Telegram хавфлими? Telegram иловасини блоклаган ёки чеклаган мамлакатлар рўйхати эълон қилинди
Муаммоларга қарамай, Telegram дунёнинг аксар жойларида сўз эркинлиги ва ташкилотлар учун муҳим восита бўлиб қолмоқда.
Telegram хабар алмашиш иловаси бутун дунё бўйлаб тобора кўпроқ текширувларга дуч келмоқда, чунки ҳукуматлар унинг сўз эркинлиги ва хавфсизлик таҳдидларига ёрдам беришдаги роли билан курашмоқда.
Павел Дуров Парижда ҳибсга олинганида Телеграм муаммолари авж олди. Telegram зудлик билан жавоб бериб, «Дуровнинг яширадиган ҳеч нарсаси йўқлигини» айтиб, айбловларни «абсурд» деб атади.
2015 йилдан буён 31 давлат платформага вақтинчалик ёки доимий тақиқларни жорий қилган, бу эса бутун дунё бўйлаб 3 миллиарддан ортиқ одамга таъсир қилган. Мана Телеграм тақиқланган ёки текширилиши мумкин бўлган мамлакатлар рўйхати.
Бирлашган Қироллик: Бирлашган Қиролликда Telegram каналлари август ойида муҳожирларга қарши тартибсизликларни мувофиқлаштириш учун ишлатилган, бу эса қатъий тартибга солиш талабига сабаб бўлган.
Германия: Германия 2022 йилда нафрат сўзлариг оид қонунларини бузувчи каналларни аниқлагандан сўнг иловани тақиқлашни кўриб чиқди ва натижада Телеграмъни маҳаллий қоидаларга риоя қилмагани учун 5 миллион евро жаримага тортди.
Испания: Март ойида судья тўртта йирик медиа гуруҳи - Медиасет, Атресмедиа, Мовистар ва Эгеда фойдасига қарор чиқарганидан кейин Испания Телеграм-ни қисқа муддатга тақиқлади.
Норвегия: Умуммиллий тақиқни амалга оширмаса ҳам, Норвегия вазирлар, давлат котиблари ва сиёсий маслаҳатчилар учун иш қурилмаларида Телеграмдан фойдаланишни тақиқлади. 2023 йил март ойида қабул қилинган бу қарор миллий хавфсизлик билан боғлиқ муаммоларга асосланган эди.
Россия: Россияда 2018 йилдан 2020 йилгача Телеграмъга икки йиллик тақиқ жорий этилди. Тақиқ Телеграм асосчиси ва бош директори Павел Дуров маълум фойдаланувчилар ҳақидаги маълумотларни топшириш сўровларини бажаришдан бош тортганидан кейин бошланган.
Беларус: Расмий равишда тақиқланмаган бўлсада, Беларусда Телеграмдан фойдаланиш катта хавф туғдиради. Ҳукумат экстремистик ва ҳукуматга қарши деб топилган Телеграм каналлари рўйхатини эълон қилди. Халқаро Амнистияга кўра, ушбу каналларга қўшилган фойдаланувчилар етти йилгача қамоқ жазосига ҳукм қилиниши мумкин.
Хитой: Телеграм Хитойда 2015 йилдан бери блокланган. Тақиқ Телеграм серверларига тарқатилган хизмат кўрсатишни рад этиш (DDoS) ҳужуми ортидан содир бўлди, баъзи экспертлар буни Хитой ҳукумати иловани цензура қилишни оқлаш учун уюштирган бўлиши мумкин, деб ҳисоблайди. Тақиқланишдан аввал Хитойдаги ҳуқуқшунослар ҳукумат ва Хитой Коммунистик партиясини танқид қилиш учун Телеграмъдан фойдаланган.
Эрон: Эрон 2018 йилдан буён мамлакатда иқтисодий адолат ўрнатишга чақирган норозилик намойишлари ортидан Телеграмъни блоклаб қўйган. Эрон ҳукумати Телеграмъни бу норозиликларга ёрдам беришда айблади ва бунинг ўрнига маҳаллий иловаларни тарғиб қилишни ёқлаб чиқди. Тақиқланишдан олдин Эроннинг 80 миллионлик аҳолисининг қарийб ярми Телеграмъдан алоқа учун фойдалангани хабар қилинган эди. Кўпгина фойдаланувчилар иловага виртуал хусусий тармоқлар (VPN) орқали киришда давом этмоқда.
Ҳиндистон: Тўғридан-тўғри тақиқланмаган бўлсада, Телеграм Ҳиндистонда турли жиноий ҳаракатлардаги роли учун тергов қилинмоқда. Ҳиндистон ҳукумати тергов натижаларига қадар тақиқни кўриб чиқишни маълум қилди.
Таиланд: Телеграм Таиландда 2020 йилдан бери ҳукуматга қарши намойишларни уюштиришда фойдаланилгани учун тақиқланган. Намойишларда 2014 йилда давлат тўнтариши натижасида ҳокимиятни қўлга киритган собиқ бош вазир Прают Чан-о-ча истеъфога чиқиш талаб қилинган. Телеграм айниқса намойишчиларга қисқа вақт ичида йиғинлар ташкил қилишда ёрдам берган.
