пасайтиради. Стратегик зўриқиш хавфи пайдо бўлади, яъни ҳеч бир можарони тўлиқ назорат остида ушлаб бўлмайди.
Айнӣ вақтда, Россия ҳам тактик устунликка эга бўлиши мумкин. Хусусан, АҚШ билан ўз шартларида музокара ўтказиш имконияти; Ғарб санкцияларини юмшатишга умид; Москванинг глобал муқобил иттифоқларда позицияси кучайиши.
Шунингдек, Вашингтоннинг Эронга қаратилган эътиборидан Россия Украинадаги музокараларда босим воситаси сифатида фойдаланиши мумкин.
Хулоса қилиб айтишимиз мумкинки, Эрон ва Исроил ўртасидаги тўқнашув — бу фақат минтақавий низога эмас, балки глобал кучлар тақсимотига оид масала. Ҳар бир иштирокчининг ҳаракати ортида узоқ муддатли геосиёсий ҳисоб-китоблар ётади: АҚШ учун — кўп қутбли дунёда чидамлилик синови; Хитой — урушсиз кучлар нисбатини ўзгартириш имконияти; Россия — таъсир воситаларини қайта тиклаш учун имконият.
Мазкур можаро яна бир муҳим нарсани кўрсатмоқда: бугунги халқаро тизим бир нечта инқирозни бир вақтда бошқаришга бардошли эмас. Бу эса ўйин қоидаларини ўзгартирмоқчи бўлган кучлар учун қулай шароит яратмоқда.
Матнда хатолик топсангиз, ўша хатони белгилаб, бизга жўнатинг (Ctrl + Enter).
Бўлимга тегишли қизиқарли хабарлар
Фикр билдириш учун қайдномадан ўтишингиз сўралади ва телефон ракамни тасдиклаш керак булади!
Сречко Катанец: "Жаҳон чемпионатида терма жамоадан ҳеч нима кутманглар"
Ўзбекистон миллий терма жамоаси собиқ бош мураббийи Сречко Катанец Жаҳон чемпионати-2026'да мухлислар терма жамоадан ҳеч нарса кутмаслиги кераклигини айтди.
Ўқитувчи аёл Ислом Каримов номидан хат ёзиб, ҳокимдан 700 минг доллар сўрагани маълум бўлди
Тошкент шаҳридаги мактаблардан бирида ўқитувчилик қилиб келган аёл 2016 йили Ўзбекистоннинг биринчи президенти Ислом Каримов номидан Самарқанд вилоятининг ўша пайтдаги ҳокими Зоир Мирзаевга сохта хат ёзиб, 700 минг доллар ундиришга уринган. Бу ҳақда “Миллий” телеканалидаги “Ўткир тергов” кўрсатувида маълум қилинди.
Даҳшат! Эрон биринчи марта замонавий вертикал ракеталардан фойдаланмоқда
Бу ҳақда "Ozod Iran" нашри хабар берди.
Ута Абе Диёра Келдиёровага "вызов" ташлади
Келдиёрова бу ерда бўлмаганидан хафсалам пир бўлди. Умид қиламанки, у қайтади, шунда мен ундан қасос оламан
Эрон махсус кучлари уриб туширилган учинчи Исроил самолёти учувчисини қўлга олди
Ҳозирча ҳеч қандай расмий тасдиқ йўқ.
Ўзбекистон Боливияга мағлуб бўлди
Ўзбекистон ўсмирлар терма жамоаси ўртоқлик ўйинида Боливияга қарши имкониятни бой берди.
Роналду ва Месси бир таркибда
FourFourTwo портали мутахассислари барча даврларнинг рамзий жамоасини туздилар.
Ниҳоят! Араб давлатлари Эрон — Исроил уруши борасида "тилга кирди"
Араб ва ислом давлатлари ташқи ишлар вазирлари Эронга қарши Исроилнинг ҳарбий ҳаракатларини тўхтатиш зарурлиги тўғрисида умумий баёнот берди.
