Буюк Британиянинг университетларида талабалар сунъий интеллектдан ноқонуний фойдаланишни кўпайтирмоқда

Британиялик тадқиқотларга кўра, талабалар ChatGPT ва бошқа сунъий интеллект воситаларидан кўпроқ фирибгарлик қилиш учун фойдаланмоқда. 2023/24 ўқув йили давомида сунъий интеллектдан нотўғри фойдаланиш бўйича 6900 та ҳолат қайд этилди — бу ўтган йилга нисбатан уч баробарга кўп.
Бу ҳақда Британиянинг The Guardian газетаси ўтказган терговда маълум бўлди. Мутахассислар 2024/25 йилда бундай ҳолатлар янада кўпайишини кутишмоқда.
📌 ChatGPT каби воситалар сониялар ичида режа, далиллар ва ҳатто бутун иншоларни — хоҳлаганча, академик услубда ҳам — яратади. Кўплаб талабалар матнларни бироз таҳрир қилиб, сунъий интеллект услубини “инсонлаштириш” учун турли усулларни қўллайди — шундай қилиб, улар плагиатни аниқловчи тизимлардан қочишади.
«Агар воситалардан тўғри фойдаланиб, натижани яхши таҳрир қилсанг, сунъий интеллектдан фойдаланишни исботлаш жуда қийин», — деди The Guardian билан суҳбатда Лондоннинг Imperial College университетидан доктор Томас Ланкастер.
Бундан ташқари, кўплаб университетлар сунъий интеллектдан ноқонуний фойдаланишни аниқлай олмайди, шунинг учун кўплаб ҳолатлар статистикага кирмайди.
«Сунъий интеллектдан фойдаланганини исботлаш қийин, нимани талаба ёзгани, нимани компьютер яратгани аниқ эмас», — дейди Reading университетидан доктор Питер Скарф.
Унинг университетидаги эксперимент шуни кўрсатдики, сунъий интеллект томонидан яратилган матнларнинг 94 фоизи тизим томонидан аниқланмаган.
Талабалар бу ҳақда нима дейди?
«Ҳамма шундай қилади. Мен ChatGPT дан ғоялар олиш учун фойдаланаман. Тўғридан-тоғри кўчирмайман — деярли ҳеч ким шундай қилмайди, ҳамма мослаштиради», — дейди бизнес бошқаруви йўналишини тамомлаган аноним талаба.
Бошқа бир талаба қўшимча қилади:
«Дисклексияга эга до‘стим учун сунъий интеллект ҳақиқий ёрдам. У фикрларни тузишда ёрдам беради».
Немисияда эса ҳали миллий статистика йўқ, аммо айрим ҳолатлар муаммонинг кучаяптиганини кўрсатмоқда: 2023 йилда Гамбургда мактаб битирув имтиҳонида (Abitur) сунъий интеллектдан фойдаланган ўқувчи биринчи бор ушланган.