Онадўлидаги гладиаторларнинг излари ҳақида нималар маълум?

Бугунги кунда Туркия Онадўлидаги гладиаторларнинг излари мавжуд қадимий шаҳарлар билан ўралган бўлиб, ушбу шаҳарларда турли хил гладиаторлар жанги ўтказилган стадионлар, театрлар ва жангчилар тасвирланган асарларниучратиш мумкин. 2024 йил “Турк археологиясининг олтин даври” деб эълонқилиниши муносабати билан давом этаётганқазишмалар гладиаторлар ҳақида кўпроқ маълумотбермоқда.

Эфес: Барчаси шу ердан бошланади

Эфес - Гладиаторлар жангига мезбонлик қилганОнадўлидаги илк шаҳарлардан биридир. Эфесдагладиаторлар жанги олдидан сурнайлар чалинар вабайрамона муҳит ҳукмронлик қиларди. Гладиаторларнинг изларини бугунги кундаЮНEСКО мероси рўйхатига киритилган Эфесдагитеатр ва стадион харобаларида кўриш мумкин. Ушбу иншоотларнинг деворларини гладиаторларграффити (ўйиб ишланган сурат) безатиб туради ваИзмирдаги Эфес музейида мой чироқлари вагладиатор тасвирлари туширилган қабр тошларикаби буюмлар сақланади. Эфес Тажриба МузейиЭфеснинг кундалик ҳаётини бевосита бошданкечиришни истаган саргузаштсеварлар учунҳамиша очиқ. Қолаверса, Туркиянинг “Тунги музейлар” лойиҳаси туфайли ёз ойларида одамларЭфесни сеҳрли чироқлари остида ярим тунгачазиёрат қилишлари мумкин.

Ҳиераполис: Қоидалар ўрнатилган жой

Денизлидаги Памуккале травертинлари билан ЮНEСКОнинг Жаҳон мероси рўйхатигакиритилган Ҳиераполис бугунги кунда яхшисақланиб қолган харобалари билан эътиборгамоликдир. Ҳиераполис тарих давомида ўзинингшифобахш термал сувлари билан танилган, шунингдек, Ҳиераполис музейида гладиаторларжангларининг тасвири ва улар ҳақидаги ёзувларнамойиш этилади. Иккита ёзувда шаҳардагиўйинлар қоида бўйича ва ҳакамлар назорати остидаўтказиганлиги баён қилинган ва бу ўша ердадоимий гладиаторлар ташкилоти мавжудлигидандалолат беради.

Стратоникеиа: Гладиаторлар ўқитилган жой

Муғланинг қадимий шаҳри бўлганСтратоникеиа учун спорт ҳар доим шунчаликмуҳим эдики, улар ҳатто антик даврнинг энг каттагимназиясини ҳам қурдилар. Бу гладиаторларўқитилган, ўйинлар ташкил этилган ва нафақагачиққандан кейин ҳаётларини ўтказадиган марказэди. Шу боис, Стратоникеиа бутун асрлар давомида“гладиаторлар шаҳри” сифатида танилган. Дунёнинг энг йирик мармар шаҳарларидан бириҳисобланган ушбу шаҳарда археологлар томонидантопилган гладиаторларнинг қабрлари ва қабртошлари намойиш этилади.

Афродисиас: Оломон гладиаторларниолқишлаган жой

Айдиндаги Афродисиас шаҳри ТуркиядагиЮНEСКО мероси рўйхатига киритилганобъектлардан бири бўлиб, мармар карерлари, тажрибали ҳайкалтарошлари ва нафис мармарҳайкаллари билан машҳур. Шунингдек, шаҳарстадиони ҳам қадимий муҳандислик мўъжизасибўлиб, дунёдаги энг яхши сақланиб қолган Рим стадионларидан бири ҳисобланади. 30 000 томошабинни сиғдира оладиган бу улкан иншоотгладиаторларнинг ҳаяжонли мусобақалариўтказиладиган жой эди. У ерда оломоннинг қувноқакс садолари остида қатор-қатор тош ўриндиқларибўйлаб юриб, қадимги ўйинларнинг завқини ҳисқилиш ўзгачадир. Бу ерда гладиаторларнингаренага кириб-чиқадиган туннеллари ҳам сақланибқолган.

Кибира: Бир пайтлар гладиаторлар кезганжой

Кибира (Кибйра) Рим цивилизациясининг энгмуҳим шаҳарларидан бири ва бу гладиатор жанглари каби Рим ҳаётига мос ўйин-кулги, сайр-томошаларнинг маркази эди. Шаҳарга кираверишдастадион жойлашган бўлиб, у гладиаторларнингэпик мусобақаларига мезбонлик қилган деб тахминқилинади. Шунинг учун, Кибира шаҳри ҳамСтратоникеиа сингари “гладиаторлар шаҳри” сифатида танилган. Қадим замонлардан бери энгкенг қамровли гладиатор фризлари (деворпештоқидаги нақшли тасвирлар) коллекцияси ҳамКибирада топилган.