Иcроил «Қизил тўй» операцияси доирасида 12 дақиқа ичида Эроннинг ҳарбий раҳбарларини йўқ қилди
2024 йил ноябридан режалаштирилган ва 2025 йилда амалга оширилган «Қизил тўй» операцияси давомида Исроил ҳарбий ҳаво кучлари 12 дақиқа ичида Эроннинг 10 нафар юқори лавозимли ҳарбий раҳбарини йўқ қилишга эришди. Бу операция Эрон мудофаа тизимида жиддий нуқсон борлигини намойиш этди.
Ўзбекистонлик 3 футболчи Англия клубида кўрикдан ўтиш учун Лондонга жўнаб кетди
Ўзбекистон футболининг иқтидорли ёшлари халқаро майдонда ўзини кўрсатиш имкониятига эга бўлмоқда. “Пахтакор” клуби ҳужумчиси Саидумархон Саиднуруллаев ҳамда “Сурхон” сафида тўп сурувчи икки ёш футболчи — Беҳруз Каримов ва Беҳруз Шукуруллаев Англиянинг машҳур “Куинз Парк Рейнжерс” (КПР) клубида кўрикдан ўтиш учун Лондонга йўл олишди.
Даҳшат! Вафот этган 88 ёшли аёл тобутда ҳушига келди
IDNES.cz нашрининг ёзишича, унинг турмуш ўртоғи 30 май куни тез ёрдам чақириб, хотинида ҳаёт белгилари йўқлигини маълум қилган
Доллар ва евро кескин кўтарилди
Марказий банк 2025 йил 13 июндан валюталарнинг янги курсини белгилади.
Роналду "Олтин тўп"ни ким олиши кераклигини айтди
Португалия терма жамоаси ҳужумчиси Криштиану Роналду "Олтин тўп" соҳибини аниқлаш мезонлари ҳақида гапирди.
«Жаҳаннам дарвозаси» кратери тез орада сўнади
Туркманистоннинг Қорақум саҳросида ярим асрдан буён ёнаётган «Жаҳаннам дарвозаси» кратери сўнишни бошлади, деб хабар берди Daily Mail.
Исроил Эрондан кейин Покистон ҳудудига зарбалар беришга замин қўйган(ми)?
Шуни таъкидлаш керакки, Исроилнинг оммавий ахборот майдонида Покистон одатда умуман тилга олинмайди ва, албатта, тинчликка таҳдид деб ҳисобланмайди.
Эрон ва Исроил қачон ҳужумларни тўхтатишини айтди
Нетаняҳунинг сўзларига кўра, Исроил "Яқин Шарқ ва бутун дунё қиёфасини ўзгартириш" мақсадида "тарихий операция" ўтказмоқда.
Эрон АҚШга огоҳлантирув берди: "Агар аралашсангиз, жавобимиз қатъий бўлади"
Atab News хабар беришича, Эрон АҚШнинг урушга қўшилиши ҳолатида кескин жавоб беришини яна бир бор таъкидлади.
Тошкентда ота 11 яшар қизини мунтазам зўрлаб келгани маълум бўлди
Тошкентда беш нафар фарзанднинг отаси бўлган шахс иккинчи рафиқасининг 11 ёшли қизини мунтазам равишда зўрлаб келган.
Россия АҚШни Яқин Шарқдаги можарога аралашмаслик ҳақида огоҳлантирди
Россия ТИВ расмий вакили айтишига кўра, Эрон Россияга “Ядро қуролини тарқатмаслик” шартномаси мажбуриятини тўлиқ бажараётгани ҳақида аниқ маълумотлар берган
Россия Эронга ёрдам беришга тайёрлигини маълум қилди
Россия зарурат туғилган тақдирда Эронга инсонпарварлик ёрдами кўрсатишга тайёр. Бу ҳақда Россия президентининг матбуот котиби Дмитрий Песков Санкт-Петербург халқаро иқтисодий форуми (SPIEF) чоғида маълум қилди, деб хабар беради "РИА Новости".
Бухородаги боғчада 2 яшар бола ток уришидан вафот этди
Мазкур ҳолат юзасидан туман прокуратураси томонидан Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 116-моддаси 3-қисми билан қўзғатилган.
МАГАТЭ Аракдаги ядровий мажмуага етказилганини тасдиқлади
Эроннинг Арак шаҳридаги ядровий мажмуага берилган зарба акс этган тасвирлар эълон қилинди.
Конор Макгрегор тунги клубда тўполон чиқарди
Жабрланувчи клубдан чиқарилган, Макгрегор эса кечани давом эттирган.
Туркия қамоқхоналарида маҳкумлар сони меъёрдан ошиб кетди
Сўнгги икки ойда қамоққа олинганлар сони 13 867 нафарга кўпайган. Бу эса Туркия қамоқхоналари тизимига бўлган юклама кескин ортганини кўрсатади.
Европа 2028 йилдан Россия газини тўлиқ тақиқламоқчи
Европа Иттифоқи Россия билан кўп йиллик энергетик алоқаларга чек қўйишни режалаштирмоқда. Яқинда қабул қилинган таклифга кўра, ЕИ 2027 йил охиригача Россиядан табиий ва суюлтирилган газ импорт қилишни тўхтатиш учун юридик мажбурий механизмлар жорий этмоқчи.
Ғазодаги Исроил ҳужумлари: 69 киши ҳалок бўлди, юзлаб яраланган
Ҳужумлар 19 июн куни эрталабдан бошланган бўлиб, асосан аҳоли зич жойлашган туманларни ва инфратузилмани нишонга олган.
Хоразмда 18 ёшли ўсмир Тicо’да ЙТҲга учраб, вафот этди
Н.Ш. ўз бошқарувидаги Tico автомашинасида тезликни ошириб, бошқарувни йўқотган
Эрон Ҳормуз бўғозини миналаши мумкин - The New York Times
АҚШ Эронга қарши ҳарбий ҳаракатларда иштирок этиш борасида 24-48 соат ичида қарор қабул қилиши кутилмоқда
Трамп Эронга якуний ультиматум қўйди
“Сўзсиз капитуляция” талабининг моҳияти оддий — Теҳрон таслим бўлиши керак
Исроил-Эрон можораси Покистон хавфсизлиги учун таҳдид сифатида баҳоланмоқда
Исроил ва Эрон ўртасидаги ҳарбий зиддият кучайиши Покистонда хавфсизликка оид жиддий ташвишларни келтириб чиқармоқда. Исломобод Исроилнинг ҳужумларини кескин қоралаб, можора чегараларидаги беқарорлик ва ажралувчи гуруҳлар фаоллашувидан хавотирланмоқда.
Хитойдан Эронга учирилган «сирли» самолётлар радардан ғойиб бўлган
The Telegraph нашрига кўра, Хитой Эронга камида учта юк самолёти жўнатган. Улар мамлакат ҳаво ҳудудига яқинлашганда радарлардан йўқолган. Бундай ҳаракат Исроилнинг ҳужумлари фонида жиддий шубҳалар уйғотмоқда.
Турк самолётлари Исроилни ҳимоя қилаётгани рад этилди
Ижтимоий тармоқларда турк самолётлари Исроилни ҳимоя қилиш масъулиятини ўз зиммасига олгани ҳақида маълумотлар пайдо бўлди.
Жиззахда эр қидираётган 8 нафар қизга тушунтириш ишлари олиб борилди
Ижтимоий тармоқларда тарқалган видеода 8 нафар қиз келин либосида “Эр керак” деб ёзилган плакатлар билан марказий кўчаларни айланиб юргани акс эттирилган.
Тошкентда эркак аёлини бензин сепиб, ёқиб юборди
Маълум қилинишича, 42 ёшли эркак аёли билан доимий тарзда жанжаллашиб келган.
Туркманистондаги “Жаҳаннам дарвозаси” ёнишдан тўхтамоқда
Айни пайтда сайёҳлар “Жаҳаннам дарвозаси”ни кўришга интилмоқда
Россиянинг Швециядаги савдо ваколатхонасига дрон ёрдамида бўёқ солинган пакет ташлаб кетилди
Шуни қайд этишга мажбурмизки, Швеция ҳукумати яна бир бор ўзининг халқаро-ҳуқуқий мажбуриятларини бажара олмаган
Трамп Эроннинг ҳаво ҳужумлари тўлиқ назоратга олинганини маълум қилди
“Энди биз Эроннинг ҳаво фазоси устидан тўлиқ ва мутлақ назоратга эгамиз”, - деди у.
Ҳўрмуз бўғози яқинида икки танкернинг тўқнашувидан сўнг уларда ёнғин юзага келди
Унинг суғуртачиси ҳақида маълумот тармоқ базаларида мавжуд эмас.
Ғарбий Эронга янги авиаҳужумлар амалга оширилди
Телевидениянинг маълум қилишича, Исроил ҳарбийлари вакили (номи ошкор этилмаган) ҳужумлар амалга оширилганини тасдиқлаган.
Исроил Натанз ядровий заводидаги центрифугаларни йўқ қилди
Исроилнинг 13 июн куни амалга оширган ҳаво ҳужумлари натижасида Натанзда жойлашган асосий ядровий заводидаги уранни бойитиш центрифугалари бутунлай йўқ қилинган бўлиши мумкин. АЭХА бу ҳодисани радиацион ва кимёвий ифлосланиш келтириб чиқарган жиддий авария сифатида баҳоламоқда.
Пентагон Яқин Шарққа қўшимча ҳарбий кучлар юбормоқда
АҚШ мудофаа вазири Пит Хегсет Яқин Шарқдаги марказий ҳарбий округ ҳудудига қўшимча ҳарбий кучлар ва воситалар юборилишини маълум қилди. Бу қарор Америка қўшинларини ҳимоя қилиш мақсадида қабул қилинган.
Исроил Теҳронда яна бир расмий шахсга ҳужум уюштирди
Clash Report нашрига кўра, Теҳроннинг шимолий қисмидаги ракета ҳужуми маҳаллий расмийлардан бири яшайдиган уйга тўғри келган.
21 мусулмон давлати Исроилнинг Эронга қарши ҳаво ҳужумларини қоралади
Миср давлатига қарашли MENA ахборот агентлиги хабар беришича, бу қўшма баёнот 16 июнь куни, Миср ташқи ишлар вазири Бадр Абделатти ташаббуси билан, Яқин Шарқ, Шимолий Африка ва Жанубий Осиёдаги ҳамкасблари билан кенгашлардан сўнг эълон қилинган.
Исроил Эрон раҳбари Ҳоманаийнинг яқинларини бирма-бир йўқ қилмоқда
86 ёшли Олий раҳбар Оятулло Али Ҳоманаий борган сари яккаланаётгани кўзга ташланмоқда. Унинг асосий ҳарбий ва хавфсизлик маслаҳатчилари Исроилнинг ҳаво ҳужумлари натижасида ҳалок бўлган, бу эса унинг яқин маслаҳатчилар доирасида катта бўшлиқ қолдириб, стратегик хато қилиш эҳтимолини оширмоқда.
Исроил ва Эрон ўртасидаги қуролли тўқнашувлар юзасидан Ўзбекистон фуқароларига мурожаат
Ташқи ишлар вазирлиги Исроил ва Эрон ўртасидаги қуролли тўқнашувлар борасида юртдошларимизга мурожаат йўллади.
Москвадаги адвокат мижозини квартира учун ўлдириб, жасадини ҳайвонлар кремацияси печида ёқиб юборди
Жиноятдан сўнг Зуев шериги билан бирга ўлдирилган одамнинг жасадини ўзига тегишли чорвачилик фермасида ҳайвонлар учун мўлжалланган кремация печида ёқиб юборган.
"Толибон" Термиздеги бозорга 40 ёшгача бўлган аёллар киришини тақиқлади
Бу ҳақда маҳаллий сотувчилар хабар беришган.
Эрон Исроилга эрталабгача ҳужум қилади — манба
Бу ҳақда Ислом Инқилоби Қўриқчилари Корпуси (ИИҚК) хабар берди, деб маълум қилади Fars агентлиги.
Генераллардан то Трампгача: Нетаньяху кимнинг сўзини тинглаяпти?
Исроил тарихидаги энг кўп хизмат қилган бош вазирнинг сиёсий фаолияти унинг шахсий миссияси — Исломий Республика Эрондан келаётган таҳдидлар ҳақида дунёга огоҳлик бериш билан белгиланган.
Эронлик қиз ноласи: "Илтимос, гўзал Теҳронимни Ғазога айлантирманг"
BBC.com нашри Эрон фуқароларининг ички кечинмалари ва фикрлари билан ўртоқлашди. Қуйида шу мақолани эътиборингизга ҳавола қиламиз.
"Эрон эса ақлли ўйнамоқда..."
Янги Зеландиялик профессор Саймонс Исроилнинг Эронни енгиш имконияти йўқлиги ҳақида гапирди.
Исроил Эрон давлат телевидениеси офисига ҳужум уюштирди
Аввалроқ, Исроил мудофаа вазири режалаштирилаётган ҳужум ҳақида ишора қилиб, “Эроннинг тарғибот минбари йўқ бўлиш ёқасида турибди”, деган эди
Эрон биринчи марта Исроилга чинакам қаттиқ зарба бериши мумкин
Шу билан бирга, Эрон расмийлари агар Тел-Авив агрессиясини тўхтатмаса, Теҳрон ҳарбий бўлмаган объектларни ҳам бомбардимон қилишни бошлаши мумкинлигини айтган
Ҳиндистонда кўприк қулаши натижасида сайёҳлар ҳалок бўлди
Қулаш оқибатида яна бир неча киши чўкиб ҳалок бўлгани тахмин қилинмоқда. 39 киши қутқариб олинган.
Буюк Британиянинг Лондон шаҳри рапид ва блиц йўналишлари бўйича ўтказилган жамоавий Жаҳон чемпионатига мезбонлик қилди.
Бир вақтлар бутун дунёда имкониятлар юрти сифатида таниқли бўлган Америка Қўшма Штатлари энди айрим хорижликлар учун хавфли ва исталмаган жой сифатида кўрилмоқда.
Эроннинг Исроилга уюштирган сўнгги ҳужуми қурбонлари сони беш нафарга етди
Эроннинг Исроил марказига қилган сўнгги ҳужуми оқибатида камида беш киши ҳалок бўлди. Бу ҳақда N12 телеканали хабар бермоқда.
БМТ глобал гуманитар ёрдам дастурини кескин қисқартирди
Дунёдаги кризис ўчоқларида эҳтиёж ошиб бораётган бир пайтда, БМТ молия етишмаслиги сабабли ёрдам дастурларини қисқартиришга мажбур бўлди. Гуманитар муассасалар таъбири билан айтганда, «эшитилмаган даражадаги молиявий танқислик» қарорлар қабул қилишда оғриқли танловларга олиб келмоқда.
Исроил Ғазода алоқа инфратузилмасини мақсадли равишда йўқ қилмоқда
Бу ҳақда Ғазо секторидаги ҳукуматнинг расмий Медиаофиси баёнот берди.
Кремль Нетаньяхунинг баёнотига жавоб қайтарди: “Исроил ҳаракатларини қоралаймиз”
Россия президенти матбуот котиби Дмитрий Песков Исроил бош вазири Биньямин Нетаньяхунинг Эрондаги ҳокимият ўзгариши ва Исроилнинг ҳужумлари ўртасидаги боғлиқлик ҳақидаги баёнотига муносабат билдирди.
